Οταν σε ένα ιδρυτικό συνέδριο ενός νεοσύστατου κόμματος που δεν έχει παρουσία στη Βουλή μετέχουν αυθόρμητα βουλευτές και ευρωβουλευτές άλλων κομμάτων, εν ενεργεία δήμαρχοι που δεν εξελέγησαν με κομματικές ταμπέλες, αλλά και δεκάδες γνωστά πρόσωπα του δημόσιου βίου –και μάλιστα όχι ταυτόσημης ιδεολογικής αφετηρίας– η αίσθηση ότι ίσως γεννιέται κάτι καινούργιο είναι αν μη τι άλλο ελπιδοφόρα. Διότι αυτή ήταν μάλλον και η σημαντικότερη είδηση του τριήμερου συνεδρίου του «Ποταμιού» που ολοκληρώνεται απόψε. Η συνειδητή επιλογή δεκάδων ανθρώπων που δεν έχουν εμπλακεί ποτέ στην κεντρική πολιτική σκηνή να «εκτεθούν» με την παρουσία τους στο Λαύριο, εκφράζοντας έτσι εμπράκτως το ενδιαφέρον τους για το εγχείρημα του «Ποταμιού».
Με πρώτο τον δήμαρχο Αθηναίων Γ. Καμίνη, ο οποίος με μια σαφώς πολιτική ομιλία αποδόμησης των σημερινών κομμάτων, δήλωσε εμμέσως το «παρών» στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ. «Ποθούμε όλοι ένα ποτάμι αλλαγών», είπε και μεταξύ άλλων επέκρινε όλα τα κόμματα «που μοιάζουν να ενδιαφέρονται μόνο για τη συντήρηση του κράτους που δημιούργησαν, όταν υπάρχει 1,5 εκατ. ανέργων του ιδιωτικού τομέα», τους βουλευτές «που νοιάζονται μόνο για τους ενστόλους», αλλά και τους δικαστές «που φροντίζουν μόνο για τους μισθούς τους». «Βρίσκομαι εδώ γιατί έχω ελπίδα. Υπάρχουν κι άλλα ποτάμια και όλα αυτά πρέπει να ενωθούν με ορμή», κατέληξε ο κ. Καμίνης παρέχοντας έτσι πλήρη στήριξη στο εγχείρημα του κ. Θεοδωράκη, αλλά και δημιουργώντας την αίσθηση ότι επιθυμεί να διαδραματίσει πιθανώς και έναν ευρύτερο ρόλο. Ανάλογη στήριξη σημειώνεται ότι παρείχε και ο κ. Μπουτάρης, ο οποίος στο μήνυμα που έστειλε είπε ότι μοιράζεται τις ίδιες ακριβώς αξίες με τον κ. Θεοδωράκη, και δήλωσε την ελπίδα του για τον «μεταρρυθμιστικό αέρα που φέρνει στη χώρα το Ποτάμι».
Αυτός άλλωστε ήταν και ο κεντρικός στόχος του κ. Στ. Θεοδωράκη. Να αναδείξει ότι είναι οξύμωρο οι πολιτικοί που προκάλεσαν την κρίση να διατείνονται ότι έχουν τον τρόπο να την υπερβούν και παράλληλα να τους εκθέσει. Είτε για την ατολμία τους να προβούν στις μεταρυθμίσεις που απαιτούνται είτε για το ότι χρησιμοποιούν παλαιοκομματικές μεθόδους για να αναλάβουν την εξουσία.
Κι αν κάτι προκάλεσε αίσθηση ήταν η οξύτατη φωτογραφική κριτική του στον ΣΥΡΙΖΑ. «Τη δήθεν Αριστερά», όπως την ονόμασε, «που έφτασε σήμερα στο σημείο να υπερασπίζεται τους κομματικούς στρατούς όσων κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες και να γίνεται το προπύργιο στήριξης του πελατειακού κράτους».
Απαντήσεις θέλησε να δώσει ο κ. Θεοδωράκης και στην έτερη κριτική που δέχεται ότι αποφεύγει να προτείνει λύσεις. Στο συνέδριο ακούστηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που περιλήφθηκαν στο μανιφέστο του «Ποταμιού», αλλά και σε ένα κείμενο θέσεων, προτάσεων και λύσεων στα σημαντικά προβλήματα της χώρας, το οποίο, μάλιστα, θα παραμείνει ανοιχτό προς διαβούλευση από τα μέλη του κόμματος το προσεχές διάστημα. Ηδη άλλωστε από την Παρασκευή ο κ. Θεοδωράκης απαρίθμησε μερικές από τις αλλαγές που θεωρεί αναγκαίο να γίνουν άμεσα: η αλλαγή του εκλογικού νόμου στο πρότυπο του γερμανικού μοντέλου, τον εξ υπαρχής έλεγχο όλων των προνομίων των πολιτικών, η θέσπιση κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος κι ενός σταθερού φορολογικού συστήματος.
Αν κάτι, επίσης, πέτυχε το συνέδριο, είναι η δημιουργία μιας άτυπης και διαρκούς επιτροπής διαλόγου στην οποία θα μετέχουν όχι κατ’ ανάγκην μέλη του «Ποταμιού», αλλά πρόσωπα που δέχθηκαν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση των θέσεών του, όπως οι κ. Θ. Αθερίδης, Θ. Βερέμης, Σ. Γκορίτσας, Μ. Γκουρτσογιάννη, Σ. Δανέλλης, Αρ. Δοξιάδης, Α. Ιλχάν, Γ. Κακλέας, Α. Καρίπογλου, Α. Καφετζόπουλος, Π. Κοκκινόπουλος, Αντ. Λυμπεράκη, Κ. Μαρκουλάκης, Σ. Μούγερ, Κ. Μπιτζάνης, Ν. Ξυδάκης (ο συνθέτης), Σ. Πέγκας, Χ. Τσούκας και ο ανεξάρτητος βουλευτής Π. Τατσόπουλος (ο κ. Γρ. Ψαριανός επιφυλάχθηκε να στρατευθεί, αφού παραιτηθεί και τυπικώς από τη ΔΗΜΑΡ).
«Η κατάρρευση του παλιού μεταπολιτευτικού συστήματος επιβάλλει να είμαστε έτοιμοι για λύσεις διακυβέρνησης», είπε ο κ. Θεοδωράκης και απαντώντας μόνος στο ερώτημα «με ποιους, πότε και πώς» τόνισε: «Ο λαός πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να προσφέρει δεκανίκια στα δύο κόμματα εξουσίας ή κάποιος να τα συνεφέρει. Διότι άλλα πράγματα μπορεί να επιβάλει ένα κίνημα του 6% κι άλλα ένα κόμμα του 12% ή του 18%».
Ο πρωτότυπος τρόπος διοίκησης
Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος διοίκησης του κόμματος. Σε ρόλο κεντρικού θεσμικού οργάνου θα αναδειχθεί σήμερα μια 70μελής Πανελλήνια Επιτροπή (ΠΕ). Η πρωτοτυπία, ωστόσο, έγκειται ότι τα 30 μέλη της θα εκλεγούν από όλους του συνέδρους, ενώ τα 40 θα ονομάζονται και περιφερειακοί συντονιστές και θα αναδειχθούν από διαφορετική κάλπη στις οποίες οι σύνεδροι θα ψηφίζουν μόνον τους «εκλεκτούς» της περιοχής τους. Τούτο αποφασίστηκε προκειμένου στην ΠΕ να εκπροσωπείται απευθείας όλη η χώρα και να μη δημιουργηθούν νομαρχιακές επιτροπές όπως σε όλα τα άλλα κόμματα.
Η επιτροπή αυτή που θα έχει απαραιτήτως 33% γυναίκες (αν δεν προκύψουν από την κάλπη θα προστεθούν επιλαχούσες) θα αναδείξει μια επταμελή Συντονιστική Επιτροπή – αυτή θα χαράζει την καθημερινή πολιτική. Και στην ανάδειξη αυτού του οργάνου υπάρχει μια πρωτοτυπία, καθώς θα εκλεγεί με λίστα και όχι σταυρό. Με απλά λόγια, ο κ. Θεοδωράκης θα εισηγηθεί μια ενιαία λίστα επτά προσώπων κι αν τα μέλη της ΠΕ διαφωνήσουν θα πρέπει να αντιπαρατάξουν μια άλλη λίστα. Ο λόγος που επελέγη η παράδοξη και όχι τόσο δημοκρατική αυτή διαδικασία είναι γιατί κατά τους συνεργάτες του κ. Θεοδωράκη στην πρώτη φάση του «Ποταμιού» οι άνθρωποι που θα σχεδιάσουν τα αρχικά βήματα του κόμματος θα πρέπει να γνωρίζονται και με τον κ. Θεοδωράκη και μεταξύ τους για να δουλέψουν αποτελεσματικότερα.