Στην αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των ελέγχων από την τρόικα στοχεύει η κυβέρνηση, θέλοντας να στείλει μήνυμα -εντός και εκτός συνόρων- ότι το υφιστάμενο μοντέλο εποπτείας της Ελλάδας έχει κλείσει τον κύκλο του. Στο πλαίσιο αυτό, η αποστολή της τρόικας που θα επιστρέψει στα μέσα Σεπτεμβρίου θα ασχοληθεί αποκλειστικά με την εφαρμογή των δράσεων που αφορούν το διάστημα έως τον Σεπτέμβριο, ώστε να μην «τραβήξει» ο έλεγχος έως τον Δεκέμβριο, αλλά να κλείσει στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου.
Οταν οι εκπρόσωποι των δανειστών της χώρας άκουσαν για πρώτη φορά την πρόταση της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της τελευταίας τους συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών κ. Γκ. Χαρδούβελη, την περασμένη Τετάρτη, δεν την υποδέχτηκαν θετικά. Θεωρούν ότι η ελληνική κυβέρνηση «δουλεύει» μόνο εάν πιέζεται από τη φυσική τους παρουσία και υποστήριξαν ότι θα είναι καλύτερο να παραμείνουν στην Αθήνα για να ολοκληρωθεί και ο έλεγχος πεπραγμένων του Οκτωβρίου – Νοεμβρίου.
Ωστόσο, σύμφωνα με στενούς συνεργάτες του υπουργού, ο κ. Χαρδούβελης μετέφερε τη δέσμευση του πρωθυπουργού ότι από εδώ και στο εξής τον εποπτικό ρόλο εφαρμογής του προγράμματος θα τον έχει ο πρωθυπουργός και ο ίδιος. Και δεσμεύτηκε πως «ό,τι είναι να γίνει θα γίνει χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία της τρόικας». Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση θέλει να σηματοδοτήσει μία στροφή στο μοντέλο διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές της χώρας, η οποία θα οδηγήσει σταδιακά στην κατάργηση του υφιστάμενου καθεστώτος και στην ομαλή μετάβαση στη μετά Μνημονίων εποχή. Μάλιστα, εντός της εβδομάδας αναμένεται να αποσταλούν επιστολές (από τον πρωθυπουργό ή τον υπουργό Οικονομικών) σε όλους τους υπουργούς που πρέπει άμεσα να φέρουν εις πέρας μνημονιακές δράσεις. Στις επιστολές θα περιγράφονται οι δράσεις και θα περιλαμβάνεται το αυστηρό χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Ο κ. Χαρδούβελης, δε, έχει εισηγηθεί τη διεξαγωγή ενός υπουργικού συμβουλίου υπό τον πρωθυπουργό πριν από τις 10 Αυγούστου (που είθισται να ξεκινάει η περίοδος των διακοπών), ώστε να καταστεί σαφές από τον κ. Σαμαρά ότι δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστερήσεων και αναβολών.
Πάντως, η τρόικα παραμένει διστακτική απέναντι στο κυβερνητικό σχέδιο. Εως τώρα η Αθήνα έχει υλοποιήσει κάτι λιγότερο από το 10% των δράσεων που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουλίου, με τον αριθμό των μέτρων που πρέπει να γίνουν έως τα τέλη Σεπτεμβρίου να ανέρχεται στα 600.
Στόχος της κυβέρνησης είναι η τρόικα να αποχωρήσει από την Ελλάδα στα μέσα Οκτώβρη, να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των στρες τεστ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο τέλος Οκτωβρίου, η εκτέλεση προϋπολογισμού στο πεντάμηνο Ιουλίου – Νοεμβρίου 2014 να είναι αντίστοιχα καλή με του πρώτου εξαμήνου και με αυτά τα δεδομένα να ανοίξει από τον Νοέμβριο τη συζήτηση για το χρέος και τις φοροελαφρύνσεις. Το χρονοδιάγραμμα αυτό έχει επηρεαστεί και από πολιτικού χαρακτήρα παράγοντες, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, ενώ το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ότι από την εφαρμογή του θα προκύψουν τρία οφέλη:
1. Η τρόικα δεν θα επικαλεστεί καθυστερήσεις στο πρόγραμμα για να μην προωθήσει τη λύση για τη νέα ελάφρυνση του χρέους.
2. Θα ενισχυθεί η ρευστότητα του κράτους, καθώς με την ολοκλήρωση του ελέγχου στα μέσα Οκτωβρίου θα εγκριθεί και η εκταμίευση των δόσεων από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
3. Θα αποφύγει να λάβει «δύσκολα» μέτρα σε αυτήν τη φάση. Η ψήφιση των νόμων για το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο και της αλλαγής του καθεστώτος για τις ομαδικές απολύσεις είναι προγραμματισμένη για τον Οκτώβριο, ενώ η ψήφιση των νόμων για το νέο ασφαλιστικό, τη δεύτερη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ (άρση περιορισμών στους κλάδους μεταποίησης, χονδρεμπορίου, ηλεκτρονικού εμπορίου και τηλεπικοινωνιών) και την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων (ΦΥΤ) έχει τοποθετηθεί στον Νοέμβριο.
Ειδικά επί του τελευταίου, παράγοντες του υπ. Οικονομικών σημειώνουν ότι ο πρωθυπουργός έχει εδώ και καιρό δώσει εντολή «ο έλεγχος του Σεπτεμβρίου να είναι του Σεπτεμβρίου και όχι του Οκτωβρίου ή του Νοεμβρίου». Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα έδειξε διάθεση ευελιξίας ως προς τα ζητήματα αυτά, καθώς γνωρίζει ότι έχουν υψηλό πολιτικό κόστος και αφήνει τον χειρισμό τους στην κυβέρνηση, ενώ η κυβέρνηση από την πλευρά της έχει δηλώσει ότι θα φέρει νωρίτερα την υλοποίηση δράσεων που θα βοηθήσουν στην οικονομία, όπως το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και ειδικά του ΟΤΕ και των αεροδρομίων.
Σε κάθε περίπτωση, άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η υλοποίηση των προαπαιτούμενων μέτρων εντός του Αυγούστου για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης του καλοκαιριού. Ως «δύσκολα» χαρακτηρίζονται η κατάρτιση μελέτης που θα σταδιακά θα οδηγήσει στην κατάργηση των ΦΥΤ, καθώς και η ψήφιση του νόμου για την ένταξη των επικουρικών ταμείων Σωμάτων Ασφαλείας στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης.