Επειτα από οξείες πολιτικές αντιπαραθέσεις, παλινωδίες μηνών και προσεγγίσεις που άγγιξαν και τα όρια εθνικών μυθοπλασιών, το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο γίνεται, επιτέλους, νόμος του κράτους. Η κυβέρνηση, διά του υπουργού Δικαιοσύνης Χαράλαμπου Αθανασίου, κατόρθωσε να συγκεράσει τις ποικίλες απόψεις που διατυπώθηκαν για το περιεχόμενο και το εύρος εφαρμογής του νομοθετήματος, το οποίο, τελικά, υπερψηφίστηκε επί της αρχής και από τη ΔΗΜΑΡ.
Το αντιρατσιστικό νομοθέτημα, που αποτέλεσε από χρόνια υποχρέωση –εκτός των άλλων– για εναρμόνιση της χώρας μας με την κοινοτική νομοθεσία, περιλαμβάνει πλέγμα διατάξεων με αυστηρές ποινικές κυρώσεις για όσους προβαίνουν σε ρατσιστικά παραληρήματα, ξενοφοβικά ξεσπάσματα και ρατσιστικές εγκληματικές δράσεις. Ενδιαφέρον είναι πως στο νομοθέτημα, ύστερα από συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων –σε επιστημονικό και πολιτικό πεδίο–, τελικά περιλήφθηκαν διατάξεις για τις γενοκτονίες που τιμωρούν αυστηρά εκείνους που κακόβουλα τις αρνούνται ή δημόσια τις εγκωμιάζουν.
Οι διατάξεις καλύπτουν τις γενοκτονίες των Ποντίων, Αρμενίων και χριστιανικών πληθυσμών –και όποιες στο μέλλον προκύψουν…– με την προϋπόθεση ότι έχουν αναγνωριστεί από την ελληνική Βουλή ή με αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων. Με ρητή διάταξη του αντιρατσιστικού, που είχε τεθεί από την αρχή, τιμωρούνται με αυστηρές ποινές και πρόστιμα όσοι δημόσια εγκωμιάζουν ή κακόβουλα δεν δέχονται το Ολοκαύτωμα ή άλλα εγκλήματα πολέμου ή κατά της ανθρωπότητας. Οι προβλεπόμενες ποινές για τις γενοκτονίες και το Ολοκαύτωμα φθάνουν έως και φυλάκιση τριών ετών, ενώ τα πρόστιμα έως 30.000 ευρώ.
Κάθε εγκληματική συμπεριφορά που στηρίζεται σε ρατσιστικό κίνητρο με βάση τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα του φύλου, το χρώμα, τη θρησκεία ή άλλης μορφής διαφορετικότητα τιμωρείται. Ποινικές ευθύνες αποδίδονται με το αντιρατσιστικό όχι μόνο σε φυσικά πρόσωπα, πολίτες, που παραβαίνουν τις διατάξεις του, αλλά και σε υπεύθυνους νομικών προσώπων, αν εκδηλώνουν ρατσιστικές πρακτικές. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα, συλλόγους, κόμματα, φορείς και συλλογικότητες πάσης φύσεως, προβλέπονται και διοικητικές κυρώσεις, εκτός από τις ποινικές. Οι κυρώσεις αυτές σχετίζονται με διακοπή κρατικών χρηματοδοτήσεων και πάσης φύσεως επιδοτήσεων, κάτι που αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον για πολιτικούς σχηματισμούς που διατυπώνουν ρατσιστική ρητορική και εφαρμόζουν πρακτικές ρατσιστικής βίας. Σημαντική είναι η ρύθμιση που δίδει τη δυνατότητα αυτεπάγγελτης δίωξης των ρατσιστικών εγκλημάτων. Πολύ συζήτηση, τέλος, έγινε και στη Βουλή για το γεγονός ότι στο αντιρατσιστικό δεν περιελήφθη τελικά διάταξη για επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, παρά την πίεση που ασκήθηκε και από την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο υπ. Δικαιοσύνης πάντως άφησε το θέμα ανοικτό για μελλοντική ρύθμιση σε άλλο νομοσχέδιο. Η ολοκλήρωση της ψήφισης του αντιρατσιστικού αναμένεται την προσεχή Τρίτη.