Μπορείτε να φανταστείτε τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής Νίκο Μιχαλολιάκο να μεταφέρεται με χειροπέδες στο Προεδρικό Μέγαρο και να παίρνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης; Αν σας ακούγεται τρελό το σενάριο, αναλογιστείτε πόσο πιο παράλογο θα σας φανεί την εντολή αυτήν να την παίρνει από έναν αριστερό πρόεδρο ο οποίος θα έχει εκλεγεί λίγες μέρες νωρίτερα από τη μειοψηφία της Βουλής. Και όμως, όλα τούτα δεν είναι καθόλου απίθανο να συμβούν στη χώρα μας σε έξι μήνες.
Και συγκεκριμένα στα τέλη Μαρτίου, καθώς τότε θα διεξαχθούν πρόωρες εθνικές εκλογές, αν δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και διαλυθεί η Βουλή.
Καθώς όλα τούτα ηχούν μάλλον εξωπραγματικά, χρήσιμο είναι σήμερα να αναδειχθούν κάποιες λεπτομέρειες του Συντάγματος στις οποίες δεν έχει δοθεί σημασία, καθώς ουδέποτε μέχρι σήμερα τέθηκαν σε ισχύ. Με πρώτη, τη γενικευμένη ψευδαίσθηση που υπάρχει ότι ο διάδοχος του κ. Παπούλια θα πρέπει οπωσδήποτε να εκλεγεί με 151 ψήφους. Λάθος. Το Σύνταγμα ρητώς ορίζει ότι Πρόεδρος μπορεί να εκλεγεί και με σχετική πλειοψηφία (!) και μάλιστα πριν από τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Μπερδευτήκατε; Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους, όπως δηλαδή είναι πιθανόν να τα ζήσουμε τους επόμενους μήνες. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι η διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου πρέπει να αρχίσει τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη λήξη της θητείας του προηγουμένου. Αρα, η καταληκτική ημερομηνία της πρώτης ψηφοφορίας είναι η 11η Φεβρουαρίου του 2015, καθώς ο κ. Παπούλιας ορκίστηκε στις 12 Μαρτίου του 2010.
Βάσει του άρθρου 32, στις δύο πρώτες ψηφοφορίες η εκλογή Προέδρου απαιτεί τη συναίνεση 200 βουλευτών και μόνον στην τρίτη 180 ψήφους, ενώ ανάμεσα σε κάθε ψηφοφορία είναι υποχρεωτικό να μεσολαβούν πέντε μέρες. Τούτο σημαίνει ότι οι διαδικασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν το αργότερο έως τις 21 Φεβρουαρίου του 2015, χωρίς όμως να αποκλείεται η εκκίνηση να γίνει και κάποιες εβδομάδες νωρίτερα, δηλαδή στις αρχές του νέου έτους. Το ενδεχόμενο αυτό βρίσκει σύμφωνους τους περισσότερους συνταγματολόγους, (λόγω του «τουλάχιστον ένα μήνα νωρίτερα» που γράφει το άρθρο 32), όχι όμως και η εκδοχή που έχει ακουστεί προκειμένου η διαδοχή του κ. Παπούλια να κλειδώσει πριν από τις γιορτές ή και τον Νοέμβριο. Αρκεί γι’ αυτό να υπομνησθεί πως όταν το 1990 υπήρξε η ανάλογη πρόταση να επισπευσθεί η προεδρική εκλογή για να αποφύγει η χώρα τις τρίτες διαδοχικές κάλπες (περίοδος Οικουμενικής) οι πρώτοι που μίλησαν για παρερμηνεία του Συντάγματος ήταν οι κ. Ευ. Βενιζέλος και Πρ. Παυλόπουλος.
Εθνικές εκλογές
Τα συνταγματικώς πρωτόγνωρα που είναι πιθανόν να ζήσουμε αρχίζουν από το ενδεχόμενο η Βουλή να μην εκλέξει πρόεδρο με 180 ψήφους. Εντός 10 ημερών προκηρύσσονται υποχρεωτικώς εθνικές εκλογές. Οι οποίες θα διεξαχθούν πιθανότατα στις 22 ή τις 29 Μαρτίου, δεδομένου ότι απαιτείται και ένας μήνας για την προετοιμασία τους. Τι προβλέπει το Σύνταγμα σε μια τέτοια περίπτωση; Υποχρεώνει τη νέα Βουλή από την πρώτη κιόλας συνεδρίασή της μετά τις εκλογές να αποκαταστήσει την τάξη για την οποία διαλύθηκε. Δηλαδή να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πριν καν σχηματισθεί κυβέρνηση. Και στη νέα αυτή διαδικασία προβλέπονται τρεις διαδοχικές ψηφοφορίες, αλλά στην τρίτη δεν χρειάζονται 151 ψήφοι, όπως οι περισσότεροι πιστεύουν. Η πρώτη ψηφοφορία απαιτεί 180 ψήφους, η δεύτερη 151 κι αν ούτε σε αυτήν εκλεγεί πρόεδρος, τότε «η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία».
Με απλά λόγια, δεν αποκλείεται ο διάδοχος του κ. Παπούλια να εκλεγεί τελικά μόνον μέσω του κόμματος που θα έχει τις περισσότερες έδρες στη Βουλή (ακόμη και αν δεν έχει αυτοδυναμία). Σενάριο που δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας.
Τη συνέχεια την έχουμε ζήσει και το 2012, αλλά και εδώ υπάρχει μια άγνωστη λεπτομέρεια που εξηγεί και τον πρόλογο. Αν υποθέσουμε ότι στις εκλογές θα κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς όμως αυτοδυναμία (όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις), ο κ. Αλ. Τσίπρας θα πάρει για τρεις μέρες την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον νέο Πρόεδρο που μόνος του μάλλον θα έχει επιλέξει. Αν η προσπάθειά του αποβεί άκαρπη, ο Πρόεδρος θα πρέπει να δώσει την εντολή στον κ. Σαμαρά, ο οποίος, όμως, λόγω του εκλογικού νόμου (μπόνους 50 εδρών στο νικητή), εκ των πραγμάτων θα την επιστρέψει αμέσως διότι δεν θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση; Αν η Χ.Α. είναι τρίτο κόμμα, την εντολή θα πρέπει να πάρει και ο κ. Μιχαλολιάκος, ο οποίος θα μεταβεί στο Προεδρικό μάλλον με χειροπέδες. Γιατί μάλλον με χειροπέδες; Διότι το 18μηνο της προφυλάκισής του ολοκληρώνεται στα τέλη Μαρτίου του 2015…
Και μετά τι θα γίνει; Πιθανώς θα αναρωτιέστε. Αν η χώρα ξεπεράσει και τον διεθνή αυτόν διασυρμό, θα προκηρυχθούν και πάλι εκλογές και πάει λέγοντας…