Η έξοδος της Πορτογαλίας και οι διαφορές με Ελλάδα

Η έξοδος της Πορτογαλίας και οι διαφορές με Ελλάδα

3' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις 9 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, πέρασε το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου. Σε μία θερμή συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό και πίσω από κλειστές πόρτες, ο Πορτογάλος πολιτικός εξηγεί στον Αντώνη Σαμαρά τους λόγους που προτίμησε ο ίδιος να κάνει καθαρή έξοδο στις αγορές λίγους μήνες νωρίτερα.

Τότε, τον Μάιο του 2014, και με μόνο μία αξιολόγηση να παραμένει στο πορτογαλικό πρόγραμμα, μία προληπτική γραμμή πίστωσης, «ένα σωσίβιο γύρω από την πορτογαλική οικονομία», όπως χαρακτηριστικά λέει στον Ελληνα πρωθυπουργό ο Κοέλιο, θα έδινε την αίσθηση αδυναμίας. Αυτό που λίγους μήνες νωρίτερα στην Πορτογαλία ήταν μια εκδήλωση αδυναμίας, για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι μονόδρομος, καθώς τις προηγούμενες εβδομάδες οι αγορές έδειξαν σημάδια για το πώς θα αντιμετώπιζαν μια Ελλάδα χωρίς «σωσίβιο». Και τα σημάδια ήταν άσχημα.

Αλλωστε μία σύγκριση με την άλλη χώρα του ευρωπαϊκού νότου που βρισκόταν υπό την επιτήρηση της τρόικας είναι μάλλον άδικη. Η Ελλάδα επιχειρεί να κάνει την έξοδο στις αγορές και να τελειώσει το πρόγραμμα 14 ολόκληρους μήνες πριν από τη λήξη του με το ΔΝΤ και όχι λίγους μήνες πριν, έχοντας δανειστεί 240 δισ. αντί για τα 70 δισ. της Πορτογαλίας, με ένα χρέος πολύ μικρότερο από την Ελλάδα, γύρω στο 130% του ΑΕΠ, τη στιγμή που το ελληνικό βρίσκεται στο 175%.

Μια ακόμα μεγάλη διαφορά στις δύο οικονομίες του Νότου είναι ότι οι Πορτογάλοι είχαν καταφέρει ξεκινώντας από το 2013 να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες τους για την πρώτη χρονιά που θα βρίσκονταν χωρίς πρόγραμμα. Ετσι όταν αποφάσισαν την «καθαρή» έξοδο στις αγορές είχαν στα ταμεία τους ένα ποσό αξίας περίπου 20 δισ. «Γνώριζαν τις μελλοντικές τους ανάγκες και τις κάλυψαν από τις αγορές», λέει ο γνωστός οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του think tank CEPS στις Βρυξέλλες. «Στο μεταξύ, τα σπρεντ έχουν πέσει, η χώρα είναι σταθερή και δεν υπάρχει καμία αβεβαιότητα, ενώ στην Ελλάδα ποιος ξέρει ποιος θα κυβερνά την Ελλάδα του χρόνου», λέει ο Γκρος.

Για τον Πορτογάλο οικονομολόγο Ρικάρδο Παΐς Μαμέδε είναι κακή ιδέα να ακολουθούσε το παράδειγμα της Πορτογαλίας η Ελλάδα, καθώς αυτό το μαξιλάρι που κατάφερε να φτιάξει η Πορτογαλία στοίχισε πολύ περισσότερο από το να έμενε η χώρα με ένα είδος στήριξης. «Τα επιτόκια που πήρε από τις αγορές η Πορτογαλία άγγιζαν και το 5%. Γιατί να δανειστείς τόσο ακριβά αν έχεις πολύ χαμηλότερα επιτόκια από τους Ευρωπαίους εταίρους;» λέει ο Μαμέδε και τονίζει ότι παρόλο που η Πορτογαλία έχει και πολύ μικρότερο χρέος από την Ελλάδα, κάθε ακριβός δανεισμός της το μεγάλωνε.

Ο οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος θεωρεί ότι η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο χωρών είναι το επίπεδο εξαγωγών. «Είναι αρκετά εντυπωσιακό ότι το 2009 που χτυπάει και τις δύο χώρες η κρίση οι εξαγωγές βρίσκονται στο ίδιο περίπου σημείο» λέει. Από εκείνη τη χρονιά όμως η Πορτογαλία ξεκινάει μία εντυπωσιακή ανοδική πορεία, ενώ οι εξαγωγές της Ελλάδας αυξάνονται ελάχιστα. Ο Γκρος τονίζει ότι αν και η Ελλάδα αύξανε τις εξαγωγές κατά 20 δισ. τα τελευταία χρόνια, όπως η Πορτογαλία, τότε το ΑΕΠ της χώρας θα ήταν 15% υψηλότερο, η ανεργία 5% χαμηλότερη και η οικονομία σε ανάπτυξη.

Μια άλλη βασική διαφορά ανάμεσα στις δύο οικονομίες είναι ότι η δημοσιονομική κατάσταση της Πορτογαλίας δεν ήταν τόσο κακή όσο της Ελλάδας όταν ξεκίνησαν τα προγράμματα προσαρμογής, ενώ ο Γκρος τονίζει ότι είχε πολύ μεγάλη διαφορά ο τρόπος εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. «Η πορτογαλική κυβέρνηση ήταν απολύτως σύμφωνη με τις μεταρρυθμίσεις και πήρε 100% την ευθύνη γι’ αυτές» λέει ο Γκρος, κάτι που στην ελληνική περίπτωση έγινε ακριβώς αντίθετα, καθώς πολλοί λίγοι άνθρωποι αποδέχονταν ότι υπάρχει ανάγκη για αλλαγή.

Για τον Γκρος αν μία πιστοληπτική γραμμή σημαίνει ότι η Ελλάδα θα κάνει τις μεταρρυθμίσεις από μόνη της χωρίς την απειλή της τρόικας, τότε αυτό θα είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Για τον Γερμανό οικονομολόγο πολύ σημαντικό ρόλο για το άμεσο μέλλον της ελληνικής οικονομίας θα παίξουν και οι εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Οποιοδήποτε πρόβλημα στην Ευρωζώνη πλήττει δυσανάλογα τα πιο αδύναμα μέλη. «Γι’ αυτό έχει νόημα για την Ελλάδα να διατηρήσει μια ασφάλεια, γιατί ποτέ δεν ξέρεις αν η Γερμανία θα παραμένει σ’ αυτή τη θέση και για πόσο. Κάθε τέτοια εξέλιξη δυστυχώς επηρεάζει περισσότερο πάντα τα πιο αδύναμα μέλη της Ευρωζώνης».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή