«Την ώρα που θα αρχίσει να μιλάει την Κυριακή στη Βουλή ο πρωθυπουργός για να ανακοινώσει τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, όλοι οι διεθνείς συνομιλητές μας θα είναι συντονισμένοι στην Αθήνα για να ακούσουν τι πρόκειται να πει. Το γνωρίζουμε και το έχουμε λάβει υπ’ όψιν μας». Στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα εξέφρασε με τη διατύπωση αυτή την κρισιμότητα της διαδικασίας που αρχίζει σήμερα στις 7 μ.μ. στη Βουλή και θα ολοκληρωθεί τα μεσάνυχτα της Τρίτης, με την ψηφοφορία για τις προγραμματικές δηλώσεις. Οσα θα εξαγγείλει απόψε ο πρωθυπουργός αποτελούν τον «οδικό χάρτη» βάσει του οποίου η κυβέρνηση σκοπεύει να πορευθεί και για τους εταίρους και δανειστές ένα ασφαλές δείγμα γραφής τού πώς θα λειτουργήσει.
Οι διεργασίες για τη μορφοποίηση των προγραμματικών δηλώσεων ήταν εργώδεις το τελευταίο τριήμερο και επηρεάζονται από μια σειρά παράγοντες εντός κι εκτός της χώρας. Ο κ. Τσίπρας εισέπραξε στα ταξίδια του της τελευταίας εβδομάδας τον προβληματισμό που προκάλεσαν οι ακατάσχετες δηλώσεις παροχολογίας από τους νέους υπουργούς και την ανησυχία που επικρατεί στους εταίρους για κίνδυνο πλήρους εκτροχιασμού της χώρας και απώλειας όσων με θυσίες επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Δέχθηκε σαφείς παραινέσεις να παρουσιάσει ένα συνεκτικό, υλοποιήσιμο και χωρίς δημοσιονομικές εκτροπές κυβερνητικό πρόγραμμα, με την επισήμανση ότι, σε διαφορετική περίπτωση, το ήδη δύσκολο περιβάλλον για την νέα ελληνική κυβέρνηση θα καταστεί ασφυκτικό. Οι δημόσιες τοποθετήσεις του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι και του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ για την ανάγκη τήρησης των κανόνων αφορούν και αυτό το πρώτο δείγμα γραφής της κυβέρνησης. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας επιθυμεί να δώσει ένα δείγμα νοικοκυρεμένης πολιτικής, που δεν ξεφεύγει από τα όρια των πραγματικών δυνατοτήτων της οικονομίας, καθώς γνωρίζει ότι μόνο έτσι θα μπορέσει να διεκδικήσει με αξιώσεις τον χρόνο που ζητάει, αλλά και τη χρηματοδότηση, προκειμένου να δρομολογήσει ένα διαφορετικό πρόγραμμα.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, γνωρίζει ότι έχουν καλλιεργηθεί μεγάλες προσδοκίες από τη νέα κυβέρνηση και, κυρίως, η ανάγκη να σηματοδοτήσει μέσα από τις προγραμματικές δηλώσεις ότι κάτι αλλάζει για την καθημερινότητα των πολιτών. Επιπλέον, πρέπει να συνυπολογίσει και τις ισορροπίες στο εσωτερικό του κόμματός του, καθώς σημαντική μερίδα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα δει με καλό μάτι μια στροφή σε σχέση με τις προεκλογικές εξαγγελίες, όσο κι αν κάτι τέτοιο επιβάλλεται από τα διαφορετικά δεδομένα που πρέπει να αξιολογήσει ένα κυβερνών κόμμα, σε σχέση με την πορεία του ως αντιπολίτευση.
Το «κλειδί» για την εξισορρόπηση όλων των επιμέρους συσχετισμών βρίσκεται στον θεσμικά προβλεπόμενο τετραετή βίο της κυβέρνησης. Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού επισημαίνουν ότι στη σημερινή ομιλία του θα μιλήσει για σταδιακή υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεων, συνδέοντάς την με την επιτυχία των μεταρρυθμίσεων που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση και θα δώσει τη δυνατότητα υλοποίησης μέτρων με δημοσιονομικό αντίκτυπο. Ο αναπροσανατολισμός δαπανών, για τον οποίο ο κ. Τσίπρας ζήτησε εισηγήσεις από τους υπουργούς του, με έμφαση στην περικοπή κάθε σπατάλης, ενδεχομένως θα αποφέρει εξοικονόμηση κάποιων κονδυλίων, ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι τα περιθώρια είναι μικρά. Σε κάθε περίπτωση, στα μέτρα άμεσης εφαρμογής από την κυβέρνηση θα συμπεριληφθούν εκείνα που αφορούν την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, όπως η παροχή δωρεάν ρεύματος σε νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας, επιδότηση σίτισης, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, διευκόλυνση της μετακίνησης με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ο πρωθυπουργός αναμένεται, επίσης, να ανακοινώσει την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και το «πάγωμα» των ιδιωτικοποιήσεων. Τα μέτρα με δημοσιονομικό κόστος, όπως η απορρόφηση των απολυμένων ή όσων έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, η κατάργηση της εξίσωσης πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, αναμένεται να τεθούν σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Ο κ. Τσίπρας θα ανακοινώσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων και μέτρων ενίσχυσης των ανεξάρτητων αρχών για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του Δημοσίου, για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαπλοκής, για την αντιμετώπιση των καρτέλ στην αγορά και με την αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων θα συνδέσει την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος.