Σε λεπτή γραμμή ισορροπεί η κυβέρνηση, με τον κίνδυνο της στάσης πληρωμών να είναι πλέον ορατός, εάν δεν υπάρξει το επόμενο δεκαήμερο ένα modus vivendi με τους εταίρους που θα οδηγήσει σε χαλάρωση της ασφυκτικής πίεσης την οποία δημιουργεί η ανελαστική στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έναντι της Ελλάδας.
Στο προσκήνιο η κατάσταση εμφανίζεται οριακή: τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας εξαντλούνται, η πορεία των εσόδων παρουσιάζει σημαντική υστέρηση σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, οι διαπραγματεύσεις στο αποκαλούμενο Brussels Group δεν έχουν επί της ουσίας δρομολογηθεί και οι σχέσεις με τους εταίρους δοκιμάζονται, ενώ με το Βερολίνο έχουν προσλάβει «ψυχροπολεμική» μορφή.
Ομως, παρά τη ρητορική έντασης που έχει υιοθετήσει έναντι της Γερμανίας η κυβέρνηση, εν πολλοίς και λόγω της στάσης του Βερολίνου τον τελευταίο μήνα, στο παρασκήνιο καταβάλλονται προσπάθειες ώστε να τεθούν άμεσα οι βάσεις για έναν έντιμο συμβιβασμό. Η Αθήνα θεωρεί πως τα επόμενα εικοσιτετράωρα θα είναι κρίσιμα, καθώς στα χέρια των εκπροσώπων των πιστωτών θα βρίσκονται τα στοιχεία που έχουν ζητηθεί για τη δημοσιονομική κατάσταση στη χώρα και η συζήτηση στις Βρυξέλλες θα μπορεί να μετακινηθεί στην ουσία. Βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι:
• Να πάρει, ατύπως, το «πράσινο φως» για το νομοσχέδιο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 100 δόσεις, ώστε να υπάρξει ανάσα στα δημόσια ταμεία. Είναι ενδεικτικό ότι η κυβέρνηση επέλεξε να μην καταθέσει το νομοσχέδιο προς ψήφιση, αλλά προτίμησε την οδό της διαβούλευσης ώστε να μην κατηγορηθεί ότι προβαίνει σε μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το πνεύμα της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου, παρότι η ρύθμιση δεν οδηγεί σε δημοσιονομικό κόστος αλλά όφελος. Πάντως, ενδεικτικό των περιπλοκών και του μπρα ντε φερ που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι ότι την Παρασκευή το βράδυ η ευνοϊκή διάταξη για περικοπή μέρους των προσαυξήσεων σε όσους πληρώσουν άμεσα κατατέθηκε ως τροπολογία.
• Να συμφωνηθεί μια πρώτη δέσμη μεταρρυθμίσεων, στη βάση των γνωστών προτάσεων για το Δημοσιονομικό Συμβούλιο ή τον έλεγχο των τριγωνικών συναλλαγών, στις οποίες εκ των πραγμάτων υπάρχει κοινό έδαφος με τους εταίρους, προκειμένου να χαλαρώσει η «θηλιά» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στα δύο θέματα μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος, ακόμη και τις επόμενες ημέρες. Ομως, η συγκεκριμένη εκτίμηση ίσως αποδειχθεί εξαιρετικά αισιόδοξη: σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση του πρώτου γύρου των συνομιλιών στις Βρυξέλλες, αλλά και των ρυθμών με τους οποίους κινούνται οι εκπρόσωποι της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, απτά αποτελέσματα δύσκολα θα υπάρξουν πριν παρέλθει το επόμενο δεκαπενθήμερο.
Πάντως, με δεδομένο ότι σε τελικό στάδιο οι αποφάσεις που λαμβάνονται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι πολιτικές, κρίσιμη μπορεί να αποδειχθεί η συνάντηση που ενδέχεται να έχουν την Τρίτη η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ με τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, στην οποία ο φάκελος του «ελληνικού προβλήματος» προεξοφλείται πως θα βρεθεί σε εξέχουσα θέση. Εξάλλου, στην παρούσα φάση, πρώτιστος στόχος της Αθήνας προκειμένου να μπορεί να αντεπεξέλθει στις εσωτερικές και διεθνείς υποχρεώσεις της δεν είναι η εκταμίευση μέρους της δόσης των 7,2 δισ., αλλά κάποιο «παράθυρο» από την ΕΚΤ, ώστε να καλυφθεί για τις επόμενες λίγες εβδομάδες. Το «αίτημα» φέρεται να ανέδειξε και ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας στις συναντήσεις του με τους κ. Γιουνκέρ και Σουλτς, προχθές.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, της μερικής χαλάρωσης του κλοιού, θα μπορούσε να λειτουργήσει η εκτίμηση πως η Ελλάδα δεν θα πρέπει να οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Η συγκεκριμένη άποψη κατ’ ορισμένες πηγές κερδίζει εσχάτως έδαφος και στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, περιλαμβανομένου και του Βερολίνου, όχι επειδή εκτιμάται, όπως στο παρελθόν, ότι η Ελλάδα αποτελεί κίνδυνο για τη σταθερότητα του ευρώ, αλλά για γεωπολιτικούς λόγους, όπως εδώ και χρόνια επιμένει η Ουάσιγκτον.
Το ερώτημα, βεβαίως, είναι κατά πόσον η γερμανική κυβέρνηση θα επιλέξει να δώσει την «ανάσα» που διεκδικεί η Αθήνα μετά και το άκρως φορτισμένο κλίμα των τελευταίων ημερών. Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά πως τις αμέσως επόμενες ημέρες θα υπάρξουν σαφέστερες ενδείξεις για τις προθέσεις του Βερολίνου, ενώ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας να θέσει το ζήτημα της «χρηματοπιστωτικής ασφυξίας» που επιβάλλεται στην Αθήνα στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πάντως, θα πρέπει να επισημανθεί πως ακόμη και οι συνομιλητές του πρωθυπουργού εμφανίζονται διχασμένοι για το κατά πόσο είναι σκόπιμο να επιδιωχθεί στην παρούσα φάση να χαμηλώσουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης με το Βερολίνο. Ορισμένοι θεωρούν πως τούτο είναι απαραίτητο προκειμένου να υπάρξει λύση και η χώρα να αποφύγει οριστικά τον κίνδυνο του «ατυχήματος». Ομως, άλλοι εκτιμούν πως η ένταση στις ελληνογερμανικές σχέσεις ίσως διευκολύνει την προσπάθεια ώστε ο όποιος «έντιμος συμβιβασμός» επιτευχθεί με τους εταίρους να γίνει αποδεκτός στο εσωτερικό της χώρας, τόσο από τους πολίτες που συνεχίζουν να τρέφουν υψηλές προσδοκίες για την έκβαση της διαπραγμάτευσης όσο και εντός του ΣΥΡΙΖΑ όπου οι αντιδράσεις αναμένεται να είναι σφοδρότατες εάν προκύψουν σημαντικές αποκλίσεις από τις προεκλογικές θέσεις του κόμματος. Πάντως, κατά πληροφορίες, η συνεδρίαση στη Βουλή για τις γερμανικές αποζημιώσεις δεν είχε προγραμματιστεί την περασμένη εβδομάδα από το Μαξίμου, αλλά αποτέλεσε πρωτοβουλία της κ. Ζωής Κωνσταντοπούλου.