Ο Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε, στις αρχές Μαρτίου, ότι αντιστράφηκε η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Oι βασικοί οικονομικοί δείκτες τον επιβεβαιώνουν. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% το δ΄ τρίμηνο του 2014 και οι σχετικές έρευνες σηματοδοτούν ότι η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη εξαπλώνεται και ενισχύεται κατά το 2015. Η ανεργία, τον Ιανουάριο του 2015, έπεσε σε χαμηλά τριετίας. Με την ώθηση των μειωμένων τιμών πετρελαίου, της νομισματικής τόνωσης της οικονομίας και της διολίσθησης του ευρώ, η Ευρωζώνη εισέρχεται, στους πρώτους μήνες του 2015, στην ανοδική φάση του οικονομικού κύκλου.
Η βελτίωση της οικονομικής επίδοσης της Ευρωζώνης αναδεικνύει, με ακόμα πιο γλαφυρό τρόπο, το διακύβευμα για την Ελλάδα. Η κυβέρνηση πρέπει να διαχειριστεί συνετά τη δημοσιονομική πολιτική και να επανεκκινήσει τις μεταρρυθμίσεις, ώστε να εξασφαλίσει νέα συμφωνία με την Ευρωζώνη. Αν δεν το καταφέρει αυτό, η Ελλάδα θα οδηγηθεί εκ νέου σε βαθιά ύφεση, αποκομμένη από τη νομισματική τόνωση της ΕΚΤ και από την ευκαιρία ενίσχυσης του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Εχει δοθεί υπερβολικά πολλή προσοχή από τους επικριτές του ελληνικού προγράμματος στο γεγονός ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις συνοδεύθηκαν από δημοσιονομική λιτότητα. H αλήθεια είναι ότι για να καταφέρουν οι διαρθρωτικές αλλαγές να μεταφέρουν πόρους από κλάδους σε τέλμα προς ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς, η νομισματική πολιτική είναι πιο σημαντική από τη δημοσιονομική. Η νομισματική χαλάρωση είναι που θα ενθαρρύνει πιστωτική επέκταση και αύξηση των επενδύσεων. Η έναρξη του QE από την ΕΚΤ έχει μειώσει τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης σε ιστορικά χαμηλά και έχει συμβάλει στη μείωση των επιτοκίων τραπεζικού δανεισμού παντού, εκτός από την Ελλάδα. Η Φρανκφούρτη, με αυτόν τον τρόπο, επιτέλους συμβάλλει στην επιτυχία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη. Η Ελλάδα δεν έχει το περιθώριο να μη λάβει αυτήν την τόνωση.
Η ελληνική οικονομία ισοδυναμεί με λιγότερο από 2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Βάσει των σημερινών προβλέψεων, το ΑΕΠ αυτό θα αυξηθεί έως τις αρχές ή τα μέσα του 2016 κατά ένα ποσό ισοδύναμο με το ελληνικό ΑΕΠ. Ο λόγος που η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει εκτός του κάδρου της ευρωπαϊκής ανάκαμψης είναι, μεταξύ άλλων, ότι μια Ευρωζώνη που αναπτύσσεται δεν θα διακατέχεται από την ίδια αίσθηση του επείγοντος σχετικά με την ανάγκη να βοηθήσει τη χώρα, αν δεν συνεχίσει να λαμβάνει το «πικρό φάρμακο» που έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς αλλού. Παρά την προεκλογική ρητορική της κυβέρνησης, η πραγματικότητα είναι ότι η μη ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εταιρειών, η μη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και η ανικανότητα του κράτους στη συλλογή των φόρων δεν είναι συμπτώματα των απαιτήσεων της τρόικας. Αντ’ αυτού, αντανακλούν βαθιά ριζωμένες κοινωνικές παθογένειες, που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με ρηξικέλευθες διαρθρωτικές αλλαγές –ανεξάρτητα από το αν υπήρχε ή όχι το ευρώ.
Με την Ευρώπη να αναπτύσσεται και την ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα, η Ελλάδα δεν θα έχει ποτέ καλύτερη ευκαιρία να αλλάξει.
* O κ. Jacob F. Kirkegaard είναι εταίρος στο Peterson Institute for International Economics.