«Δεν κατάλαβα πώς λέει η υπουργός ότι οι πρόσφυγες μένουν εδώ για λίγο και μετά φεύγουν, πού πάνε;» ρώτησε ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης την αναπληρώτρια υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου. «Στην Ευρώπη» απάντησε η κ. Χριστοδουλοπούλου. «Και πώς πάνε» απόρησε, εκ νέου ο κ. Καμίνης. «Δεν ξέρω… απλώς εξαφανίζονται» είπε η υπουργός, προσθέτοντας «εγώ φροντίζω για την είσοδο, μετά για την έξοδο δεν ξέρω».
Το περιστατικό έλαβε χώρα στην έκτακτη συνεδρίαση της Κεντρικής Ενωσης Δήμων (ΚΕΔΕ) για τη διαχείριση των εκατοντάδων μεταναστών που φτάνουν καθημερινά στη χώρα. Ο διάλογος προκάλεσε θυμηδία σε ορισμένους από τους παρευρισκομένους, η αποστροφή της υπουργού όμως φανερώνει κάτι εξαιρετικά σοβαρό. Οτι η υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν έχει ακόμα αναλάβει πλήρως την πολιτική ευθύνη που αναλογεί στη θέση της, την ίδια στιγμή που καλείται να αντιμετωπίσει ένα τόσο σοβαρό θέμα. Εχει συνειδητοποιήσει, για παράδειγμα, ότι οι δήμαρχοι απάντησαν ουσιαστικά αρνητικά -εκτός από τον δήμαρχο Αθηναίων- στην έκκλησή της για βοήθεια και κατανομή βαρών όσον αφορά τους ανθρώπους που έρχονται; «Αν δεν δώσει χρήματα να ξεχάσει οτιδήποτε», έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος της ΚΕΔΕ μετά τη συνεδρίαση στο τέλος της εβδομάδας.
Οι δήμαρχοι των νησιών έχουν πανικοβληθεί από τις εκατοντάδες εξαθλιωμένων ανθρώπων που πρέπει να περιθάλψουν χωρίς υποδομές, στις αρχές της τουριστικής περιόδου. Οι αιρετοί των άλλων περιοχών θέλουν απλώς να σιγουρευτούν ότι δεν θα φορτωθούν το πρόβλημα. Και μόνο φήμες για μεταφορά μεταναστών σε μια περιοχή ξεσηκώνουν αντιδράσεις.
Στη σύσκεψη της ΚΕΔΕ η υπουργός ανέφερε ότι «ενδεχομένως», «αρχικά μέχρι να βρεθεί κάτι άλλο» κάποιοι μετανάστες από τα νησιά να μεταφερθούν στις υπάρχουσες δομές όπως στο Παρανέστι Δράμας. Εντός λίγων λεπτών έφθασε μήνυμα της δημάρχου Παρανεστίου, Αλεξάνδρας Σωτηριάδου, στο κινητό αυτοδιοικητικού εκπροσώπου, όπου ανέφερε γιατί κάτι τέτοιο «είναι αδύνατο».
Το πρόβλημα στο… βουνό
Μια απόφαση για επισκευές στο αναρρωτήριο Παίδων Πεντέλης που δημοσιεύτηκε στη «Διαύγεια», δημιούργησε εύλογες υπόνοιες ότι εκεί θα μεταφερθούν τα ασυνόδευτα ανήλικα που φτάνουν στα νησιά. Η απάντηση του δημάρχου Πεντέλης, Δημήτρη Στεργίου, εκκωφαντική. «Θα θέλαμε να ενημερώσουμε την κυβέρνηση ότι τα σχέδιά τους δεν θα υλοποιηθούν. Το σχέδιό τους δεν θα γίνει ανεκτό, καθώς βρίσκει απέναντί του όχι μόνο την τοπική κοινωνία αλλά και τη λογική». Ο δήμαρχος θεωρεί ότι «η κυβέρνηση απλώς θέλει να κρύψει το πρόβλημα ανεβάζοντάς το στο βουνό της Πεντέλης».
Ο μόνος δήμαρχος που έδειξε άμεσα διάθεση συνεργασίας είναι ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, παρά το γεγονός ότι δεν συμφωνεί σε σημεία με την εφαρμοζόμενη πολιτική. Οπως ανέφερε στη συνέλευση της ΚΕΔΕ «δεν είναι καλό μήνυμα προς το εξωτερικό το άνοιγμα της Αμυγδαλέζας και οι καταπέλτες πλοίων που ανοίγουν και βγαίνουν εκατοντάδες μετανάστες που δεν έχουν πού να πάνε». Ωστόσο στο θέμα των προσφύγων, τονίζει στην «Κ», «δεν έγινε τίποτα από αυτά που έπρεπε να γίνουν διαχρονικά από τις κυβερνήσεις. Είμαστε διατεθειμένοι δίνοντας το καλό παράδειγμα να στηρίξουμε κέντρο φιλοξενίας εντός των ορίων του δήμου. Αλλά χρειάζεται να μοιραστεί το βάρος ορθολογικά και ακριβοδίκαια. Δεν υπάρχει το “όχι στην αυλή μου”. Στην έκτακτη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ που συγκάλεσε ο κ. Πατούλης, η ευαισθητοποίηση στο ανθρωπιστικό ζήτημα ήταν εμφανής. Ελπίζουμε να τη δούμε και στην πράξη».
Εμπειρος αυτοδιοικητικός ωστόσο τονίζει ότι «όποιος δεν έχει πρόβλημα, δεν έχει διάθεση να ανακατευτεί».
Παράλληλα η διαχείριση του θέματος έχει προκαλέσει διχογνωμίες και εντός της κυβέρνησης. Ο κυβερνητικός εταίρος και υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος δήλωσε ότι έχουν αυξηθεί οι ροές μεταναστών λόγω της πολιτικής «ανοιχτών συνόρων», για να διαψευσθεί από τον αναπληρωτή υπουργό Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα, που εξηγεί ότι το λιμενικό και η ακτοφυλακή εφαρμόζουν εγκύκλιο που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 8 Αυγούστου 2013 και με αυτή την έννοια «τίποτα δεν έχει αλλάξει».
Διαφωνίες έχουν εκφραστεί και ως προς τις λύσεις που επιλέγονται. Σε κυβερνητική σύσκεψη, σύμφωνα με πληροφορίες, προτάθηκε η μεταφορά των μεταναστών – προσφύγων από τα νησιά στον χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού με τη διαμόρφωση του χώρου με σκηνές που θα τοποθετηθούν.
Ωστόσο η κ. Χριστοδουλοπούλου προκρίνει τη λύση των πολλών μικρών ξενώνων φιλοξενίας σε όλη την ενδοχώρα, προκειμένου να μη δημιουργηθεί γκέτο και να συμμετέχουν όλοι στο πρόβλημα.
Ομως ο χρόνος πιέζει. «Μπορεί η διαβούλευση για τους χώρους να τελειώσει σύντομα γιατί το πρόβλημα επείγει» δηλώνει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Σάμου Μιχ. Αγγελόπουλος, όπου έχουν καταφτάσει εκατοντάδες μετανάστες τον τελευταίο μήνα. «Ισως τελικά να αναγκαστούμε να πάμε στη λύση των σκηνών» ανέφερε στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών.