Στην πρώτη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου της Νέας Δημοκρατίας, στα μέσα Απριλίου, ο εκ των απορρήτων του κ. Αντ. Σαμαρά, Χρύσανθος Λαζαρίδης, είχε διατυπώσει το δίλημμα: αν αρνηθούμε τη συμφωνία κινδυνεύουμε με απομόνωση, αν όμως γίνουμε εξαπτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύουμε με διάλυση.
Δύο μήνες μετά, η συμφωνία ακόμη αναμένεται, η στάση που θα τηρήσει η συμπολίτευση στη Βουλή παραμένει άγνωστη, ενώ η Ν.Δ. εξακολουθεί να ταλανίζεται από τα ίδια στρατηγικά και υπαρξιακά αδιέξοδα. Κι αν το επιχείρημα της άγνοιας περί των πραγματικών ρυθμίσεων της συμφωνίας είναι προφανώς ισχυρό, οι συζητήσεις στο εσωτερικό της Ν.Δ. είναι ζωηρές και οι κινήσεις στη γαλάζια σκακιέρα περιλαμβάνουν πολύ περισσότερα διακυβεύματα από μια απλή κοινοβουλευτική ψηφοφορία. Αφορούν την ίδια τη συνοχή και την επόμενη μέρα του κόμματος.
Οι «προεδρικοί»
Στην περί τον κ. Σαμαρά ηγετική ομάδα, η τάση μοιάζει να είναι εμφανής και αφορά την καταψήφιση της συμφωνίας. Κύριο επιχείρημα υπέρ της απόρριψης είναι το βαρύ φορτίο φόρων που η συμφωνία εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει για τη μεσαία τάξη. Πλην του κ. Λαζαρίδη, σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι Αδωνις Γεωργιάδης, Μάκης Βορίδης και, εσχάτως, ο γραμματέας του κόμματος Ανδρέας Παπαμιμίκος. Κατά την άποψή τους, η Ν.Δ. δεν μπορεί να ταυτιστεί με ακόμη ένα κύμα υπερφορολόγησης, ειδικά από τη στιγμή που αυτό έρχεται ως αποτέλεσμα της καθυστέρησης στη διαπραγμάτευση αλλά και ως «ισοδύναμο» σε αντιμεταρρυθμιστικές κυβερνητικές επιλογές όπως η επαναπρόσληψη απολυθέντων από το Δημόσιο. Η Ν.Δ. μοιάζει να επιθυμεί τη συμφωνία και, παράλληλα, να επιζητεί τη δημόσια πολιτική μεταμέλεια του κ. Τσίπρα (ενδεικτικός ο λόγος του κ. Σαμαρά για τα ψέματα του ΣΥΡΙΖΑ) προκειμένου να στηρίξει, όπως σημείωσε και ο κ. Νικ. Κακλαμάνης. «Ο δικός μας ρόλος είναι δευτερεύων, ας δούμε πρώτα τη συμφωνία και τι θα κάνει η Κοινοβουλευτική Ομάδα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ», σημειώνει στην «Κ» ο εκ των στενών συνομιλητών του κ. Σαμαρά, Δημήτρης Σταμάτης, υπογραμμίζοντας ότι «σε αντίθεση με την κυβέρνηση Σαμαρά, αυτή του Τσίπρα έχει ένα πλεονέκτημα: η αξιωματική αντιπολίτευση αναγνωρίζει ότι έχει τη λαϊκή νομιμοποίηση και την υποχρέωση να καταλήξει σε συμφωνία».
Ο κ. Σαμαράς κρατά, επί του παρόντος, κλειστά τα χαρτιά του, αν και οι υψηλοί τόνοι που υιοθετεί στις δημόσιες παρεμβάσεις του κάνουν πολλούς να ομιλούν, ενδεχομένως καθ’ υπερβολήν, για επιστροφή στην αντιμνημονιακή περίοδο. Ο ίδιος μοιάζει να σταθμίζει τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και τις ισορροπίες.
Κρίσιμη παράμετρο για τις τελικές αποφάσεις αναμένεται να αποτελέσει και η στάση που θα τηρήσει ο πρώην πρωθυπουργός και σημείο αναφοράς για τη Ν.Δ., Κ. Καραμανλής. Ο ίδιος σημειώνει σε συνομιλητές του ότι η συμφωνία πρέπει να κλείσει άμεσα, ενώ ως προς τη δική του στάση (έχει επιδείξει, ακόμη και έναντι επιλογών με τις οποίες διαφωνούσε, πλήρη κομματική συνέπεια και πειθαρχία) παραπέμπει στο μέλλον και στη γνωστοποίηση όλων των πτυχών της συμφωνίας. Στάση, πάντως, που δεν αποτρέπει τους περισσότερους εκ των καραμανλικών να τάσσονται υπέρ τής επί της αρχής υπερψήφισης.
Οι «ευρωπαϊστές»
Οπως προειπώθηκε, οι διαγκωνισμοί στο εσωτερικό δεν εξαντλούνται μόνον στη στάση της Ν.Δ. στη Βουλή. Αντιθέτως, συνιστούν και τις πρώτες κινήσεις στην εσωκομματική σκακιέρα για την επόμενη μέρα του κόμματος. Υπό την έννοια αυτή, η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, που πλέον συζητεί σοβαρά να διεκδικήσει εκ νέου την ηγεσία (και προφανώς όχι σε μεταβατικό ρόλο), έχει σειρά λόγων να προσωποποιήσει το «ευρωπαϊκό» μέτωπο έναντι του κ. Σαμαρά.
Το ενδιαφέρον, ωστόσο, για τις εσωκομματικές ισορροπίες είναι ότι στο ίδιο στρατόπεδο τοποθετούνται σχεδόν όλοι οι, μέχρι πρότινος, μνηστήρες της ηγεσίας. Κάτι που με τη σειρά του εγκυμονεί κινδύνους αντισυσπειρώσεων, ακόμη και μεταξύ των βουλευτών που μεθοδικά κινούνται προς αμφισβήτηση του κ. Σαμαρά. Στη λογική υπερψήφισης της συμφωνίας κινούνται ο κ. Νικ. Δένδιας, ο κ. Ευρ. Στυλιανίδης, που αν και στο παρελθόν επέκρινε πτυχές της μνημονιακής οικονομικής πολιτικής, εμφανίζεται προβληματισμένος για τον κίνδυνο απαξίωσης λόγω των συνεχών «μεταμορφώσεων» της Ν.Δ., αλλά και ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης, η πολιτική συμφωνία του οποίου με τον κ. Σαμαρά παραμένει σε ισχύ ενώ ο ίδιος συγκροτεί δίκτυο στελεχών ανά την Ελλάδα. Τις πιθανότητες να παίξουν το χαρτί τους φέρονται να εξετάζουν, ήδη πριν αναζωπυρωθούν τα σενάρια για τις επιδιώξεις της κ. Μπακογιάννη, και δύο στελέχη της νεότερης γενιάς μεν, με βαθιές κομματικές ρίζες δε. Η κ. Ολγα Κεφαλογιάννη, με την ορμή της θητείας στο υπ. Τουρισμού και της διπλής πρωτιάς στην Α΄ Αθήνας έναντι των ισχυρών Αβραμόπουλου και Μπακογιάννη, αλλά και ο κ. Μιλτ. Βαρβιτσιώτης, που εσχάτως βρίσκεται σε απόσταση από την ηγετική ομάδα της Συγγρού.
Ο πρόεδρος ή οι βουλευτές;
Ποιος θα αποφασίσει για τη στάση της Νέας Δημοκρατίας; Ο πρόεδρος ή η Κοινοβουλευτική Ομάδα; Η απάντηση στο ερώτημα αποτελεί το έτερο πεδίο, διαδικαστικό αλλά και εξόχως πολιτικό, της εσωκομματικής διελκυστίνδας. Διαδικαστικό διότι η Ν.Δ. δεν έχει παράδοση συλλογικότητας στις αποφάσεις, πολιτικό διότι η μεταφορά της απόφασης στην Κ.Ο. μεταβάλλει αυτομάτως και το κέντρο λήψης των αποφάσεων στη Ν.Δ. Στενοί συνεργάτες του κ. Σαμαρά δηλώνουν ότι «προφανώς θα συζητήσει η Κοινοβουλευτική Ομάδα». Ωστόσο, διατηρούν το προνόμιο της τελικής απόφασης για τον πρόεδρο. Επιχειρηματολογούν, μεταξύ άλλων, ότι η πρόταση για κάλπη ή λήψη απόφασης κατά πλειοψηφία θα οδηγήσει, τελικά, στον διχασμό και στη διάλυση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Κάτι, βέβαια, που δεν απεφεύχθη όταν, επί κυβερνήσεως Παπαδήμου και παρά τη σύγκληση της Κ.Ο., ο κ. Σαμαράς εξαναγκάστηκε στη διαγραφή 21 βουλευτών. Του αιτήματος για αποφασιστική συμμετοχή της Κοιν. Ομάδας πρωτοστατούν οι Νικ. Δένδιας, Ντόρα Μπακογιάννη, ενώ αίσθηση προκάλεσε η αναφορά Στυλιανίδη ότι «οι βουλευτές δεσμεύουν με την ψήφο και τη γνώμη τους την ηγεσία, αλλά και αυτοδεσμεύονται από τους κανόνες της εσωκομματικής δημοκρατίας». Συζήτηση επ’ αυτών αναμένεται στη συνεδρίαση του άτυπου Πολιτικού Συμβουλίου, την Τρίτη, όπου μάλλον θα διαφανούν προθέσεις παρά θα ληφθούν αποφάσεις.