Προβλήματα στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό προκαλούν δηλώσεις και παρεμβάσεις όπως αυτές του πρέσβη των ΗΠΑ στη Λευκωσία, που ισχυρίστηκε ότι το Κυπριακό δεν είναι ζήτημα εισβολής και κατοχής και του προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ότι η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει τα εγγυητικά της δικαιώματα στο νησί.
Ιδιαίτερα η δήλωση του Αμερικανού διπλωμάτη προκάλεσε την αντίδραση της κυπριακής κυβέρνησης και των κομμάτων, καθώς είναι σε αντίθετη πορεία από τις θέσεις της διεθνούς κοινότητας εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Ο πρέσβης Τζον Κόνιγκ, μιλώντας σε συνέδριο στη Λευκωσία προχθές το βράδυ, υποστήριξε ότι δεν θεωρεί πως το Κυπριακό είναι κατά κύριο λόγο πρόβλημα εισβολής και κατοχής, σημειώνοντας ότι είναι στο χέρι των Κυπρίων να επαναδιεκδικήσουν το Κυπριακό Ονειρο.
Ο Αμερικανός πρέσβης, πέραν αυτών, κληθείς να σχολιάσει την παρουσία των 40.000 Τούρκων στρατιωτών και των δεκάδων χιλιάδων εποίκων στο νησί, είπε: «Εχετε πολλά πράγματα να ασχοληθείτε εκτός από την παρουσία της Τουρκίας στο νησί και την παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων που δεν υποστηρίζουμε ή αποδεχόμαστε και την παρουσία των εποίκων που δεν ανεχόμαστε. Αυτά όλα είναι ζητήματα που πρέπει, ωστόσο, να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων». Προφανώς ψηφίσματα του ΟΗΕ, αποφάσεις της Ε.Ε. και ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν λαμβάνονται υπόψη από τον κ. Κόνιγκ. Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι με τη λογική του πρέσβη των ΗΠΑ, δεν θα πρέπει να διεκδικήσει η Κυπριακή Δημοκρατία επιστροφή εδαφών ούτε δικαιοσύνη και απόδοση περιουσιών, κατά συνέπεια, όλη η βάση εξέτασης του Κυπριακού θα πρέπει να αλλάξει, πράγμα μη αποδεκτό.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι η κυβέρνηση θεωρεί απαράδεκτη τη δήλωση του Αμερικανού πρέσβη γιατί παραγνωρίζει και είναι σε πλήρη αντίθεση με ιστορικά γεγονότα και πρόσθεσε ότι «τέτοιες δηλώσεις δημιουργούν προβλήματα στον εν εξελίξει διάλογο και σε μεγάλο βαθμό είναι αυτές που για χρόνια εμποδίζουν την ύπαρξη προόδου στο Κυπριακό». Ερωτηθείς αν η κυβέρνηση προτίθεται να διαμαρτυρηθεί επισήμως προς τις ΗΠΑ σε σχέση με τις δηλώσεις αυτές, σημείωσε ότι ο Αμερικανός πρέσβης αναφερόταν σε προσωπικές του θέσεις. Προσέθεσε πως παρ’ όλα αυτά θα συζητηθεί το θέμα με την αμερικανική κυβέρνηση.
Τέτοιου είδους δηλώσεις ενθαρρύνουν την αδιαλλαξία της Αγκυρας, ανέφεραν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα. Αλλωστε, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν απέρριψε την ελληνική θέση για μια λύση του Κυπριακού χωρίς εγγυήτριες δυνάμεις, τονίζοντας ότι η Αγκυρα δεν θα εγκαταλείψει τα εγγυητικά της δικαιώματα. Ο κ. Ταγίπ Ερντογάν προσέθεσε ότι οι Τούρκοι δεν αποδέχονται ως εγγυήτρια δύναμη την Ε.Ε. επειδή δεν έχει εκπληρώσει τα καθήκοντά της και δεν την εμπιστεύονται, δήλωση προφανώς αποπροσανατολιστική.