Τραγικές και δύσκολα αναστρέψιμες είναι οι συνέπειες από την επιβολή capital controls στις τραπεζικές συναλλαγές στις επιχειρήσεις της χώρας, όπως προκύπτει από την καταγραφή των προβλημάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν και τα οποία κοινοποίησε χθες ο ΣΕΒ.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα των εισαγωγών – εξαγωγών:
• Παρατηρούνται καθυστερήσεις στις διαδικασίες εισαγωγών Α΄ και Β΄ υλών από το εξωτερικό (εντός και εκτός Ε.Ε.) και σε πολλές περιπτώσεις, ακυρώσεις από την πλευρά των προμηθευτών.
• Προμηθευτές του εξωτερικού έχουν ήδη αρχίσει να κινούνται προς δυσμενείς όρους συναλλαγών, ακόμη και 100% προπληρωμή, ακόμα και σε μεγαλύτερες και (μέχρι προχθές) φερέγγυες ελληνικές επιχειρήσεις.
• Οι δυσμενείς όροι έχουν επεκταθεί και στην εφοδιαστική αλυσίδα.
• Προκύπτουν προβλήματα στην εξόφληση των εισαγωγών λόγω της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Επιτροπή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους μέσω της συνεργαζόμενης τράπεζας.
• Οι εξαιρέσεις που προτείνονται στην ΠΝΠ σχετικά με τις εισαγωγές πρώτων υλών, δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν στην πράξη γιατί η Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών δεν θα προλαβαίνει να ανταποκριθεί εντός των ορίων που επιβάλλουν οι εμπορικές συμφωνίες.
• Η καθυστέρηση στην αποπληρωμή και παραλαβή παραγγελιών, συνεπάγεται κίνδυνο καταστροφής ευπαθών πρώτων υλών και προϊόντων (π.χ. τρόφιμα).
• Οι εξαγωγές καθώς και οι παραγγελίες με ενέγγυες πιστώσεις δεν μπορούν να εκτελεστούν λόγω της «αργίας» των τραπεζών. Το ίδιο ισχύει για όλους τους όρους πληρωμής που περιλαμβάνουν εμπλοκή της τράπεζας.
• Αδυναμία προστασίας έναντι συναλλαγματικών και παρεμφερών κινδύνων για αγορές και πωλήσεις σε νόμισμα διαφορετικό του ευρώ (δολάρια ΗΠΑ, στερλίνες, κορώνες Σουηδίας κ.λπ.).
• Πελάτες εξωτερικού που παραλαμβάνουν κατ’ ευθείαν από εργοστάσια στην Ελλάδα, αδυνατούν να βρουν φορτηγά γιατί οι ιδιοκτήτες των φορτηγών να μην κάνουν το δρομολόγιο προς το εξωτερικό, καθώς θα επιστρέψουν άδεια διότι δεν γίνονται εισαγωγές από τη χώρα μας.
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα από την έλλειψη ρευστότητας, σύμφωνα με τα όσα έχουν μεταφέρει στο ΣΕΒ οι επιχειρήσεις-μέλη του:
• Η μη εξαίρεση της βιομηχανίας από τους περιορισμούς της ΠΝΠ δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην τήρηση εμπορικών και οικονομικών όρων. Ειδικά σε θέματα χρήσης εξοπλισμού σαν υπηρεσία από τη βιομηχανία, οι πάροχοι μειώνουν τη διαθεσιμότητα της υποστήριξης, με αποτέλεσμα να πρέπει να μειωθεί η παραγωγή ώστε να μην προκύπτουν βλάβες, έλλειψη υλικών, κ.τ.λ. Στο ίδιο θέμα, πάροχοι υπηρεσιών αναθεωρούν τους όρους πληρωμής ως προϋπόθεση συνέχισης της υποστήριξης.
• Αδυναμία διενέργειας πωλήσεων στο εσωτερικό, και το αντίστροφο, για εταιρικούς πελάτες χωρίς Internet banking (ισχύει όριο των 500 ευρώ σε εμπορευματικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων).
• Η απαίτηση «τοις μετρητοίς» για την αποπληρωμή υλών ενέχει κινδύνους για την ορθή λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας. Πλέον πλήττει και τις μεγαλύτερες μεταποιητικές μονάδες.
• Με την «αργία» των τραπεζών, έχει δημιουργηθεί δυσκολία στη διαδικασία καταβολής μισθών (για εταιρείες χωρίς e-banking), καθώς και στην ολοκλήρωση υλοποίησης χρηματοδοτούμενων έργων.
• Εχουν δημιουργηθεί προβλήματα σε θέματα πληρωμών σε όσους εισπράττουν είτε μετρητά είτε πληρώνονται μέσω αντικαταβολής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταφορείς. Αυτό συνεπάγεται με αδυναμία αποστολής προϊόντων σε πελάτες του εξωτερικού.
• Προβλήματα προκύπτουν στην τροφοδοσία καυσίμων των φορτηγών μεταφοράς λόγω απαίτησης πληρωμής σε μετρητά.
• Μεγάλη πιθανότητα αδυναμίας πληρωμών εισφορών υπέρ Δημοσίου (ΙΚΑ, ΦΠΑ κ.τ.λ.).
• Ακύρωση παραγγελιών λόγω μεγάλης δυσλειτουργίας στη διαχείριση των αντικαταβολών.
• Ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας.
• Σε εταιρείες με παρουσία σε χώρες του εξωτερικού απαιτούνται διαρκώς μετακινήσεις και ταξίδια στελεχών. Η έλλειψη ρευστότητας και η μη χρήση (ή/και αποδοχή) ελληνικών πιστωτικών καρτών στο εξωτερικό προκαλεί αναβολές και ματαιώσεις ταξιδιών, καθυστερήσεις προθεσμιών, αθετήσεις συμβατικών υποχρεώσεων και φυσικά ανάσχεση/αναστολή επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Από την «αργία» των τραπεζών η κατάσταση για τις επιχειρήσεις περιγράφεται ως εξής:
• Το πάγωμα των εμβασμάτων από και προς το εξωτερικό πλήττει τις επιχειρήσεις. Από τη στιγμή που τα εμβάσματα δεν εκκαθαρίζονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς των προμηθευτών οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκτελωνίσουν τα φορτία.
• Προκύπτει αδυναμία πληρωμών σε υποχρεώσεις εντός της χώρας λόγω της μη δυνατότητας χρήσης εγκεκριμένων ορίων σε αλληλόχρεους λογαριασμούς.
• Με τη μη έκδοση εγγυητικών επιστολών, καθίσταται αδύνατη η ανάληψη έργων και αποκλείονται οι επιχειρήσεις από τρέχοντες διαγωνισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό. Επίσης, παρουσιάζεται αδυναμία σε περιπτώσεις αιτήματος αντικατάστασης ήδη εκδοθέντων εγγυητικών από ελληνικές τράπεζες.
• Στον τομέα των εισπράξεων, απαιτήσεις που έχουν ωριμάσει, καθυστερούν και επηρεάζουν τις χρηματοροές, τις λοιπές πληρωμές, κ.τ.λ.
• Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το τρέχον έτος είναι καταληκτικό για τα χρηματοδοτούμενα από το τρέχον ΕΣΠΑ έργα, στοιχείο το οποίο συνεπάγεται την οξύτατη ανάγκη για εμπρόθεσμη χρηματοδότηση και πληρωμή σωρείας συμβατικών υποχρεώσεων των δημόσιων φορέων. Το κλείσιμο των τραπεζών ουσιαστικά δυσχεραίνει έως και αναστέλλει την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων.
• Η σημερινή κατάσταση βάζει σε κίνδυνο και μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία των επιχειρήσεων στο εξωτερικό.