Είναι τα τρία σενάρια που μας περιμένουν την Δευτέρα. Να επικρατήσει το «ΝΑΙ» με ξεκάθαρη ή οριακή διαφορά ή να νικήσει το «ΟΧΙ». Δεν είναι εύκολο κανείς να προβλέψει τις πολιτικές εξελίξεις. Και ειδικώς αν ο κ. Τσίπρας επιχειρήσει αυθαιρέτως, όπως ήδη ακούγεται, να ερμηνεύσει ακόμη και ένα «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα ως λευκή επιταγή για να επαναδιαπραγματευθεί με τους εταίρους. Οπως θα διαπιστώσετε, ωστόσο, σε όλα τεα σενάρια οι εθνικές εκλογές θα αποδειχθούν θέμα χρόνου -και μακάρι να μην προκύψουν το καλοκαίρι δίνοντας την χαριστική βολή στην οικονομία. Εκλογές θα έχουμε, βέβαια, και στην περίπτωση του «ΟΧΙ». Πόσω μάλλον αν διαπιστωθεί από τους πολίτες ότι ήταν φρούδες οι ελπίδες τους να παρεμείνει η χώρα στο ευρώ, αποδοκιμάζοντας με την ψήφο τους τους εταίρους της χώρας…
1. «ΝΑΙ» με μεγάλη διαφορά
Αν το «ΝΑΙ» επικρατήσει ξεκάθαρα του «ΟΧΙ» ο πρωθυπουργός πολύ δύσκολα θα είναι σε θέση να διαχειριστεί την ήττα του. Από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και μετά, ηγείται ο ίδιος την καμπάνια του «ΟΧΙ» και επομένως μια αρνητική ψήφος αδιαμφισβήτητα θα προσλάβει τον χαρακτήρα της προσωπικής του αποδοκιμασίας. Σε μια τέτοια περίπτωση εικάζεται ότι ο κ. Τσίπρας θα υποχρεωθεί εκ των πράγματων να μην πάει μόνος στις Βρυξέλλες, αλλά απο κοινού με μια εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης η οποία θα προσπαθήσει να περισώσει ό,τι μπορεί. Δηλαδή να επιτύχει αρχικώς μια προσωρινή συμφωνία για να ανοίξουν οι τράπεζες και ταυτόχρονα να εκκινήσει μια διαδικασία ευρύτερων συνομιλιών για ένα νέο πακέτο για την Ελλάδα. Με την αίρεση ότι τούτο θα γίνει αποδεκτό από τις ευρωπαικές πρωτεύουσες, το μεγάλο ερώτημα παραμένει τι θα κάνει ο κ. Τσίπρας, δεδομένου ότι αν ηττηθεί στο δημοψήφισμα η χώρα αργά ή γρήγορα θα πρέπει να οδηγηθεί σε εθνικές κάλπες. Οι πιέσεις που θα του ασκηθούν για να συμφωνήσει αμέσως στην ανάγκη συγκρότησης μιας Οικουμενικής κυβέρνησης με συγκεκρμένη αποστολή και περιορισμένο χρονικό ορίζοντα θα είναι ασφυκτικές. Η πιθανότητα να αρνηθεί και να προχωρήσει σε ανασχηματισμό με μια άλλη μετριοπαθέστερη κυβέρνηση συζητείται μεν, αλλά δεν είναι η πιο πιθανή. Και τούτο διότι θα ήταν μάλλον οξύμωρο να διαμορφωθεί μια νέα κοιμοβουλευτική πλειοψηφία π.χ από το ΣΥΡΙΖΑ, τους ΑΝΕΛ και το «Ποτάμι», αφ ης στιγμής ο κ. Θεοδωράκης αποκαλέσε τις τελευταίες μέρες τους κ. Τσίπρα και Καμμένο «ηγέτες του λόμπυ της δραχμής». Ασφυκτικές πιέσεις θα ασκηθούν στον κ. Τσίπρα και να για μην παραιτηθεί αμέσως. Κάθε νοήμων πολίτης αντιλαμβάνεται ότι αν μετά το δημοψήφισμα ακολουθήσουν και εθνικές εκλογές στην κορύφωση της τουριστικής σαιζόν, τον Αυγουστο, θα είναι η χαριστική βολή στην οικονομία . Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο κ. Τσίπρας προφανώς θα σταθμίσει ότι μια τέτοια επιλογή θα την πληρώσει πολύ ακριβά, καθώς θα εμφανιστεί σαν να επιδιώκει -άνευ λόγου- μια νέα αναμέτρηση ακριβώς μετά από μια που έχασε. Παραμένει άγνωστο το πώς θα αντιδράσει ο κ. Π.Λαφαζάνης και η αρστερή του πτέρυγα στην περίπτωση ενός καθαρού «ΝΑΙ». Αν παραιτηθούν και πάλι η χώρα θα οδηγηθεί άμεσα στις κάλπες. Θα είναι όμως δύσκολο να το πράξουν διότι θα είναι σαν να ομολογούν πλέον ότι επιθυμούν να σύρουν στην χώρα de facto στην δραχμή, ενώ ο λαός θα έχει ψηφίσει ευρώ.
2. «ΝΑΙ» με οριακή διαφορά
Αυτή είναι πιο περιπλεγμένη εκδοχή. Ο κ. Τσίπρας και πάλι θα έχει ηττηθεί και μάλλον δεν θα κατορθώσει να αποφύγει τις εκλογές. Οπως, όμως, έχει ήδη διαφανεί απο δηλώσεις συνεργατών του, στην περίπτωση που το «ΝΑΙ» κερδίσει το «ΟΧΙ» πχ με 51% – 49% ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει πιθανώς να ερμηνεύσει αυθαιρέτως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και να το παρουσιάσει ως νέα εντολή για διαπραγμάτευση. Ο κ. Ν. Φίλης μάλιστα είπε με «επικοδομητική ασάφεια» ότι αν κερδίσει το «ΝΑΙ», ο κ. Τσίπρας θα μεταβεί στις Βρυξέλλες κι αν του προταθεί μια χειρότερη συμφωνία από την τελευταία που συζητείτο, θα την αρνηθεί!
Τι ακριβώς σημαίνει αυτό δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί. Κάποιοι εκτιμούν ότι ο κ. Τσίπρας θα επιστρέψει από τις Βρυξέλλες και θα επιχειρήσει να πείσει τους πολίτες ότι του ζητείται να υπογράψει κάτι πολύ χειρότερο από αυτό που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα (το οποίο παρεπιμπτόντως δεν υπάρχει ως βάση συζήτησης διότι η Ελλάδα είναι εκτός προγράμματος). Υποστηρίζουν δηλαδή ότι κ. Τσίπρας θα αποπειραθεί να κερδίσει χρόνο (με συνέπεια να οδηγήσει η χώρα de facto στη δραχμή) ισχυριζόμενος ότι δεν έχει καμία εντολή να αποδεχθεί ένα νέο τρισχειρότερο μνημόνιο, και ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν ήταν «πάσει θυσία στο ευρώ». Καθώς είναι προφανές ότι μια τέτοια επιλογή θα χαρακτηρισθεί «πολιτικό παραξικόπημα» από την αντιπολίτευση, οι εξελίξεις προβλέπονται ραγδαίες. ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι έχουν το όπλο της μομφής στην κυβέρνηση και θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η σημερινή πλειοψηφία των 162 εδρών, όταν ήδη 5 βουλευτές των ΑΝΕΛ στηρίζουν το «ΝΑΙ». Αν ο κ. Τσίπρας υπεκφύγει της εντολής του «ΝΑΙ», όλοι θα του καταλογίζουν ότι εξ αρχής το σχέδιό του ήταν η εξόδος απο το ευρώ. Υπογραμμίζεται επιπλέον ότι σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να παρέμβει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκαλώντας ο ίδιος εκλογές με την δική του παραίτηση. Τα σενάρια αυτα ωστόσο μόνον ως εφιαλτικά πρέπει να διαβάζονται, καθώς, αν η χώρα οδηγηθεί ατάκτως σε εκλογές, χωρίς να έχει προκύψει έστω μια προσωρινή συμφωνία με τους εταίρους, η χώρα θα είναι σχεδόν ανέφικτο να ανακάμψει. Με τις τράπεζες κλειστές και την Ελλάδα να κηρύσσεται επισήμως χρεοκοπημένη και από την ΕΚΤ στις 20 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας το μόνο που θα έχει πετύχει είναι να εθελοτυφλεί μπροστά στην βέβαια εκλογική καταδίκη του, με την χώρα να κινείται πια στα όρια της έκδοσης παράλληλου νομίσματος.
3. Το σενάριο του «ΟΧΙ»
Πρόκειται για το εφιαλτικό σενάριο. Ολες οι ενδείξεις από τις δηλώσεις των περισσοτέρων ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων είναι ότι ένα «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα θα ερμηνευθεί αμέσως ως «ΟΧΙ» των Ελλήνων στην Ευρώπη. Εξ ού και οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι οι εταίροι μας μην έχοντας πλέον καμία εμπιστοσύνη σε έναν πρωθυπουργό που τους αιφνιδίασε ζητώντας την καταδίκη μια πρότασης τους η οποία δεν ήταν καν τελικά, θα επαναλάβουν μια ανάλογη πρόταση που θα είναι αδύνατον στον κ. Τσίπρα να αποδεχθεί. Κάποιοι πιστεύουν ότι στην περίπτωση του «ΟΧΙ η αναστάτωση που θα δημιουργηθεί στις διεθνείς αγορές θα πιέσουν τις ευρωπαικές ηγεσίες να υποχωρήσουν. Μέχρι στιγμή υπάρχουν αντίθετες ενδείξεις. Οτι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει ακόμη και ένα «ΟΧΙ». Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις θα είναι μονόδρομος για την έξοδο από το ευρώ και το πώς θα γίνει αυτή, θα το διαβάσετε στις επόμενες σελίδες. Εξυπακούεται βέβαια ότι αν το «ΟΧΙ» επικρατήσει οριακά, η προδιαγεγραμμένη τύχη του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησής του θα κριθεί συντομότερα. Οταν δηλαδή θα αντιληφθούν ακόμη και όσοι καλόπιστα στηρίξουν αύριο το «ΟΧΙ» ότι τελούσαν σε μια πλάνη, για το ενδεχόμενο αυτή να οδηγήσει την χώρα εκτός ΕΕ.