ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Τη Δευτέρα το απόγευμα, ερχόμενη από το αεροδρόμιο κατευθείαν στο γραφείο, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ρώτησε Ελληνα δημοσιογράφο για τη γνώμη του σχετικά με το αν η κυβέρνηση θα πληρώσει τη δόση και για τη στάση του Ταμείου. Ηταν ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο μιας εβδομάδας κατά την οποία η Ελλάδα αλλά και το ΔΝΤ βρέθηκαν σε αχαρτογράφητα ύδατα, και κατά την οποία έσπασαν τουλάχιστον τρία ταμπού.
Το πρώτο, βεβαίως, ήταν ότι η Ελλάδα έγινε η πρώτη ανεπτυγμένη χώρα που δεν πλήρωσε τις οφειλές της προς το ΔΝΤ. Εχοντας δώσει στη χώρα μας το μεγαλύτερο πρόγραμμα στην ιστορία του, ο διεθνής οργανισμός βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο και της μεγαλύτερης χρεοκοπίας, κάτι το οποίο υπονομεύει το ρόλο του ως προτιμητέου πιστωτή και θέτει σε αμφισβήτηση τις επιλογές της διεύθυνσής του. Για τη διαχείριση της κρίσης, το Ταμείο επιστράτευσε τα μεγάλα «κεφάλια» του οργανισμού, όπως τον νομικό του σύμβουλο Σον Χέιγκαν – και βέβαια την ίδια την κυρία Λαγκάρντ, που στο εκτελεστικό συμβούλιο μίλησε για πρωτοφανή εξέλιξη.
Το δεύτερο ταμπού που έσπασε ήταν η απόφαση του εκτελεστικού συμβουλίου του Ταμείου να δώσει στη δημοσιότητα, λίγες ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, τη μελέτη του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Σε αυτή, σπάει την εικόνα της κοινής γραμμής των θεσμών και διαχωρίζει τη θέση του από τους υπολογισμούς της ευρωπαϊκής ανάλυσης για το χρέος που θα τεθεί στο δημοψήφισμα, καθώς οι δικές του προβλέψεις είναι πολύ πιο δυσοίωνες. Επιπλέον, είναι η πρώτη φορά που το ΔΝΤ δημοσιοποιεί την ανάλυσή του εν μέσω διαπραγμάτευσης, με το πρόγραμμα και τις πολιτικές του να βρίσκονται στον αέρα. Η απόφαση ελήφθη κατόπιν «μάχης» στο εκτελεστικό συμβούλιο, στην οποία οι Αμερικανοί αλλά και οι Λατινοαμερικανοί πίεσαν για τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για λόγους διαφάνειας, απέναντι στους αρνητικούς Γερμανούς και άλλους Ευρωπαίους.
Ο λόγος της διστακτικότητας των τελευταίων αποκαλύφθηκε με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης: αυτή επαναφέρει την πιθανότητα κουρέματος του ελληνικού χρέους, ενώ ακόμη και στο καλύτερο σενάριο θεωρεί απαραίτητη μία ευρεία αναδιάρθρωση, με μεγάλη παράταση των λήξεων των δανείων. Και όλα αυτά, χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες του κλεισίματος των τραπεζών και της μη πληρωμής του Ταμείου. Τέλος, υπολογίζει τις ανάγκες του χρηματοδοτικού προγράμματος στα 50 δισ. ευρώ, με τα δύο τρίτα να έρχονται από την Ευρώπη – ένα πολιτικά δύσκολο ενδεχόμενο.
Η ίδια η κυρία Λαγκάρντ τάχθηκε υπέρ της δημοσιοποίησης της έκθεσης, παρά την ανησυχία πολλών μελών του συμβουλίου για το πώς θα επηρεάσει το δημοψήφισμα.
Το τρίτο ταμπού που έσπασε έχει να κάνει με τη στάση των ΗΠΑ. Λίγο πριν από το δημοψήφισμα, ο Λευκός Οίκος πήρε ανοιχτά θέση υπέρ του ΝΑΙ, ταυτίζοντάς το ουσιαστικά με την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και προσθέτοντας ότι η απόφαση ανήκει στον ελληνικό λαό. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η απόφαση για το δημοψήφισμα θορύβησε τους Αμερικανούς, αλλά το αρχικό τους ένστικτο ήταν να μην τοποθετηθούν φοβούμενοι ότι θα θεωρηθεί ότι παρεμβαίνουν σε μία δημοκρατική διαδικασία. Ο καταλύτης για την απόφαση να πάρουν θέση ήταν το κλείσιμο των τραπεζών, μία εξέλιξη που δεν περίμεναν να δουν και έλπιζαν ότι θα αποτραπεί. Στην αμερικανική κυβέρνηση πιστεύουν ότι, αν δεν υπάρξει συμφωνία, η έξοδος από το ευρώ είναι ζήτημα χρόνου.