Στις 4.52 μ.μ. χθες, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, εξήλθε του Προεδρικού Μεγάρου και επέστρεψε στο Μέγαρο Μαξίμου. Είχαν μόλις συμπληρωθεί έξι ώρες και 42 λεπτά από την έναρξη του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Προκόπη Παυλόπουλο, που άρχισε στις 10.10 π.μ.
Η διάρκεια της συνεδρίασης από μόνη της προδίδει τις σκληρές και εργώδεις διαβουλεύσεις που διημείφθησαν, στην πρώτη μετά την ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση, τον περασμένο Ιανουάριο, κίνηση στην κατεύθυνση επίτευξης εθνικής συναίνεσης στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους.
Ολα άρχισαν το βράδυ της Κυριακής, λίγες ώρες μετά την επιβεβαίωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Ο κ. Τσίπρας, έχοντας επιβεβαιώσει πέραν πάσης αμφισβήτησης την κυριαρχία του στο πολιτικό σκηνικό, καθώς πήρε πάνω του την εκστρατεία υπέρ του ΟΧΙ που εξασφάλισε το 61,34% των ψήφων, προανήγγειλε στη δήλωσή του, λίγο μετά τις 11 μ.μ. της Κυριακής, την πρόθεσή του να κινήσει διαδικασίες στην κατεύθυνση διαμόρφωσης ενός αρραγούς εθνικού μετώπου, μην αφήνοντας, ταυτόχρονα, καμιά αμφιβολία για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό των κινήσεων της κυβέρνησης. Είχε προηγηθεί συνάντηση με τον κυβερνητικό εταίρο, κ. Πάνο Καμμένο, στην οποία συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν οι πρωτοβουλίες των επόμενων ωρών.
Σε ένα παράλληλο επίπεδο, ο κ. Παυλόπουλος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο, κ. Φρανσουά Ολάντ, στην οποία διαμορφώθηκε ο κοινός τόπος ότι θα ήταν χρήσιμο, εν όψει της χθεσινής συνάντησης Ολάντ – Μέρκελ, να προηγηθεί μια κοινή δήλωση των πολιτικών δυνάμεων της Ελλάδας που στηρίζουν την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, η οποία θα αποτελεί μια κοινή ερμηνεία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και θα διακηρύσσει το αδιαμφισβήτητο του ανήκειν στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Επιπλέον, διαμηνύθηκε στην Αθήνα ότι μια χειρονομία της κυβέρνησης που να καταδεικνύει ότι εννοεί την πρόθεσή της να επανέλθει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, για παράδειγμα κάποια αλλαγή στη διαπραγματευτική ομάδα, θα ήταν πολύ χρήσιμη και βοηθητική.
Στις 12.30 μ.μ. της Κυριακής, ο πρωθυπουργός βγήκε από το Μαξίμου και μετέβη στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου ο κ. Παυλόπουλος τον υποδέχθηκε, τονίζοντας ότι ουδείς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό μπορεί να παρερμηνεύσει την ετυμηγορία του ελληνικού λαού, αναφορικά με την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να κλείσει μια τέτοια συζήτηση πριν καν αυτή ανοίξει. Ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τον κ. Παυλόπουλο τη σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. Παράλληλα, στη μεταξύ τους συνάντηση τον διαβεβαίωσε ότι προτίθεται να κινηθεί άμεσα προς τους εταίρους, στην κατεύθυνση αναζήτησης συμφωνίας, αλλά και ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης εστιάζουν στην κατά το συντομότερο δυνατόν ομαλοποίηση της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα.
Το θέμα που ανέκυψε και συζητήθηκε ανάμεσα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον πρωθυπουργό ήταν οι χειρισμοί σε σχέση με τη Χρυσή Αυγή. Θεσμικά, καθώς πρόκειται για κοινοβουλευτικό κόμμα, υπήρχε υποχρέωση πρόσκλησης του κ. Νίκου Μιχαλολιάκου στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών. Ωστόσο, ήταν βέβαιο ότι ενδεχόμενη αποδοχή ενός τέτοιου αιτήματος από τον κ. Μιχαλολιάκο κινδύνευε να τινάξει στον αέρα το Συμβούλιο πριν καλά καλά αυτό συγκληθεί. Η άρνηση του επικεφαλής της Χρυσής Αυγής να ανταποκριθεί στην πρόσκληση, απάντησε στο θέμα που πήγε να δημιουργηθεί.
Ο κ. Παυλόπουλος επικοινώνησε τηλεφωνικά με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και στις 1.35 π.μ. χθες, εκδόθηκε ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας που ανέφερε: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκάλεσε σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών ύστερα από αίτημα του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα στο Προεδρικό Μέγαρο, σήμερα Δευτέρα, 6 Ιουλίου 2015 και ώρα 10.00». Αρχικά, μάλιστα, για την εκπροσώπηση της Ν.Δ. στο Συμβούλιο, ο κ. Παυλόπουλος επικοινώνησε με τον κ. Αντώνη Σαμαρά, στον οποίο επισήμανε ότι, αφού είχε διαχειρισθεί τις εξελίξεις έως τώρα, πιθανότατα θα έπρεπε εκείνος να εκπροσωπήσει το κόμμα στη συνάντηση. Ωστόσο, ο κ. Σαμαράς αρνήθηκε και παρέπεμψε στον κ. Μεϊμαράκη.
Στις 9.30 π.μ. χθες, ο κ. Τσίπρας πέρασε την είσοδο του Μεγάρου Μαξίμου για μια γρήγορη σύσκεψη με τους στενούς συνεργάτες του, πριν μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο. Λίγη ώρα νωρίτερα, λίγο πριν από τις 9 π.μ., ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιάνης Βαρουφάκης, είχε κάνει γνωστή, μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την παραίτησή του από την κυβέρνηση, την οποία, αργά το προηγούμενο βράδυ είχε ζητήσει ο πρωθυπουργός. Η παραίτηση του υπουργού Οικονομικών, πέραν της ικανοποίησης ενός αιτήματος που είχαν θέσει από καιρό οι εταίροι, ζητήθηκε και για να προετοιμασθεί το έδαφος εν όψει του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, καθώς εθεωρείτο βέβαιο ότι θα εξέφραζαν τις ενστάσεις τους στη συνέχιση της διαπραγμάτευσης με την ίδια ακριβώς ομάδα.
Οι πολιτικοί αρχηγοί, με πρώτο τον κ. Καμμένο, που πέρασε την πόρτα του Προεδρικού Μεγάρου στις 9.50 π.μ., άρχισαν να προσέρχονται για τη συνεδρίαση. Στις 10.10 π.μ., στην αίθουσα της συνεδρίασης εισήλθε ο κ. Παυλόπουλος και άρχισε η συζήτηση. Αρχικά τοποθετήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος αναφέρθηκε στην κρισιμότητα των στιγμών και κάλεσε όλους να συμμετέχουν στη συζήτηση με πνεύμα συνεργασίας και για το κοινό καλό.
Ο κ. Τσίπρας έκανε μια αναλυτική ενημέρωση για το τελευταίο στάδιο των διαπραγματεύσεων, πριν αυτές διακοπούν και μεσολαβήσει το δημοψήφισμα. Ανέφερε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας και ότι ο ίδιος είναι αποφασισμένος να κινηθεί άμεσα και εποικοδομητικά, στην κατεύθυνση αναζήτησης συμφωνίας με τους εταίρους. Ακολούθως, παρουσίασε το βασικό περίγραμμα της πρότασης, με την οποία η ελληνική αντιπροσωπεία πρόκειται να μεταβεί σήμερα στις Βρυξέλλες για τη συνεδρίαση του Eurogroup και τη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης. Παράλληλα, ενημέρωσε για την παραίτηση του κ. Βαρουφάκη, χωρίς, ωστόσο, να ανακοινώσει στους παρισταμένους το όνομα του νέου υπουργού Οικονομικών.
Ο πρωθυπουργός, αναλύοντας τις θέσεις με τις οποίες η κυβέρνηση θα προσέλθει σήμερα στις Βρυξέλλες, ανέφερε ότι η Αθήνα πρόκειται να διαβιβάσει στους εταίρους την ετοιμότητά της να αποδεχθεί την τελευταία πρόταση των θεσμών, όπως την παρουσίασε ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, και η οποία, κατά τους εταίρους, είχε πέσει στο τραπέζι την Παρασκευή 26 Ιουνίου, λίγο πριν η ελληνική αντιπροσωπεία αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για την πρόταση που προβλέπει μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% για τα ξενοδοχεία. Πάνω σε αυτή την πρόταση, η Αθήνα θα επιδιώξει, όπως ανέφερε ο κ. Τσίπρας, ορισμένες βελτιώσεις, προκειμένου να έρθει πιο κοντά στις «κόκκινες» γραμμές που η κυβέρνηση έχει θέσει και στο πλαίσιο επίτευξης δικαιότερης κατανομής βαρών. Αναφορικά με το θέμα του χρέους και της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, ο πρωθυπουργός παρέπεμψε στην ελληνική πρόταση της περασμένης εβδομάδας για διετές πρόγραμμα μέσω του ESM. Ακολούθως, ζήτησε από τους πολιτικούς αρχηγούς να βοηθήσουν με την υποστήριξη της εντολής που σηματοδοτεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για μια βιώσιμη λύση. Εμμέσως, δε, με τη φράση «όλοι μαζί θα πάμε εκεί», έθεσε θέμα εθνικής ομάδας διαπραγμάτευσης.
Η εισήγησή του αυτή δεν έγινε αποδεκτή από τους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς και πιο έντονα αντέδρασαν ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης και η κ. Φώφη Γεννηματά, οι οποίοι, όπως και οι υπόλοιποι, απάντησαν ότι η διαπραγμάτευση αυτή είναι απολύτως υπόθεση του κ. Τσίπρα, ότι ο ίδιος θα πρέπει να σηκώσει το βάρος της συμφωνίας που θα επιτύχει με τους εταίρους, ενώ του υπενθύμισαν ότι ο ίδιος έχει μιλήσει για δυνατότητα συμφωνίας εντός 48 ωρών. Μάλιστα, του είπαν ότι δεν πρόκειται για άλλη μια φορά να βρεθούν σε θέση να δέχονται κατηγορίες ότι έφεραν ένα νέο μνημόνιο στη χώρα και ότι τους όποιους χαρακτηρισμούς δοθούν στη νέα συμφωνία θα πρέπει να τους σηκώσουν ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του. Αυτό για το οποίο προθυμοποιήθηκαν είναι να ζητήσουν από τις ευρωομάδες τους να δείξουν κατανόηση και να συνδράμουν προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η χώρα.
Από την αρχή της συνεδρίασης είχε συμφωνηθεί να γίνει διακοπή στις 11.45 π.μ., προκειμένου να συνομιλήσει τηλεφωνικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον κ. Ολάντ, για το οποίο υπήρχε ήδη προγραμματισμός, σε συνέχεια της μεταξύ τους τηλεφωνικής επικοινωνίας το βράδυ της Κυριακής. Ενώ ο κ. Παυλόπουλος είχε αποχωρήσει από την αίθουσα, συνεργάτης του κ. Τσίπρα εισήλθε, πλησίασε τον πρωθυπουργό και κάτι του είπε μυστικά. Είχε προηγηθεί επικοινωνία του γραφείου του Ρώσου προέδρου, κ. Βλαντιμίρ Πούτιν, με το Μέγαρο Μαξίμου, με την οποία οι συνεργάτες του Ρώσου προέδρου ενημέρωσαν ότι επιθυμούσε να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον κ. Τσίπρα. Αξιοποιώντας τη διακοπή της συνεδρίασης των πολιτικών αρχηγών, ο συνεργάτης του πρωθυπουργού τον ενημέρωσε για το αίτημα. Στο Προεδρικό Μέγαρο έφθασε ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος συνόδευσε τον κ. Τσίπρα σε διπλανή αίθουσα και λειτούργησε ως μεταφραστής στην τηλεφωνική επικοινωνία που ακολούθησε με τον κ. Πούτιν. Ο πρωθυπουργός δέχθηκε συγχαρητήρια για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ενώ διαβεβαίωσε τον Ρώσο πρόεδρο ότι θα επιδιώξει λύση στις διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό. Την ίδια στιγμή, ο κ. Παυλόπουλος ενημέρωνε τον κ. Ολάντ για τη διάθεση που είχε εκφρασθεί από τους πολιτικούς αρχηγούς να συνυπογράψουν μια κοινή δήλωση που θα εκφράζει την πίστη στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
Ακολούθησε, λίγο μετά τις 2 μ.μ. τηλεφωνική επικοινωνία του κ. Τσίπρα με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, στην οποία μετέφερε τη βούληση της Αθήνας για άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, ενώ εκείνη από την πλευρά της του επισήμανε ότι δεν υπάρχει χρόνος για καθυστερήσεις και του ξεκαθάρισε ότι θα πρέπει στις σημερινές συνεδριάσεις του Eurogroup και της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης, να προσέλθει και να παρουσιάσει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις, κάτι στο οποίο ο κ. Τσίπρας συμφώνησε. Μάλιστα, μεταφέροντας το κλίμα του τηλεφωνήματος στους πολιτικούς αρχηγούς, φέρεται να δήλωσε ότι η κ. Μέρκελ παραμένει σε πολύ σκληρή γραμμή.
Πριν από την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών συμφωνήθηκε να δρομολογηθεί μια διαδικασία ενημέρωσης από τον πρωθυπουργό για τις εξελίξεις της διαπραγμάτευσης. Ακολούθησε η σύνταξη του κειμένου της κοινής δήλωσης, πάνω στην οποία συμφώνησαν όλοι οι παριστάμενοι με εξαίρεση τον γ.γ. του ΚΚΕ, κ. Δημήτρη Κουτσούμπα. Με τη δήλωση αυτή στις αποσκευές του, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει σήμερα στις Βρυξέλλες για να διεκδικήσει και να διαπραγματευθεί μια συμφωνία που θα άρει το αδιέξοδο που έχει διαμορφωθεί.