Παρά τη γερμανική πρωτοκαθεδρία στην Ευρώπη, τα προβλήματα της Αθήνας στις διαπραγματεύσεις δεν περιορίζονται στην ανοιχτή πλέον υιοθέτηση του Grexit ως εναλλακτικού σεναρίου από το Βερολίνο. To περασμένο Σαββατοκύριακο, κατά το εφιαλτικό διήμερο Eurogroup, η Φινλανδία ήταν αυτή που εμφανίστηκε ως η πιο αρνητική στο ενδεχόμενο ενός τρίτου πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα.
Η φινλανδική κυβέρνηση έχει ως έναν εκ των τριών πυλώνων του το κόμμα των Φινλανδών (μέχρι πρότινος, Αληθινών Φινλανδών). Υστερα από περισσότερο από μία δεκαετία στην αφάνεια, το ξενοφοβικό κόμμα, υπό την ηγεσία του νυν υπουργού Εξωτερικών της χώρας Τίμο Σόινι, πέρασε στο προσκήνιο χάρη στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Ο κ. Σόινι, κατακεραυνώνοντας διαδοχικές κυβερνήσεις για τη διάσωση των υπερχρεωμένων χωρών του Νότου, είδε τη δημοτικότητα του κόμματός του να εκτοξεύεται. Στις εκλογές του περασμένου Απριλίου, οι Φινλανδοί αναδείχθηκαν δεύτερο κόμμα. Σε δήλωσή του αφού ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργού Εξωτερικών, ο ηγέτης τους επανέλαβε την άποψή του ότι η Ελλάδα δεν ανήκει στην Ευρωζώνη. Σε μία χώρα η οικονομία της οποίας θα έχει φέτος οριακά θετικούς δείκτες ανάπτυξης έπειτα από τριετή ύφεση και όπου καταβάλλονται σκληρές προσπάθειες για τη δημοσιονομική ισορροπία, η κοινή γνώμη βλέπει με καχυποψία τη νέα δανειοδότηση της Ελλάδας. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας YouGov σε έξι χώρες της Ε.Ε., που διενεργήθηκε μετά το δημοψήφισμα, στη Φινλανδία σημειώθηκε το χαμηλότερο ποσοστό στην ερώτηση για το αν πρέπει να απομειωθεί το ελληνικό χρέος (μόλις 14%). Το 73% των ερωτηθέντων στη Φινλανδία επέρριψε την ευθύνη για την κρίση στις ελληνικές κυβερνήσεις, πρώην και νυν, ενώ μόλις 5% απάντησαν ότι φταίει η τρόικα.
Σύμφωνα με αναφορές στη φινλανδική κρατική τηλεόραση το περασμένο Σάββατο, η Μεγάλη Επιτροπή του φινλανδικού κοινοβουλίου, υπό την πίεση του κόμματος των Φινλανδών, έδωσε εντολή στον υπουργό Οικονομικών Αλεξ Στουμπ να μη συναινέσει σε τρίτο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα. Την Πέμπτη, ωστόσο, η Μεγάλη Επιτροπή –η σύνθεση της οποίας αντικατοπτρίζει τον συσχετισμό δυνάμεων στην ολομέλεια– έδωσε το «πράσινο φως» για την έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Πάντως, σε περίπτωση που το Ελσίνκι τελικά αρνηθεί να υποστηρίξει το νέο πρόγραμμα, οι διαδικασίες εκτάκτου ανάγκης του ESM επιτρέπουν την έγκρισή του με πλειοψηφία 85% (το μερίδιο της Φινλανδίας είναι 1,78%, άρα δεν μπορεί από μόνη να ασκήσει βέτο).
Η υπόσχεση Ρούτε
Επιθετική στάση απέναντι στη χώρα μας θα τηρήσει και η Ολλανδία, όπως φάνηκε και από την κοινοβουλευτική συζήτηση της περασμένη Πέμπτης. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε ηγείται ενός συνασπισμού που συναπαρτίζεται από το δικό του κόμμα, το φιλελεύθερο κεντροδεξιό VVD, και το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα (στο οποίο ανήκει και ο Γ. Ντάισελμπλουμ). Σε τηλεοπτικό debate πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2012, ο κ. Ρούτε είχε δεσμευθεί ότι δεν θα ενέκρινε την παροχή άλλων χρημάτων των Ολλανδών φορολογουμένων για την Ελλάδα πέραν του δευτέρου προγράμματος. Είναι μία υπόσχεση που τον στοιχειώνει σήμερα, καθώς του την υπενθυμίζουν ΜΜΕ όπως η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα Telegraaf (η Bild της Ολλανδίας) και ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος της Ελευθερίας, Χ. Βίλντερς.
Ο κ. Βίλντερς, το κόμμα του οποίου κέρδισε 15 από τις 150 έδρες της Bουλής των Αντιπροσώπων το 2012 και εμφανίζεται ενισχυμένο στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, έγραφε στον απόηχο του ελληνικού δημοψηφίσματος στο Twitter ότι το «όχι» ισοδυναμεί με Grexit, το οποίο θα το ακολουθούσε προσεχώς το Nexit (η έξοδος της Ολλανδίας από το ευρώ). H πίεση από το Κόμμα της Ελευθερίας περιορίζει ακόμη περισσότερο το περιθώριο ελιγμών του κ. Ρούτε όσον αφορά την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι σε πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Peil με αφορμή το δημοψήφισμα, το 41% των ερωτηθέντων τάχθηκε υπέρ του Grexit, έναντι 50% που τάχθηκαν κατά.
Σλοβακία και Εσθονία
Δύο ακόμα χώρες που έχουν επικρίνει σφόδρα την κυβέρνηση Τσίπρα τους τελευταίους μήνες και που πρέπει να ψηφίσουν (είτε σε επίπεδο επιτροπής είτε στην ολομέλεια) για την έναρξη διαπραγματεύσεων είναι η Σλοβακία και η Εσθονία. Η Σλοβακία δεν συμμετείχε στο αρχικό πρόγραμμα δανεισμού προς την Ελλάδα το 2010. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο πρωθυπουργός της, ο πρώην κομμουνιστής Ρόμπερτ Φίκο, διεμήνυσε την πλήρη διαφωνία του στη χαλάρωση των όρων του ελληνικού προγράμματος και τόνισε ότι η κυβέρνησή του είναι «ήρεμη» απέναντι στο ενδεχόμενο ενός Grexit.
Στην Εσθονία, η συγκυβέρνηση –τόσο ο πρωθυπουργός, του κεντροδεξιού Κόμματος της Μεταρρύθμισης (RL) όσο και ο υπουργός Οικονομικών, της συντηρητικής Ενωσης για την Πατρίδα και τη Δημοκρατία (IRL)– υπογραμμίζει την ανάγκη ανάκτησης της εμπιστοσύνης μέσω της επιβολής αυστηρής αιρεσιμότητας. Οι Εσθονοί, έχοντας υποστεί ένα βαρύτατο πρόγραμμα προσαρμογής την περίοδο 2008-09, δεν έχουν ιδιαίτερη υπομονή για τη μεταρρυθμιστική αβελτηρία της Αθήνας. Σε δημοσκόπηση ειδησεογραφικού site τον Ιούνιο, το 84% των ερωτηθέντων τάχθηκε υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, ενώ μόλις 9% ήταν υπέρ της παραμονής της.
Οπως εξηγεί η Οτίλια Νταντ, αναλύτρια της Teneo Intelligence, «ο κυβερνήσεις της Εσθονίας και της Σλοβακίας τήρησαν σκληρή στάση στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, αλλά δεν αντιτίθενται αναγκαστικά στο τρίτο πακέτο διάσωσης. Αυτοί που θα επικρίνουν τη συμφωνία είναι τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα της αντιπολίτευσης, όχι τα κυβερνώντα κόμματα».