Προερχόμενος από οικογένεια με αριστερές καταβολές, οι θέσεις της αριστεράς είχαν πάντα για μένα (αλλά και για πολλούς άλλους) ένα ηθικό προβάδισμα. Είχαν το τεκμήριο των καλών προθέσεων και τη βεβαιότητα της αποτελεσματικότητας. Μαζί με εκείνη τη μελαγχολία της ιστορικής αδικίας ότι αν οι αρχές της δεν είχαν προδοθεί (από μέσα και από έξω) και είχαν εφαρμοσθεί ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός, και πολύ καλύτερος.
Έτσι μετά την ταλαιπωρία των πενταετών μνημονίων, από τη γήρανση της μεταπολίτευσης, την ανάγκη επιτέλους να αλλάξουν πολλά ήρθε η «πρώτη φορά αριστερά». Και την είδα (παρότι δεν τη στήριξα) με ενδιαφέρον. Αν θέλετε και με μια κρυφή ελπίδα. Οι νέοι και το νέο της αριστεράς θα έφερναν τη μεγάλη ανατροπή, θα έπαιρναν την ιστορική ρεβάνς; Και ίσως ως έθνος δίναμε για μια ακόμη φορά στην Ευρώπη, στον κόσμο μαθήματα δημοκρατικής εξέλιξης και πολιτισμού.
Όμως αυτούς τους τελευταίους οχτώ μήνες παρέλασαν μπροστά μας πολλά νέα πρόσωπα, (αλλά και πολλά παλαιότερα). Ακούστηκαν πολλά και έγιναν πολύ λίγα. Κρατήθηκαν τα βασικά στοιχεία του παρελθόντος που μας οδήγησαν στα αδιέξοδα: η συντεχνιακή αντίληψη, η εμμονή σε πελατειακά μοντέλα, η δαιμονοποίησης της αριστείας και της αξιοκρατίας, η επικοινωνιακή διαχείριση της πολιτικής, η αποσύνδεση πολιτικού λόγου και πράξης.
Όλα αυτά με το μανδύα της κυρίαρχης πολιτικής σκέψης, της καθαρότητας της πολιτικής ενέργειας. Επικράτησαν η έλλειψη ουσιαστικής δράσης, αισθητικής και συναίνεσης. Η κοινωνική οικονομία των συντεχνιών, ο προγραμματικός αυτισμός, η εγωιστική κυριαρχία των ιδεοληψιών.
Αντιθέτως η απλή και άδολη αναλογική, η ευθύνη των υπουργών, οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, η διαφάνεια, οι τομές στην παιδεία και στον πολιτισμό ξεχάστηκαν ή μετατέθηκαν για το (αβέβαιο) μέλλον. Ακόμη και οι άνθρωποι, τους οποίους πάντα η αριστερή διανόηση διέθετε σε πλεόνασμα, οι οποίοι θα στελέχωναν, θα πρότειναν, θα σχεδίαζαν και θα εφάρμοζαν όπου εμφανίσθηκαν ήταν ένα συνοθύλευμα νεο-αρχομανίας αλλά και νεο-ανεπάρκειας.
Μεταμεσονύκτιες συνεδριάσεις, πολιτικές ατάκες και κορώνες. Κλίμα και πνεύμα φοιτητικού αμφιθεάτρου και πολιτικού καφενείου. Δεκάρικοι λόγοι, ελάχιστη δράση και μηδενικό αποτέλεσμα. Σ’ ένα κόσμο που τρέχει με χίλια, σ’ ένα περιβάλλον που δε συγχωρεί την ακινησία. Σε εποχές κρίσιμες όπου η συγκυρία επέτρεπε και επέβαλε τη διαφυγή προς τα μπρος όλα θύμιζαν ότι έβγαιναν από το παρελθόν. Για να πάρουν κάποιοι απλώς την ιστορική τους εκδίκηση. Και για μετά …βλέπουμε!
Προφανώς έγιναν μεγάλα λάθη στη μεταπολίτευση. Φτάσαμε σε οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα. Τα πολλά οφέλη της όμως; Θα τα αποδομήσουμε και αυτά; Χάριν του χάους και του πληγωμένου εγωισμού κάποιων μαθητευόμενων μάγων;
Είναι όμως ιστορικά ενδιαφέρον ότι σήμερα τις μεταρρυθμίσεις, την αξιοκρατία, τη συνταγματική αναθεώρηση, το διαρκή εθνικό διάλογο και σχεδιασμό την προτείνει η κεντροδεξιά “συντηρητική” παράταξη. Μαζί με την επιμονή της για την παραμονή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. (Τουλάχιστον αυτό όλοι –πλην Λακεδαιμονίων- το συνομολογούν!). Οτι αυτή είναι που προτείνει συνεργασίες και συνέργειες. Ελπίζω χωρίς προκαταλήψεις και με ειλικρινεία.
Αν μη τι άλλο αυτό ήταν το κέρδος της πενταετούς ταλαιπωρίας μας: η αντίληψη ότι η δύναμη και το δίκαιο του ενός δεν είναι ούτε ισχυρό ούτε αποτελεσματικό. Ποιο είναι τελικά το παλαιό, και από τι πρέπει να ξεμπερδέψουμε;
Ετσι λοιπόν στο “ερώτημα του κοινού” για τις 20 Σεπτεμβρίου “πρώτη φορά αριστερά” η απάντηση που μας κρατάει στο παιχνίδι είναι σαφέστατα, για μένα, “πρώτη φορά κεντροδεξιά”.
* Ο Κωνσταντίνος Ζέρβας είναι Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Θεσσαλονίκης και Υποψήφιος Βουλευτής Ν.Δ. Α’ Θεσσαλονίκης.
email: [email protected]