Μία ημέρα πριν από τις εκλογές, κάθε πολιτικός δηλώνει νικητής. Οι ειδικοί όμως ξέρουν πάντα κάτι περισσότερο. Κι έτσι σήμερα, λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες, τρεις ειδικοί, ο επικοινωνιολόγος και συγγραφέας Μάνος Σιφονιός, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Out of the Box» και γενικός γραμματέας της ΕΔΕΕ Δημήτρης Ρούλιας και ο σύμβουλος πολιτικής επικοινωνίας Ευτύχης Βαρδουλάκης, καταθέτουν στην «Κ» μια αποτίμηση της προεκλογικής εκστρατείας των κομμάτων. Και πιάνουν τα πράγματα απ’ την αρχή.
Είκοσι ημέρες πριν, η Ν.Δ. ξεκίνησε απ’ τη Ρηγίλλης. Διόλου τυχαίο: ήθελε έτσι να συσπειρώσει τον πυρήνα των ψηφοφόρων της, όπως λέει ο κ. Ρούλιας. Στις τηλεοράσεις μας, αρχικά πρόταξε το σποτ με μότο «μας γύρισαν πίσω», «για να δείξει πόσο ακριβά μας κόστισε η κυβέρνηση Τσίπρα», παρατηρεί ο κ. Βαρδουλάκης. Σύντομα, όμως, πέρασε σε διαφημιστικά με πιο θετικό μήνυμα. Ισως γιατί, όπως επισημαίνει ο κ. Σιφονιός, «το αρνητικό μήνυμα δεν φέρνει ψήφους. Μπορεί να κόβει κάποιες ψήφους απ’ τον αντίπαλο, αλλά δεν τις φέρνει αναγκαστικά σε σένα». Κι έτσι, εμφανίστηκε η «εγγύηση» και η «σταθερότητα» στο τέλος των «γαλάζιων» σποτ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, φυσικά, αντεπιτέθηκε. Εκείνος μπήκε στην προεκλογική μάχη στήνοντας ένα 100% συναισθηματικό αφήγημα, όπως επισημαίνει ο κ. Ρούλιας. «Ο ήρωας έδωσε τη μάχη των μαχών, πάλεψε με τα θεριά, μάτωσε… Είναι ένα αφήγημα απ’ αυτά που η ελληνική κοινωνία έχει αποδείξει πως αγαπάει πολύ. Εχουμε πάντα ένα δίπολο: το καλό και το κακό, το νέο και το παλιό». Κι έτσι, στα σποτ του ΣΥΡΙΖΑ όλοι λένε πως θα στηρίξουν τον ήρωα, «αυτόν που θα σταθεί όρθιος» για να «ξεμπερδέψουμε με το παλιό». Το ρήμα «ξεμπερδέψουμε» ο κ. Σιφονιός εκτιμά πως ίσως δεν είναι τυχαίο: «Σημειολογικά αναφέρεται και στη Ν.Δ., αλλά και στα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησαν». Απ’ την πλευρά της βέβαια, η Ν.Δ. προσπαθεί να αποδομήσει το δίπολο «παλιό – νέο». Θέλει να στείλει το μήνυμα «όλοι μνημονιακοί είμαστε» και ίσως γι’ αυτό στο ντιμπέιτ ο Ευ. Μεϊμαράκης επέμενε τόσο στη «μετάλλαξη» του Αλ. Τσίπρα και στο «δεν σας αναγνωρίζω», όπως παρατηρεί ο κ. Ρούλιας. Κατά πόσον, όμως, επηρέασε τους ψηφοφόρους το ντιμπέιτ των δύο αρχηγών;
Οι επικοινωνιολόγοι λένε πως και οι δυο τους βγήκαν με συγκεκριμένους στόχους. Είδαμε, ας πούμε, τον Ευ. Μεϊμαράκη, που τον ξέραμε από το παρελθόν, να προσπαθεί τώρα να παρουσιαστεί ως δυνάμει πρωθυπουργός. «Για το επιτελείο της Ν.Δ., το ζήτημα ήταν να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στο λαϊκό και στο ηγετικό προφίλ», λέει ο κ. Ρούλιας.
Το ΚΚΕ κράτησε μια αμυντική στάση αφού «για κάποιον ακατανόητο λόγο αντί να βγει μπροστά, προσπάθησε απλώς να περιχαρακώσει τους ψηφοφόρους του», εκτιμά ο Ευ. Βαρδουλάκης. Κανένα άλλο κόμμα δεν κινήθηκε έτσι. Το Ποτάμι απ’ την αρχή βγήκε με σύνθημα «δεν είμαστε δεδομένοι», για να σταματήσει τη διαρροή των ψηφοφόρων του. «Είναι ενδιαφέρον», παρατηρεί ο κ. Σιφονιός, «πως ο Στ. Θεοδωράκης λέει “εμείς μπορούμε” και υπονοεί πως “ό,τι και να γίνει, με κάποιον θα συνεργαστούμε”. Δεν το λέει όμως καθαρά, για να μη χάσει ψήφους». Αντιστοίχως, οι ΑΝΕΛ πιάστηκαν απ’ το “αριστερό χέρι του μικρού Αλέξη” κι έφτιαξαν ένα σποτ έξυπνο, ώστε ο ψηφοφόρος αυθόρμητα να πει “ωραίος τύπος είναι αυτός ο Καμμένος”. Μόνο που αυτή η τακτική έχει παγίδες: πρώτον, τη συνταγή την έχουν ξαναχρησιμοποιήσει στο σποτ με το τρενάκι και πια δεν είναι βέβαιον πως θα δουλέψει», λέει ο κ. Ρούλιας. «Και, δεύτερον, όταν ένας πολιτικός αποδειχθεί τόσο καλός ηθοποιός, μετά όλοι αναρωτιούνται μήπως ό,τι κάνει είναι μέρος κάποιου ρόλου».
Είναι το ίδιο πρόβλημα που αντιμετώπισε και η ΛΑΕ. Με τα σποτ τους πήγαν να αποδομήσουν την κριτική που δέχονται για τις σκληροπυρηνικές τους θέσεις. Μόνο που η ανάλαφρη αίσθηση των σποτ δεν είχε συνέχεια στην πραγματική ζωή. «Ο Λαφαζάνης στο ταξί κι ο Λαφαζάνης στο ντιμπέιτ ήταν δύο εντελώς διαφορετικά πρόσωπα», παρατηρεί ο κ. Ρούλιας. Μένει να κρίνουν οι ψηφοφόροι.
Οι ίδιοι, δηλαδή, που θα εκτιμήσουν και τις προσπάθειες της Φώφης Γεννηματά. «Στην εξέλιξη της δημοφιλίας των αρχηγών», λέει ο κ. Σιφονιός, «είδαμε πως εκείνη βοηθήθηκε απ’ το πρώτο ντιμπέιτ. Δεν πήρε μέρος στον καβγά, πέταξε και κάποιες ατάκες σαν το “χρυσό βατόμουρο”, βγήκε κερδισμένη». «Αλλά ούτως ή άλλως», συμπληρώνει ο κ. Ρούλιας, «για το ΠΑΣΟΚ ο πήχυς είναι χαμηλά. Οι ψηφοφόροι περιμένουν λίγα πράγματα, οπότε ό,τι και να δουν καλό τους φαίνεται».
