«Προφανώς θέλουμε και επιζητούμε συνεργασία με την Τουρκία σε κάθε επίπεδο για την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, αλλά, για ευνόητους λόγους, θέμα κοινών περιπολιών στο Αιγαίο δεν υπάρχει». Αυτή είναι η επίσημη θέση της Αθήνας, όπως τη διατυπώνει στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών, έναντι της φιλολογίας και φημολογίας των τελευταίων ημερών ότι η Ευρώπη και κυρίως η Γερμανία προωθούν ατζέντα κοινών περιπολιών Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο, με αφορμή την έξαρση των μεταναστευτικών ροών. Βεβαίως, το ίδιο στέλεχος του ΥΠΕΞ σπεύδει να διευκρινίσει ότι μέχρι στιγμής σε κανένα επίσημο ευρωπαϊκό έγγραφο δεν υπάρχει αναφορά σε κοινές περιπολίες, ούτε έχουν γίνει σχετικές επίσημες δηλώσεις.
Η εύλογη αγωνία της Αθήνας, από την οποία απορρέει η απόλυτη άρνηση ακόμα και να μπει σε συζήτηση για κοινές περιπολίες ελληνικών και τουρκικών Αρχών στο Αιγαίο, προκύπτει από τη δεδηλωμένη θέση της Τουρκίας περί συγκυριαρχίας στο Αιγαίο και την επιμονή της Αγκυρας στη μη αναγνώριση θαλασσίων συνόρων. Οπως εξηγούν διπλωματικά στελέχη, το θέμα ξεφεύγει από τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος και η ελληνική πλευρά έχει κάθε λόγο να είναι καχύποπτη ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να εκμεταλλευθεί την έναρξη μιας τέτοιας συζήτησης με βάση τα συμφέροντά της και προκειμένου να εξυπηρετήσει και να προωθήσει τις πάγιες διεκδικήσεις της.
Ετσι, η Αθήνα έχει καταστήσει σαφές προς τους εταίρους ότι είναι διατεθειμένη να συνεργασθεί στενά με την Αγκυρα σε κάθε άλλο επίπεδο και ασφαλώς τάσσεται υπέρ της παροχής ενίσχυσης προς την Τουρκία, όπως και σε άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος, που έχουν δεχθεί και συνεχίζουν να δέχονται μεγάλη πίεση από μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά σπεύδει να υπομνήσει ότι η Αγκυρα δεν εφαρμόζει συμφωνίες που ήδη έχει υπογράψει, όπως τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, η οποία έχει μείνει σχεδόν ανενεργή, αλλά και τη συμφωνία επανεισδοχής με την Ε.Ε., η οποία μπορεί μεν να έχει ορίζοντα έναρξης υλοποίησης σε μια τριετία, ωστόσο περιλαμβάνει σαφή αναφορά σε δέσμευση της γείτονος να υλοποιήσει πολιτικές αποθάρρυνσης των μεταναστευτικών ροών.
Σε φάση «εργαλειοποίησης»
Σύμφωνα με την ανάλυση που έχει γίνει σε ανώτατο διπλωματικό επίπεδο, η Αθήνα εκτιμά ότι η Τουρκία έχει εισέλθει σε φάση «εργαλειοποίησης» του προσφυγικού-μεταναστευτικού, προκειμένου να εξασφαλίσει κατά το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη. Ετσι, παρατηρούν διπλωματικά στελέχη, η Αγκυρα εμφανίσθηκε στην αρχή πρόθυμη να δαπανήσει μεγάλα χρηματικά ποσά για τη δημιουργία καταυλισμών, όπου βρήκαν καταφύγιο εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, υλοποιώντας μια πολιτική προσέγγισης των πληθυσμών αυτών. Πλέον, εκτιμάται ότι, ενδεχομένως και για οικονομικούς λόγους, η Τουρκία αποφάσισε να μεταφέρει το πρόβλημα στην Ευρώπη, πιέζοντας για τα κατάλληλα ανταλλάγματα. Ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά; Η εξασφάλιση πρόσθετης χρηματοδότησης, η επιτάχυνση ικανοποίησης του πάγιου αιτήματος για απελευθέρωση της βίζας για Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ε.Ε., η ισχυροποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας, όπως η τουρκική Ακτοφυλακή, με σύγχρονα μέσα, η δημιουργία buffer zone στη Συρία. Η ελληνική πλευρά ασφαλώς είναι καχύποπτη, με βάση την εμπειρία της, ότι η Αγκυρα σε όλους αυτούς του λόγους επιθυμεί να προσθέσει και την προώθηση των πάγιων διεκδικήσεών της στο Αιγαίο.