Το νομοσχέδιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς επρόκειτο, σύμφωνα με τις εξαγγελίες της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, να ήταν το πρώτο και θα ακολουθούσε στη συνέχεια η συνολική αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους. Βρισκόμαστε ήδη στον δεύτερο μήνα της δεύτερης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τίποτε από τα δύο δεν έχει συμβεί, παρά το γεγονός ότι πλέον υπάρχουν τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί από το νέο μνημόνιο.
Δύο είναι τα βασικά σημεία εμπλοκής ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους δανειστές σε ό,τι αφορά το εν λόγω ζήτημα:
• Οι αρχικές μαξιμαλιστικές προθέσεις του υπουργείου Οικονομίας για προστασία πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 400.000 ευρώ απορρίφθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και εν συνεχεία αποφασίστηκε η πρώτη κατοικία να προστατεύεται βάσει άτυπου μορατόριουμ με τις τράπεζες και με κριτήριο όσα προβλέπει η ρύθμιση Χατζηδάκη.
Οι δανειστές στην παρούσα φάση ασκούν πιέσεις για προστασία της πρώτης κατοικίας μόνο των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Μόνο τυχαίο δεν είναι άλλωστε ότι στην τροπολογία με τις αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη», που ψηφίστηκε στις 14 Αυγούστου, προβλέπεται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, βάσει της οποίας θα προσδιορισθούν τα νέα όρια για την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από τη ρευστοποίηση.
Η ΚΥΑ, αν και βάσει του νόμου έπρεπε να έχει εκδοθεί έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2015, αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Το όριο αντικειμενικής αξίας (σήμερα 300.000 ευρώ για άγαμο) θεωρείται κάτι παραπάνω από βέβαιον ότι θα μειωθεί, ενώ, όπως αναφέρεται στην τροπολογία, πλέον θα λαμβάνονται υπόψη και άλλα κριτήρια, όπως το σύνολο των οφειλών του δανειολήπτη και το ετήσιο οικογενειακό του εισόδημα.
• Σε εκείνο το πρώτο νομοσχέδιο που ποτέ δεν κατατέθηκε επρόκειτο να υπάρχει πρόβλεψη για απαγόρευση πώλησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης αποκάλυψε ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο δάνεια επιχειρήσεων που δεν θα μπορέσουν να διασωθούν, να μεταφερθούν σε ένα κοινό σχήμα των τραπεζών, μια εταιρεία διαχείρισης ενεργητικού, ή ακόμη και να πουληθούν.
Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες η κυβέρνηση καλείται να προχωρήσει στη θέσπιση όλου του απαιτούμενου νομικού πλαισίου για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών. Νομικό πλαίσιο που κάθε άλλο παρά απλό και εύκολο είναι, καθώς θα πρέπει να θεσπίζει τα κριτήρια, να προβλέπει τις εναλλακτικές για κάθε δανειολήπτη, να δημιουργεί το περίφημο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας για τους ευάλωτους οφειλέτες, να εισάγει την έννοια του εξωδικαστικού συμβιβασμού και παράλληλα να αλλάζει και τον πτωχευτικό κώδικα.