Σε διπλή στενωπό βρίσκεται ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, καθώς οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς προχωρούν με βήμα σημειωτόν ενώ το Δημόσιο αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα ρευστότητας που καθιστούν απαραίτητη την άμεση εκταμίευση της πρώτης υποδόσης από τους εταίρους παρότι η Αθήνα έχει εκπληρώσει μικρό μέρος των προαπαιτουμένων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, προχθές ο κ. Τσίπρας ζήτησε τη διαμεσολάβηση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ προς τους θεσμούς ώστε να αρθεί το υφιστάμενο αδιέξοδο, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση πως όλα τα συμφωνηθέντα, περιλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, θα έχουν υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου. Συνομιλητές του πρωθυπουργού αφήνουν να εννοηθεί πως ο κ. Ολάντ, που κατά πληροφορίες έθεσε τόσο στον κ. Τσίπρα όσο και στην κ. Φώφη Γεννηματά το ερώτημα γιατί δεν συνεργάστηκαν σε κυβερνητικό επίπεδο, δέχθηκε να ασκήσει την επιρροή του στην ανωτέρω κατεύθυνση και προεξοφλούν πως ακόμη και εντός της επόμενης εβδομάδας η Αθήνα θα λάβει την πρώτη υποδόση από τα 3 δισ. ευρώ που συνδέονται με την πρώτη αξιολόγηση, ώστε να δοθεί «ανάσα» στα δημόσια ταμεία που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην κάλυψη τρεχουσών αναγκών, όπως η καταβολή των οικογενειακών επιδομάτων και η κάλυψη «τρύπας» στα ασφαλιστικά ταμεία.
Ομως, ακόμη και εάν η δέσμευση που έλαβε ο κ. Τσίπρας τηρηθεί, το πολιτικό πρόβλημα για το Μέγαρο Μαξίμου παραμένει: Ή η κυβέρνηση θα περάσει έναν «καυτό» Νοέμβριο έντονων κοινωνικών αντιδράσεων, ανοίγοντας ταυτόχρονα τα μέτωπα του ασφαλιστικού, των αγροτών, των «κόκκινων» δανείων και του φορολογικού, ώστε να ολοκληρώσει επιτυχώς την πρώτη αξιολόγηση. Ή θα επιδιώξει «εκπτώσεις» στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων, οπότε είναι πολύ πιθανή μια νέα και αβέβαιης έκβασης σύγκρουση με το Βερολίνο.
Η Αθήνα εκτιμά πως στην Ευρωπαϊκή Ενωση διαμορφώνονται συσχετισμοί που θα της επιτρέψουν να αμβλύνει τις επιπτώσεις του τρίτου μνημονίου που ψηφίστηκε τον περασμένο Αύγουστο. Προς τούτο, κυβερνητικές πηγές επικαλούνται τις σαφείς διαφοροποιήσεις του άξονα που διαμορφώνουν Παρίσι και Ρώμη στο ζήτημα του χρέους, αλλά και την επιλογή του κ. Ολάντ να αναφερθεί -και μάλιστα δημοσίως- σε μια κοινή με την ελληνική προσέγγιση στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων. Σπεύδουν δε να προσθέσουν πως τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες έχει διαμορφωθεί πρόσφορο έδαφος για πολιτική διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους εταίρους, που θα υπερβαίνει τις ανελαστικές θέσεις των θεσμών, όπως καταγράφηκαν στην επίσκεψη των επικεφαλής τους στην Αθήνα.
Ομως, άλλες πηγές αναφέρουν πως η κυβέρνηση εγκλωβίζεται ήδη σε μια λάθος ανάλυση των διεθνών συσχετισμών, που μπορεί να την οδηγήσει σε αδιέξοδο και τυφλή σύγκρουση με το Βερολίνο, όπως συνέβη την περασμένη άνοιξη. Οπως επισημαίνεται, πάγια θέση της Γερμανίας είναι κατά την εφαρμογή του μνημονίου η όποια διαπραγμάτευση να γίνεται μεταξύ Αθήνας και θεσμών. Παράλληλα, σημειώνεται πως η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ μπορεί επί του παρόντος να έχει στραμμένη την προσοχή της στο μεταναστευτικό, όμως τούτο δεν συνεπάγεται πως δεν θα ασχοληθεί με το «ελληνικό ζήτημα» εάν διαπιστώσει πως επιχειρείται παραβίαση της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου, ενώ απαρατήρητο δεν έχει περάσει το γεγονός πως ο κ. Β. Σόιμπλε μετά μια μακρά περίοδο σιωπής άρχισε εκ νέου τις δηλώσεις για την Ελλάδα. Τέλος, οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως οι εταίροι και ειδικότερα το Βερολίνο διαθέτουν και πάλι ένα διαπραγματευτικό «υπερόπλο», που δεν είναι άλλο από την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών πριν από το τέλος του έτους ώστε να μείνει εκτός ατζέντας το ενδεχόμενο του bail-in.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και οι στενοί συνεργάτες του κ. Τσίπρα, που επιμένουν πως υπάρχουν περιθώρια ευελιξίας σε επιμέρους πτυχές του προγράμματος, όπως τα «κόκκινα» δάνεια, αναγνωρίζουν πως η Αθήνα θα υποχρεωθεί να τηρήσει ορισμένες άκρως επώδυνες δεσμεύσεις, όπως οι περικοπές στο ασφαλιστικό.
Η επερχόμενη μείωση της τάξης των 700 εκατομμυρίων ευρώ στην ασφαλιστική δαπάνη αποτελεί και τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς έχει μεγάλο πολιτικό κόστος, ενώ μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις στους κόλπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Τσίπρας πήρε σαφείς αποστάσεις από το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών, ενώ αποφασίστηκε ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος να προσέλθει -στον απόηχο της διαφωνίας και όχι σύγκρουσης, όπως παρουσιάστηκε, του κ. Τσίπρα με τον υπουργό Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλο για τους επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων- σε συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ την επόμενη Πέμπτη, προκειμένου να συζητηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές του νέου πλαισίου. Μάλιστα, κατά πληροφορίες, η συζήτηση θα γίνει από μηδενική βάση, υπό την έννοια ότι η προστασία των συντάξεων κάτω των 1.000 ευρώ δεν θα είναι το μόνο σενάριο στο τραπέζι, αλλά θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο κλιμακωτών μειώσεων σε όλες τις συντάξεις πάνω από ένα όριο, με το «ψαλίδι» φυσικά να είναι μεγαλύτερο για τα «ρετιρέ». Πάντως, στελέχη που γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος προεξοφλούν πως, όταν φθάσει η ώρα να ψηφιστεί το δεύτερο πακέτο προαπαιτουμένων, οι αντιδράσεις στους κόλπους της Κ.Ο. θα είναι ελεγχόμενες, καθώς η κυβέρνηση έχει νωπή λαϊκή εντολή, ενώ το περιεχόμενο του τρίτου μνημονίου ήταν γνωστό σε όλους ήδη από την προεκλογική περίοδο.