Υστερα από τρεις ημέρες συζητήσεων μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών, οι εκπρόσωποι των δανειστών έφυγαν την Παρασκευή από την Αθήνα, αφήνοντας όσες εκκρεμότητες βρήκαν φθάνοντας στην πρωτεύουσα την Τρίτη. Ωστόσο, οι δανειστές απέφυγαν να προβούν σε δηλώσεις που θα προκαλούσαν ένταση.
Η στάση αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θέλει να προσθέσει άλλα προβλήματα στα πολλά που έχει ήδη να αντιμετωπίσει για την εφαρμογή της συμφωνίας. Αλλωστε, αυτήν τη στιγμή το μείζον πρόβλημα στην Ευρώπη, ύστερα από πολλά χρόνια, δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η προσφυγική κρίση.
Πάντως, οι θεσμοί είχαν φροντίσει ευθύς εξ αρχής να κρατήσουν χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών της επίσκεψης. Στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) χαρακτήριζαν σχεδόν εθιμοτυπική την επίσκεψη, καθώς από τα τεχνικά κλιμάκια είχαν σαφή εικόνα των καθυστερήσεων και της έλλειψης προετοιμασίας. Περισσότερο ήρθαν να ακούσουν και να αποκτήσουν σαφέστερη εικόνα για τις προθέσεις της κυβέρνησης από τους υπουργούς που χειρίζονται τα κρισιμότερα θέματα της διαπραγμάτευσης, παρά να συζητήσουν τις λεπτομέρειες εφαρμογής των μέτρων.
Βέβαια, ένταση μπορεί να μην υπήρχε, αλλά υπάρχει δυσαρέσκεια για τις καθυστερήσεις. «Οι υπουργοί να έρχονται προετοιμασμένοι», είπαν την πρώτη μέρα των συναντήσεων οι εκπρόσωποι των δανειστών, καθώς τα ανοικτά θέματα είναι πολλά, πολύπλοκα και ήδη έχουν καταγραφεί οι πρώτες σημαντικές καθυστερήσεις στην τήρηση του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος. Ειδικότερα:
1. Δημοσιονομικά: Το θέμα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση, οι αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων και οι αμφιβολίες για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων χωρίς νέα μέτρα ήταν τα θέματα που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον. Για τον ΦΠΑ η τρόικα ξεκαθάρισε ότι η ελληνική πρόταση για μειωμένους συντελεστές 6% και 13% δεν συμβαδίζει με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τον ΦΠΑ που για την ιδιωτική εκπαίδευση προβλέπει ότι ή δεν θα έχει ΦΠΑ ή θα έχει τον κανονικό συντελεστή (23% στην περίπτωση της Ελλάδας).
Στη ρύθμιση των 100 δόσεων οι δανειστές ζήτησαν να γίνει αυστηρότερο το πλαίσιο, ενώ για τα δημοσιονομικά μεγέθη, οι δανειστές εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για το κατά πόσον επιτυγχάνονται οι στόχοι χωρίς νέα μέτρα, καθώς έως τώρα δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί σημαντικές παρεμβάσεις που έχουν ήδη συμφωνηθεί. Και αυτές αφορούν στις αλλαγές στο ασφαλιστικό και στο φορολογικό. Πάντως, η κυβέρνηση υποστηρίζει πως μόλις ποσοτικοποιηθούν τα μέτρα θα αποδειχθεί ότι οι στόχοι επιτυγχάνονται. Αλλά αυτό θα αργήσει (προς τα τέλη Νοεμβρίου θα είναι σαφές).
2. Ασφαλιστικό: Ο εκπρόσωποι των θεσμών επισήμαναν, μεταξύ άλλων, και το γεγονός ότι με τις προτάσεις της κυβέρνησης –που προβλέπουν ότι δεν θα γίνουν περικοπές σε συντάξεις έως 1.000 ευρώ (κύρια και επικουρική)– διευρύνεται το χάσμα μεταξύ εισφορών και παροχών. Το μνημόνιο, ωστόσο, προβλέπει ότι η μεταρρύθμιση θα πρέπει να οδηγεί σε στενότερη σχέση μεταξύ των εισφορών που καταβάλλει ο ασφαλισμένος και της σύνταξης που παίρνει.
3. «Κόκκινα» δάνεια: Η κυβέρνηση το ανήγαγε σε μείζον θέμα της τριήμερης επίσκεψης των επικεφαλής των θεσμών, οι οποίοι θέλουν αυστηρότερα κριτήρια για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Η Αθήνα προτείνει πιο διευρυμένα κριτήρια από αυτά των θεσμών, αλλά πιο αυστηρά από τα ισχύοντα. Ταυτόχρονα, προτείνει να υπαχθούν στα νέα κριτήρια και κάποιοι από αυτούς που έχουν ήδη κινήσει τις διαδικασίες υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη.
Τα παραπάνω ήταν τα σημαντικότερα, αλλά όχι τα μοναδικά, από τα θέματα που συζητήθηκαν και όλα δείχνουν ότι θα αποτελέσουν τα ζητήματα που θα προκαλέσουν τις μεγαλύτερες τριβές μεταξύ των δύο πλευρών στη συνέχεια. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα καλείται να κινηθεί γρήγορα και εντός ενός ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος, το οποίο έχει ήδη υποστεί την πρώτη αναβολή του, λόγω της καθυστέρησης στην υλοποίηση του πρώτου πακέτου προαπαιτούμενων μέτρων.
Πλέον, στην καλύτερη περίπτωση, η ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων για τα 2 δισ. ευρώ θα επιτευχθεί αυτή την εβδομάδα, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζει πολυνομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει προσθήκες και διορθώσεις, ώστε να γίνει η εκταμίευση του ποσού την επομένη. Ταυτόχρονα, η δεύτερη λίστα των προαπαιτούμενων είναι υπό διαμόρφωση…