Η έλευση του προέδρου Ολάντ στην Ελλάδα φέρνει στη σκέψη τις επισκέψεις που πραγματοποίησαν στη χώρα μας επιφανείς Γάλλοι πρόεδροι, ο στρατηγός Ντε Γκωλ, ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εστέν και ο Νικολά Σαρκοζί. Προέχον θέμα, και στις τέσσερις, υπήρξε η συνεργασία της Ελλάδος με την ενωμένη Ευρώπη.
Η επίσκεψη του στρατηγού Ντε Γκωλ στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 1963 – δύο έτη μετά τη σύνδεση με την Ευρωπαϊκή, τότε, Κοινότητα, στην οποία είχε συμβάλει καθοριστικά. Εμελλε να προσδιοριστεί ο νέος διεθνής ρόλος της Ελλάδος εντός της ΕΟΚ, σε συνάρτηση και με τον ευρύτερο ανταγωνισμό Ανατολής – Δύσης. Ο Ντε Γκωλ απέβλεπε μέσω της Ελλάδος στην επέκταση της γαλλικής παρουσίας και, εμμέσως, της ΕΟΚ στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου ως πεδίου αμοιβαίας στρατηγικής στήριξης. Χωρίς περιττές υπερβολές, υπήρξε, πράγματι, μία μερική μετάθεση της αμυντικής θωράκισης της Ελλάδος από τη Γαλλία – τάση που θα απέφερε κάποιους θετικούς καρπούς επί Ζισκάρ ντ’ Εστέν.
Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν επισκέφθηκε την Αθήνα επανειλημμένως – επί Καραμανλή και μετά τον θάνατό του. Εντούτοις, βασικό πολιτικό χαρακτήρα είχαν οι πρώτες συναντήσεις του, όταν προώθησε αποφασιστικά την ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ, ενισχύοντας, παράλληλα, τις διμερείς γαλλοελληνικές σχέσεις. Με την υποστήριξη του Ζισκάρ ντ’ Εστέν, η Ελλάδα εισερχόταν στη χορεία των ισχυρών της Ευρώπης, με πολυδύναμη την παρουσία σε όλους τους τομείς της δημόσιας διεθνούς ζωής.
Στο σημείο αυτό, οφείλει να εξαρθεί η συνδρομή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος γνώριζε τη διεθνή πραγματικότητα και είχε επίγνωση της δυνατότητας των ισχυρών κρατών. Πίστευε, ακόμη, στην προτεραιότητα του πολιτικού, κυρίως, έναντι των κριτηρίων τεχνικού, διοικητικού ή οικονομικού περιεχομένου· και ήξερε και πώς να αξιοποιεί το κριτήριο αυτό, αλλά και πώς να επιβάλλεται ο ίδιος – βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ο Κάρολος ντε Γκωλ και ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν, έμπλεοι κλασικής παιδείας, ήταν ευεπίφοροι να υποστούν την επίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, εφόσον όμως έβρισκαν το κατάλληλο έδαφος. Και αυτό ήταν η γεωπολιτική αξία του ελληνικού χώρου σε συνάρτηση, κυρίως, με τη θεσμική και οικονομική πρόοδο. Οι ελληνικές θέσεις προβλήθηκαν, πράγματι, εξαιρετικά επιτήδεια από τον Καραμανλή, ο οποίος κέρδισε, με τον τρόπο αυτόν, τη μάχη για τη χώρα του της πλήρους συμμετοχής στη διαδικασία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Χωρίς να είναι δυνατό να παραβληθεί με την καθοριστική συμβολή του Ντε Γκωλ και του Ζισκάρ ντ’ Εστέν στη φάση της σύνδεσης, του πρώτου, και την ένταξης, του δεύτερου, η επίσκεψη του Νικολά Σαρκοζί το 2008 επιβεβαίωσε τον ρόλο της χώρας στην ενωμένη Ευρώπη. Στις ημέρες μας ο πρόεδρος Ολάντ συνέβαλε μεγάλως, οπωσδήποτε, ώστε να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη σε πρώτη φάση –και σε αυτήν την Ευρωπαϊκή Ενωση– περιορίζοντας αυτομάτως τους κινδύνους για τη χώρα. Υπήρξε συνεχιστής μιας μακράς παράδοσης ελληνογαλλικής συνεργασίας που εκκινεί από τα χρόνια του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Ο Ρήγας Βελεστινλής, επηρεασμένος από τη Γαλλική Επανάσταση, έριξε τον σπόρο της Ελληνικής Εξέγερσης, στην οποία έσπευσε να συμπαρασταθεί πλήθος Γάλλων φιλελλήνων. Εκτοτε, στη διάρκεια του 19ου αιώνα, η νέα Ελλάδα επιδίωξε να εντάξει δημοκρατικά τους αλύτρωτους ομοεθνείς της, επιδίωξη που θα επιτύχει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, εγκάρδιος φίλος του γαλλικού πολιτισμού. Κατά τον 20ό αιώνα, η Ελλάδα θα συμπράξει στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους με τις δυτικές δημοκρατίες στο όνομα της ελευθερίας.
Ιδού σε ποιο έδαφος προσγειώθηκε ο Φρανσουά Ολάντ.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Σβολόπουλος είναι τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και γενικός διευθυντής του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής».