Ικανοποίηση και αισιοδοξία δημιούργησαν στις διοικήσεις των τραπεζών τα αποτελέσματα του stress test που ανακοινώθηκαν χθες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σύμφωνα με αυτά, οι εγχώριες τράπεζες εμφανίζουν κεφαλαιακές ανάγκες ύψους 14,4 δισ. ευρώ με βάση το δυσμενές σενάριο της άσκησης και 4,391 δισ. ευρώ με το βασικό. Πρακτικά οι τράπεζες θα πρέπει να αντλήσουν τουλάχιστον τις κεφαλαιακές ανάγκες του βασικού σεναρίου για να διατηρήσουν τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα και να αποφύγουν την ανακεφαλαιοποίησή τους αποκλειστικά από το Δημόσιο, δηλαδή το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η Alpha Bank πρέπει να αντλήσει κεφάλαια άνω των 263 εκατ. ευρώ, η Eurobank 339 εκατ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα 1,576 δισ. ευρώ και η Τράπεζα Πειραιώς 2,2 δισ. ευρώ. Οι διοικήσεις και των τεσσάρων συστημικών εμφανίζονται αισιόδοξες ότι θα προσελκύσουν κεφάλαια που θα ξεπεράσουν τις απαιτήσεις του βασικού σεναρίου. Μάλιστα, η Eurobank με ανάγκες για το δυσμενές σενάριο 2,1 δισ. ευρώ και η Alpha Bank με 2,7 δισ. ευρώ αισιοδοξούν ότι μπορεί να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών, αποφεύγοντας τη συμμετοχή του ΤΧΣ.
Επιτελικά στελέχη τραπεζών, μιλώντας στην «Κ», εμφανίζονται εξαιρετικά ικανοποιημένα από το αποτέλεσμα, υπογραμμίζοντας ότι αντανακλά την ανθεκτικότητα του κλάδου σε ένα εξαιρετικά δύσκολο και απαιτητικό περιβάλλον. Σημειώνουν ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι μεγάλο και εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι αυξήσεις κεφαλαίου θα πετύχουν, εξέλιξη που θα αποτελέσει ψήφο εμπιστοσύνης όχι μόνο για τον τραπεζικό τομέα αλλά και ευρύτερα για τις προοπτικές και τις δυνατότητες της εγχώριας οικονομίας.
Σε δυσχερή θέση φαίνεται πως βρίσκεται η Τράπεζα Αττικής, η οποία παρουσιάζει υστέρηση ύψους 857 εκατ. ευρώ στο βασικό σενάριο και 1,021 δισ. ευρώ στο δυσμενές, χωρίς όμως να έχουν προσμετρηθεί οι ενέργειες κεφαλαιακής υποστήριξης της τράπεζας. Το ακριβές ύψος των κεφαλαιακών αναγκών θα προσδιοριστεί αργότερα, ωστόσο είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί λύση χωρίς τη συμμετοχή ισχυρών στρατηγικών επενδυτών που θα αναλάβουν τον έλεγχο της τράπεζας. Σημειώνεται ότι ακόμα και αν μια τράπεζα αποτύχει να συγκεντρώσει τα κεφάλαια, αυτό δεν έχει καμία συνέπεια ή άλλη επίπτωση στους καταθέτες και τους δανειολήπτες, καθώς θα ανακεφαλαιοποιηθεί κανονικά από το ΤΧΣ. Οι επιπτώσεις αφορούν αποκλειστικά τους μετόχους. Στην περίπτωση της Τράπεζας Αττικής υπάρχει η ιδιαιτερότητα ότι βασικός μέτοχος είναι το ΤΣΜΕΔΕ, το οποίο κινδυνεύει να απολέσει αν όχι το σύνολο, το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων που επένδυσε στην τράπεζα τα τελευταία χρόνια. Με βάση τον νέο νόμο για την ανακεφαλαιοποίηση, το ΤΧΣ μπορεί να ενισχύει κεφαλαιακά και τις συνεταιριστικές τράπεζες.
Το βασικό σενάριο του stress test προβλέπει ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 2,3% το 2015, κατά -1,3% το 2016, ενώ για το 2017 προβλέπει ισχυρή ανάπτυξη με +2,7%. Το δυσμενές, το οποίο είναι το ακραίο σενάριο που μπορεί να παρομοιαστεί με σενάριο καταστροφής, προβλέπει ύφεση 3,3% το 2015, μείωση κατά -3,9% το 2016 και το 2017 σταθεροποίηση της οικονομίας με +0,3%. Πρόκειται για σενάριο τρόμου, δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 25% την περίοδο 2008-2014.
Με βάση το δυσμενές σενάριο οι κεφαλαιακές ανάγκες των 4 συστημικών τραπεζών διαμορφώνονται στα 14,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων της Eurobank στα 2,1 δισ. ευρώ, της Alpha Bank στα 2,7 δισ. ευρώ, της Εθνικής Τράπεζας στα 4,6 δισ. ευρώ και της Τράπεζας Πειραιώς στα 4,9 δισ. ευρώ.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, σημείωσε στην «Κ» ότι ο όμιλος εμφάνισε τις μικρότερες κεφαλαιακές ανάγκες στο δυσμενές σενάριο των stress tests, οι οποίες είναι απολύτως διαχειρίσιμες. Ο κ. Καραβίας υπογραμμίζει την αισιοδοξία του ότι «με την υποστήριξη των υφιστάμενων μετόχων μας αλλά και με την προσέλκυση νέων επενδυτών είμαστε πεπεισμένοι ότι, παρά τις αβεβαιότητες, η προσπάθεια αυτή θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία».
Επιτελικά στελέχη της Alpha Bank υπογραμμίζουν στην «Κ» ότι για δεύτερη χρονιά εμφάνισε εξαιρετικές επιδόσεις, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή θέση του ομίλου και την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των προκλήσεων. Εκφράζουν την πεποίθησή τους ότι θα υπερκαλυφθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες και ο όμιλος θα διατηρήσει τον ιδιωτικό του χαρακτήρα.
Κύκλοι της Εθνικής Τράπεζας σημειώνουν στην «Κ» ότι ένας από τους λόγους που η τράπεζα εμφανίζει συγκριτικά αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες είναι η επιμονή της διοίκησης να αποφύγει τη ρευστοποίηση του 100% της Finansbank, χάνοντας έτσι την πρόσβαση στη μεγάλη αγορά της Τουρκίας. Κύκλοι της Τράπεζας Πειραιώς, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, θυμίζουν ότι ο όμιλος πρωτοστάτησε στον κύκλο αναδιάρθρωσης απορροφώντας 6 τράπεζες και το μέγεθος των κεφαλαιακών αναγκών αντανακλά το μεγάλο μέγεθος της τράπεζας στην εγχώρια αγορά. Επιπλέον, η Πειραιώς (όπως και η Alpha) έχουν προχωρήσει στην αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών του Δημοσίου.
Η ολοκλήρωση των αυξήσεων και της ανακεφαλαιοποίησης το 2015 είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς θωρακίζει τις εγχώριες τράπεζες για τα επόμενα χρόνια, τερματίζοντας κάθε αβεβαιότητα περί «κουρέματος» καταθέσεων ή άλλων προβλημάτων. Σημειώνεται ότι πλέον οι τράπεζες εποπτεύονται από την ΕΚΤ. Η ολοκλήρωση των αυξήσεων θα ανοίξει τον δρόμο για την ταχύτερη απόσυρση των κεφαλαιακών περιορισμών που είναι προϋπόθεση για την πλήρη σταθεροποίηση της οικονομίας και την επιστροφή της χώρας σε ανοδική πορεία. Οι επιτελείς των τραπεζών υπογραμμίζουν ότι για την επιτυχία των αυξήσεων θα πρέπει γρήγορα να αποσαφηνιστούν κάποιες γκρίζες ζώνες που υπάρχουν στον νόμο για την ανακεφαλαιοποίηση. Επίσης εξαιρετικά θετικά θα επηρεάσει το εγχείρημα η καλή πορεία της αξιολόγησης, η οποία θα επιβεβαιώσει την αποφασιστικότητα της χώρας να υλοποιήσει τη συμφωνία και τις μεταρρυθμίσεις, που αποτελούν κρίσιμα ζητήματα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την προσέλκυση επενδύσεων.