Σε σκακιέρα υψηλού ρίσκου για όλα τα εμπλεκόμενα κόμματα, αλλά πρωτίστως για τον κ. Αλ. Τσίπρα, μεταβάλλεται η πολιτική σκηνή μετά την επιλογή του πρωθυπουργού να πραγματοποιήσει στροφή και, από τη σταθερή απαξίωση των αντιπάλων του, να επιδιώξει τη διαμόρφωση κλίματος συναίνεσης ενόψει του ασφαλιστικού και της αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας επιθυμεί το ασφαλιστικό να έχει ψηφιστεί πριν από τη διακοπή των εργασιών της Βουλής για τα Χριστούγεννα, ενώ θα καταβληθεί προσπάθεια το ίδιο διάστημα να ψηφιστούν και οι αλλαγές στη φορολογία, περιλαμβανομένης της φορολόγησης των αγροτών, ώστε να κλείσουν όλα τα «αγκάθια» της πρώτης αξιολόγησης και να ανοίξει η συζήτηση για το χρέος.
Κίνδυνος αποδυνάμωσης
Η επιλογή του κ. Τσίπρα οδηγεί την κυβέρνηση στη «μητέρα των μαχών» στη Βουλή, με τον κίνδυνο απώλειας της δεδηλωμένης να είναι υπαρκτός. Εξάλλου, το ασφαλιστικό εκ των πραγμάτων θα παραβιάζει πολλές από τις προεκλογικές κόκκινες γραμμές του πρωθυπουργού, παρότι, εάν γίνει δεκτή από τους θεσμούς η πρόταση του υπ. Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου για αύξηση των εισφορών, δεν θα θιγούν καθόλου οι κύριες συντάξεις, ενώ οι περικοπές στις επικουρικές θα περιοριστούν στα 150 εκατ. ευρώ.
Με δεδομένο ότι ικανοποιητικός κοινός τόπος με τους εκπροσώπους των δανειστών δεν έχει βρεθεί ούτε για τα εργασιακά ούτε για τις περικοπές στο ΕΚΑΣ, ο πρωθυπουργός φέρεται να προβληματίζεται για το ενδεχόμενο νέων «διαρροών» από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, δε, κορυφαία κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως ούτως ή άλλως η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ δεν πρόκειται και δεν πρέπει να είναι μακράς πνοής.
Ετσι, η επιλογή του κ. Τσίπρα να ζητήσει, εσπευσμένα, την Πέμπτη το πρωί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο τη σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών είχε εμφανώς πολλαπλή στόχευση: Πρώτον, να αποσταλεί, ενόψει των επερχόμενων ψηφοφοριών, μήνυμα προς τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ότι αυτοί θα έχουν –στην περίπτωση που ορισμένοι καταψηφίσουν τα κρίσιμα νομοσχέδια– την ευθύνη εάν ο πρωθυπουργός υποχρεωθεί να συζητήσει σενάρια κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι, ή τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης. Δεύτερον, να υποχρεώσει Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι να κατεβάσουν τους τόνους της κριτικής που είχαν ανεβεί κατακόρυφα τις τελευταίες εβδομάδες και να θέσει το δίλημμα «εάν θα στηρίξουν στο ασφαλιστικό την κυβερνητική θέση ή τις απαιτήσεις των θεσμών».
Τρίτον, να προλειάνει το έδαφος για αναζήτηση κυβερνητικής λύσης από την παρούσα Βουλή, εάν η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη.
Πάντως, εάν τελικώς η κυβέρνηση αποτύχει να περάσει το crash test των επερχόμενων ψηφοφοριών στη Βουλή, όλο και περισσότεροι θεωρούν πως η χώρα είτε θα οδηγηθεί στον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης ή σε πρόωρες εκλογές.
Η επιλογή της κ. Φώφης Γεννηματά να αποστείλει επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπου ανέφερε πως κατά τη χθεσινή σύσκεψη δεν θα έπρεπε να συζητηθεί το ασφαλιστικό, αποτελεί σαφές μήνυμα ότι το ΠΑΣΟΚ όχι μόνον δεν θα στηρίξει την κυβέρνηση στο εν λόγω ζήτημα, αλλά ξορκίζει την προοπτική «διμερούς» συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικό επίπεδο. Εξάλλου, στα ηγετικά κλιμάκια της Χαριλάου Τρικούπη εδραιώνεται η άποψη πως ο κ. Τσίπρας ως σενάριο εργασίας έχει και την «απορρόφηση» του ΠΑΣΟΚ στην πορεία προς τις προσεχείς εκλογές, αφού εν τω μεταξύ αυτό έχει φθαρεί, αναλαμβάνοντας εκ νέου μέρος του βάρους των κυβερνητικών ευθυνών.
Αντίστοιχα αρνητικό στην προοπτική της συνεργασίας με τον κ. Τσίπρα είναι το κλίμα και στο Ποτάμι. Η πλειονότητα των βουλευτών του κόμματος είναι αντίθετη, ενώ πολύ βαρύ είναι το κλίμα και στις σχέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού και του κ. Στ. Θεοδωράκη. Ο επικεφαλής του Ποταμίου στήριξε όσο κανείς τον κ. Τσίπρα στην κατεύθυνση της παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη το περασμένο καλοκαίρι, αλλά δέχθηκε πολλές και ανοίκειες επιθέσεις από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά και μετεκλογικά, ενώ είχε σημαντικές απώλειες στην εκλογική αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου.
Υπ’ αυτή την έννοια, εάν στις επερχόμενες ψηφοφορίες στη Βουλή υπάρξει «ατύχημα», πιθανότερη εξέλιξη θα είναι η δρομολόγηση διαδικασιών σχηματισμού κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας, στην οποία θα μετάσχουν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Ν.Δ., καθώς θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ο κ. Τσίπρας να αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσει τη χώρα για τέταρτη –μαζί με το δημοψήφισμα– φορά τη χώρα στις κάλπες σε λιγότερο από έναν χρόνο.
Ομως, εάν στο τραπέζι μπει το ενδεχόμενο της οικουμενικής, παρά το γεγονός ότι η Ν.Δ. βρίσκεται σε περιδίνηση μετά το φιάσκο της περασμένης Κυριακής, είναι βέβαιο πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως αρχηγού, θα επιμείνει να αναζητηθεί τρίτο πρόσωπο για τη θέση του πρωθυπουργού.