Με ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα και με το θέμα των εγγυήσεων να είναι το μοναδικό στο οποίο η Αθήνα έχει πλήρη ανάμειξη, η ελληνική κυβέρνηση αναμένει τις επόμενες εβδομάδες να εκδηλωθούν πολύπλευρες πιέσεις για λύση του Κυπριακού εντός του 2016.
Ολα αυτά συμβαίνουν υπό το φως των προβλημάτων που παραμένουν σε αρκετές πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ενδεικτικό παράδειγμα, η τουρκική NAVTEX που αναρτήθηκε τα Χριστούγεννα και δι’ αυτής πρακτικά κλειδώνονταν περιοχές στο βόρειο, το κεντρικό και το νότιο Αιγαίο για ασκήσεις, για όλο το 2016. Η Αθήνα απάντησε με τρεις, αντίστοιχες ΝΟΤΑΜ, τονίζοντας ότι η δέσμευση των περιοχών που ζητεί η Αγκυρα, καλύπτει ακόμη και περιοχές άμεσης κυριαρχίας της Ελλάδας.
Πάντως, ως προς την προώθηση της λύσης του Κυπριακού, η Αθήνα, σύμφωνα με έγκυρη κυβερνητική πηγή, έχει πάρει μια νέα θεμελιακή θέση, που αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και με αυτήν τη θέση θα κινηθεί μέχρι τέλους. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, όλες οι εσωτερικές πτυχές της –πιθανής– λύσης (περιουσίες, έποικοι, διακυβέρνηση κ.λπ.) είναι αποκλειστική ευθύνη της Λευκωσίας και δεν θα υπάρξει ανάμειξη. Η Ελλάδα θα αναμειχθεί στο θέμα των εγγυήσεων κατά κύριο λόγο. Η θέση αυτή αποτελεί μετεξέλιξη διαφόρων δογμάτων που υιοθέτησε η Αθήνα. Αρχικά υπήρχε το δόγμα της συναπόφασης, στη συνέχεια έγινε η «Λευκωσία αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται» και τώρα, η Ελλάδα θα συμφωνήσει σε ό,τι αποφασίσει η Λευκωσία, διατυπώνοντας επίσημη θέση μόνο στο ζήτημα των εγγυήσεων.
Στο κεφάλαιο των εγγυήσεων, το οποίο έχει αναδείξει η ελληνική κυβέρνηση, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη η κατάσταση, παρά το γεγονός ότι το ζήτημα έχει τεθεί με ένταση προς τη διεθνή κοινότητα. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, δεν υπάρχουν προς το παρόν επαρκείς ενδείξεις ότι οι εγγυήσεις θα καταργηθούν· το πιθανότερο είναι ότι η σχετική Συνθήκη θα αντικατασταθεί με μία νέα που θα καθιστά εξαιρετικά δυσχερή έως αδύνατη τη δυνατότητα στρατιωτικής επέμβασης. Σύμφωνα με πηγή που έχει άριστη γνώση των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, η Αθήνα σε πρώτη φάση υποστήριξε τη θέση ότι η Συνθήκη Εγγύησης έχει καταρρεύσει από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, κάτι που η Αγκυρα απέρριψε. Η Αγγλία έχει διατυπώσει τη θέση ότι αν τεθεί θέμα κατάργησης της Συνθήκης δεν θα αντισταθεί, ωστόσο για να καταργηθεί απαιτείται ομοφωνία, πράγμα που δεν υπάρχει λόγω της τουρκικής στάσης.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει θέσει το θέμα της κατάργησης των εγγυήσεων με δημόσιες δηλώσεις της, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση προς την κατεύθυνση κατάργησης ή αντικατάστασης της Συνθήκης Εγγύησης. Σημειώνεται πως όποια και αν είναι η τελική απόφαση, κατάργηση ή αντικατάσταση των εγγυήσεων, θα πρέπει να υπάρξει υπογραφή της Αγγλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η Αθήνα επιδιώκει να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή διεθνή στήριξη στο θέμα αυτό και έχει ήδη κοινοποιήσει τις θέσεις της και στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που απασχολεί την ελληνική διπλωματία είναι η διαδικασία που θα ακολουθηθεί, αν δηλαδή, και κάτω από ποιες συνθήκες, θα υπάρξει ένα λεπτομερές σχέδιο όπως το σχέδιο Ανάν.
Το τρίτο μεγάλο κεφάλαιο που προβληματίζει την Αθήνα, αλλά η ελληνική διπλωματία κρατά χαμηλούς τόνους, είναι οι συζητήσεις για την εναλλασσόμενη προεδρία, παρά το γεγονός ότι προς το παρόν τουλάχιστον δεν υπάρχει κατάληξη. Η ελληνική πλευρά είναι αρνητική στην εναλλασσόμενη προεδρία και θεωρεί ότι η Λευκωσία πρέπει από τώρα να σταματήσει κάθε συζήτηση για το θέμα αυτό, προκειμένου να αποφευχθούν επιπλοκές στο τέλος των διαπραγματεύσεων, καθώς οι πιέσεις θα αυξηθούν. Η ίδια πηγή τονίζει ότι πιθανή συμφωνία σε εναλλασσόμενη προεδρία σημαίνει αποδυνάμωση της κεντρικής κυβέρνησης, κατά συνέπεια αυτή η μορφή διακυβέρνησης θα εξελιχθεί σε ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό.