Τι ελπίζει να καταφέρει ο Αλέξης Τσίπρας στο Νταβός; Μην μπορώντας να υποδυθεί πειστικά των κράχτη επενδύσεων, όπως φάνηκε με γλαφυρό τρόπο στη συνομιλία του με τον Μπιλ Κλίντον ενώπιον μεγαλοεπενδυτών στη Νέα Υόρκη, ο πρωθυπουργός καλείται να αφήσει θετικό στίγμα για τη χώρα στο ελβετικό θέρετρο και να προωθήσει τις ελληνικές θέσεις σε θέματα όπως το ασφαλιστικό και το χρέος. Κι όλα αυτά σε μία συγκυρία όπου η υπόθεση των Σκουριών ρίχνει βαριά τη σκιά της στην εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού. Μία ματιά στο ιστορικό των επισκέψεων Ελλήνων πρωθυπουργών στις συναντήσεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ αρκεί για να αμβλύνει περαιτέρω τις προσδοκίες.
O Aνδρέας Παπανδρέου
Πρώτος ταξίδεψε στο Νταβός ο Ανδρέας Παπανδρέου. Η πρώτη επίσκεψη, την οποία λίγοι θυμούνται, έγινε το 1986. Η συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Τουργκούτ Οζάλ. Δύο χρόνια αργότερα θα επέστρεφε στο Νταβός στον απόηχο της κρίσης του Μαρτίου του 1987, που λίγο έλειψε να οδηγήσει τις δύο χώρες σε στρατιωτική σύρραξη. Κατόπιν ενδελεχούς προετοιμασίας από τον διπλωματικό του σύμβουλο Χρήστο Μαχαιρίτσα, χωρίς να έχει ενημερωθεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, ο πρωθυπουργός επιδίωξε μία ουσιώδη αλλαγή υποδείγματος στα ελληνοτουρκικά, που θα απομάκρυνε τον κίνδυνο του πολέμου. Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν δύο φορές στη διάρκεια του Φόρουμ, ενώ ο Οζάλ παρευρέθηκε και σε εκδήλωση που διοργάνωσαν Ελληνες επιχειρηματίες προς τιμήν του Παπανδρέου.
Είναι πλέον κοινή παραδοχή ότι τα μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα του Νταβός για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν μάλλον πενιχρά. Εγκαινιάστηκε μία κατάσταση «μη πολέμου» (μία δημιουργικά ασαφής έννοια, εμπνεύσεως Θεόδωρου Πάγκαλου), μείωσαν κάπως οι Τούρκοι τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου -χωρίς να τις σταματήσουν- και καταργήθηκε το διαβόητο διάταγμα του νομάρχη Κωνσταντινούπολης για τις περιουσίες των Ελλήνων αλλά και των Τούρκων ελληνικής καταγωγής. Ο κ. Πάγκαλος ανέφερε στην «Κ» την περίπτωση μιας κυρίας που ακόμα τον ευχαριστεί θερμότατα όποτε τον βλέπει επειδή χάρη στην κατάργηση του διατάγματος απέκτησε ξανά πρόσβαση στην περιουσία της.
Από την άλλη, ο Παπανδρέου επικρίθηκε έντονα επειδή αποσύνδεσε το Κυπριακό από την πρόοδο στα ελληνοτουρκικά -ζήτημα για το οποίο είπε το γνωστό mea culpa στη Βουλή τον Ιούνιο του 1988- αλλά και για τη συμφωνία με τον Οζάλ να απόσχουν οι δύο χώρες από έρευνες για πετρέλαιο στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου έως ότου υπάρξει οριστική συμφωνία για τα όρια της υφαλοκρηπίδας. Υπενθυμίζεται ότι η κρίση του 1987 ξέσπασε έπειτα από έρευνες τουρκικού πλοίου στο Β. Αιγαίο.
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
Η επόμενη σημαντική επίσκεψη είναι αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη τον Φεβρουάριο του 1992. Ο Μητσοτάκης είχε διττό στόχο στο Νταβός: να παρουσιάσει στους διεθνείς οικονομικούς παράγοντες το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης και να έχει επαφές για τα εθνικά θέματα.
Μία από τις βασικές του συναντήσεις για τα εθνικά έγινε -όπως συνηθίζεται στο Νταβός- σε ένα τραπέζι στο οποίο τον είχε τοποθετήσει στρατηγικά ο διοργανωτής του Φόρουμ. Στο τραπέζι, μαζί με τον Χένρι Κίσινγκερ, βρισκόταν και ο στενός συνεργάτης του Σκοπιανού προέδρου Γκλιγκόροφ, Στόγιαν Αντοφ. Οπως ο ίδιος αποκάλυψε στην «Κ» (19.10.2014), ο Μητσοτάκης του έδωσε ένα σημείωμα, όπου έγραψε ότι το μέγιστο που θα μπορούσε να δεχθεί η Ελλάδα ήταν το «Δημοκρατία της Μακεδονίας-Σκόπια». Δίνοντάς του το σημείωμα, είπε στον Αντοφ: «Δώστο στον Γκλιγκόροφ. Αν δεν αλλάξετε όνομα δεν μπορεί να υπάρξει λύση».
Ο Βύρων Πολύδωρας, που συνόδευσε τον πρωθυπουργό ως κυβερνητικός εκπρόσωπος τότε στο Νταβός, μιλά για την «αριστοκρατική διαλλακτικότητα» που επέδειξε στη συζήτηση με τον Αντοφ ο Μητσοτάκης.
«Του είπε ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να στηρίξει τα Σκόπια στην ευρωπαϊκή τους πορεία, αλλά ότι θα πρέπει να σταματήσουν τις προκλήσεις, να μη λένε ανιστόρητα πράγματα».
Συνομιλία μιάμισης ώρας είχε ο Ελληνας πρωθυπουργός και με τον Τούρκο ομόλογό του, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Οι δύο άνδρες μίλησαν για τη σημασία της καλής γειτονίας και ο Μητσοτάκης υπενθύμισε στον Ντεμιρέλ πόσο γρήγορα, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι Βενιζέλος-Κεμάλ κατέληξαν σε Σύμφωνο Φιλίας. Ο Πολύδωρας θυμάται επίσης μία σκηνή που του έκανε εντύπωση: την «ευπείθεια» με την οποία υψηλόβαθμος Σκοπιανός αξιωματούχος πρόστρεξε στο πλευρό του Σαρίκ Ταρά -του μεγαλύτερου Τούρκου κατασκευαστή, γεννημένου στα Σκόπια- όταν ο τελευταίος τον κάλεσε.
Ο απόηχος, και πάλι, δεν ήταν εντυπωσιακός. Οπως έχει δηλώσει ο κ. Μητσοτάκης, ετοιμαζόταν μετά το Νταβός να ταξιδέψει στην Αγκυρα για την υπογραφή συμφώνου φιλίας και συνεργασίας. Ωστόσο, είχε θέσει ως όρο, μιλώντας με τον Ντεμιρέλ, την πρόοδο στο Κυπριακό – κάτι που δεν συνέβη. Οσο για το Σκοπιανό, ήδη σιγόκαιε τότε η διαμάχη του πρωθυπουργού με τον Αντώνη Σαμαρά για το ζήτημα της ονομασίας. Ο Μητσοτάκης δεν θα προλάβαινε να πετύχει λύση με τους μετριοπαθείς όρους που έθετε.
Ο Γιώργος Παπανδρέου
Η χρονιά της μέγιστης προβολής της Ελλάδας στο Νταβός, φυσικά, ήταν το 2010. Ηταν το σημείο καμπής για τον Γιώργο Παπανδρέου, όταν κατάλαβε πόσο κοντά ήταν η χώρα στην πτώχευση. Η δυσάρεστη εμπειρία του πρωθυπουργού, με αποκορύφωμα το κυνηγητό του στους διαδρόμους του Φόρουμ από δημοσιογράφο των Financial Times, ήταν προϊόν και της ανεπαρκούς προετοιμασίας της ελληνικής αντιπροσωπείας, που φάνηκε και από το γεγονός ότι ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου εκλήθη να συμμετάσχει τελευταία στιγμή (το όνομά του δεν ήταν καν στην επίσημη λίστα της αντιπροσωπείας).
Πέρα από τη συνάντηση με τον Τζορτζ Σόρος αλλά και με τους επικεφαλής των μεγάλων διεθνών τραπεζών («ήθελαν να μάθουν τι σκεφτόμασταν, αλλά και να τους προσλάβουμε για την έκδοση ομολόγων» θυμάται ο Γ. Παπακωνσταντίνου), που ήταν όλες προγραμματισμένες, ο Παπανδρέου συναντήθηκε στους διαδρόμους και με τον γνωστό οικονομολόγο Νουριέλ Ρουμπινί. Ο Ρουμπινί ήδη τότε έλεγε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί και πρέπει να κάνει αναδιάρθρωση χρέους – προτροπή για την οποία τον επέπληξε δημοσίως ο Ελληνας πρωθυπουργός.
Ο Παπανδρέου και ο Παπακωνσταντίνου επέστρεψαν και την επόμενη χρονιά. «Τα πράγματα ήταν πολύ πιο ήρεμα το 2011» θυμάται ο τότε υπουργός Οικονομικών. «Ημαστε και καλύτερα προετοιμασμένοι, πήγαμε με μία παρουσίαση “From Davos to Davos”, όπου παρουσιάζαμε αναλυτικά τις μεταρρυθμίσεις που είχαμε προωθήσει τους προηγούμενους 12 μήνες». Ο Παπακωνσταντίνου είχε μάλιστα αντιπαρατεθεί σε πάνελ με τον υπουργό Οικονομικών και Τεχνολογίας της Γερμανίας, Ρ. Μπρούντερλε (των Φιλελεύθερων Δημοκρατών). Ο Μπρούντερλε ισχυριζόταν ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει αρκετά, με τον Ελληνα υπουργό να του απαντά ότι οι ισχυρισμοί του είναι «ένα χρόνο πίσω».
Ωστόσο, είχε αρχίσει να φουντώνει τότε η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους, γεγονός στο οποίο γινόταν ευρέως αναφορά στο Νταβός. Λίγους μήνες αργότερα, θα ξεκινούσε η περιπέτεια του PSI και η πρωθυπουργική θητεία του Παπανδρέου θα έφτανε απότομα στο τέλος της.