Οι ευρωπαϊκές εκθέσεις προόδου για τη συμμόρφωση της Ελλάδας και της Τουρκίας με τα όσα είχαν συμφωνηθεί τον Οκτώβριο για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, δείχνουν μία μεγάλη «τρύπα» χρηματοδότησης σε όσα δεσμεύεται ότι θα κάνει η Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του προβλήματος και σε όσα τελικώς έκανε.
Ακόμα και τα 33 εκατ. ευρώ της προκαταβολής που δόθηκαν στην Αθήνα αφορούσαν «μόνιμες ανάγκες» (βελτίωση του μηχανισμού παροχής ασύλου, κατασκευή μόνιμων ανοιχτών κέντρων υποδοχής), ώστε να γίνεται δυνατή η επαναπροώθηση μεταναστών ή προσφύγων που καταφεύγουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κι αυτό, γιατί σήμερα τα δικαστήρια σε πολλές χώρες αρνούνται να δεχθούν την απέλαση στην Ελλάδα όσων βρίσκονται παράνομα σε άλλες χώρες, εξαιτίας των ελλείψεων τέτοιων μόνιμων υποδομών στη χώρα μας.
Στα μέσα Νοεμβρίου, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε να διοχετευθούν κονδύλια από τις μόνιμες υποδομές στις έκτακτες ανάγκες. «Η Επιτροπή απάντησε μόλις στις 15 Ιανουαρίου του 2016» παραδέχεται ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή. «Το πρόβλημα είναι ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός αναλάμβανε δεσμεύσεις για τη φιλοξενία 50.000 προσφύγων και μεταναστών, χωρίς να έχει διασφαλίσει και την αντίστοιχη χρηματοδότηση.
Μόνο τα τροφεία τους, με 6 ευρώ ελάχιστο κόστος για τον καθένα, είναι 120 εκατ. ετησίως. Από πού θα βρεθούν αυτά;» αναρωτιέται αξιωματούχος κοντά στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιαν. Μουζάλα.
Οι υποχρεώσεις
«Κρίσιμες κατηγορίες δαπανών» παραδέχθηκε στην «Κ» ευρωπαϊκή πηγή που δεν ήθελε να κατονομασθεί, επειδή δεν ήταν εξουσιοδοτημένη να μιλήσει δημόσια, «όπως οι επισκευές των σκαφών του λιμενικού ή η ιατροφαρμακευτική φροντίδα για τους πρόσφυγες δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν από ευρωπαϊκές δαπάνες, οπότε πέφτουν κι αυτές στους ώμους των εθνικών προϋπολογισμών». Στο έγγραφο που έδωσε στη δημοσιότητα η Ε.Ε. στις 10 Φεβρουαρίου για την πρόοδο των υποχρεώσεων που ανέλαβε η χώρα μας έναντι των εταίρων το φθινόπωρο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι:
1. Ο ελληνικός στρατός αναλαμβάνει να μεταφέρει τους πρόσφυγες /μετανάστες από τα σημεία αποβίβασης στα σημεία καταγραφής (hotspots). Η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει το κόστος της μεταφοράς ή να επικαλεσθεί τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας για να ζητήσει τη βοήθεια της Ενωσης.
2. Η Ελληνική Αστυνομία πρέπει να αυξήσει την παρουσία της στα σημεία καταγραφής και να ορίσει τους επικεφαλής σε κάθε hotspot.
3. Τα συστήματα πρόσβασης στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν και στη βάση δεδομένων της ΙΝΤΕΡΠΟΛ θα πρέπει να αναπτυχθούν με ευθύνη (και δαπάνες) της Ελληνικής Αστυνομίας.
4. Ακόμα και για πολιτικές που υποτίθεται ότι προωθεί η Ε.Ε., όπως ο επαναπατρισμός οικονομικών μεταναστών, η κατάσταση στην πράξη είναι πολύ πιο τραγική απ’ ό,τι στα χαρτιά. Ετσι, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) διέθεσε 1,2 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο χρόνο στο πλαίσιο ενός έκτακτου προγράμματος για τον επαναπατρισμό Μαροκινών και παρά το γεγονός ότι η δράση έχει εγκριθεί από την Ε.Ε., ο ΔΟΜ ακόμα περιμένει να πληρωθεί, χωρίς μάλιστα να έχει δημοσιευθεί το πρόγραμμα επαναπατρισμού του 2016.
Στο περίφημο πρόγραμμα επανεγκατάστασης (relocation), ο ΔΟΜ έχει διακινήσει 300 άτομα προς χώρες όπως το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, η Λιθουανία, η Ολλανδία και η Γαλλία, αλλά οι ρυθμοί είναι πολύ αργοί, καθώς, όπως αναφέρουν πηγές του Οργανισμού, «μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι πολλές χώρες επιμένουν σε εξαντλητικούς ελέγχους ασφαλείας, ενώ σε κάποιο χρονικό σημείο είχαμε 800 υποψηφίους για μόλις 400 θέσεις που διέθεταν οι χώρες…».
Στις αρχές Φεβρουαρίου η Ε.Ε. χρηματοδότησε το 85% της μεταφοράς θερμαινόμενων σκηνών (δωρεά της Μ. Βρετανίας) προς την Ελλάδα. Προηγουμένως άλλες χώρες είχαν δώσει ή υποσχεθεί διάφορα είδη στην Ελλάδα, με βάση αιτήματα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας.