Το «χαρτί» ενδεχόμενης πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα αξιοποιεί, πλέον, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε μια ύστατη προσπάθεια πίεσης προς τους εταίρους, ώστε να ολοκληρωθεί σύντομα η αξιολόγηση με ή χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, με μέτρα τα οποία δεν θα είναι πολύ «βαρύτερα» από όσα έχουν ήδη αποδεχθεί οι υπουργοί Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό αντίστοιχα.
Στις συναντήσεις που είχε την περασμένη Τετάρτη και Πέμπτη με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ο κ. Τσίπρας μετέφερε ένα συγκεκριμένο μήνυμα: Πως ο ίδιος δεν μπορεί να αποδεχθεί μέτρα του εύρους που ζητεί το ΔΝΤ, όπως η μείωση του αφορολογήτου στα 8.180 ευρώ, καθώς και ότι ακόμη και εάν το έπραττε, δεν είναι δυνατόν να υπερψηφιστούν από τις κοινοβουλευτικές ομάδες ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, αφήνοντας έτσι ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο της παραίτησης. Παράλληλα, από τον κ. Τσίπρα μεταδίδεται πως με τα υφιστάμενα δεδομένα δεν μπορεί να σχηματιστεί άλλη κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, συμπεριλαμβανομένης της οικουμενικής, την οποία απορρίπτει, πέραν του ίδιου του πρωθυπουργού, και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, με αποτέλεσμα να είναι ορατό το φάσμα και νέων εκλογών.
«Η παράταση της διαπραγμάτευσης και η επιμονή σε μέτρα πέραν της συμφωνίας του περασμένου Ιουλίου δεν επιβαρύνει μόνο δραματικά την οικονομία, αλλά οδηγεί σε πολιτική αστάθεια» ήταν η επωδός του πρωθυπουργού, ενώ συνομιλητές του επισημαίνουν ως πρόσθετο πολιτικό ρίσκο της καθυστέρησης για τη συμφωνία, το γεγονός ότι από τα τέλη Μαΐου η κυβέρνηση είναι πιθανόν να αναζητεί και πάλι κονδύλια για να καλύψει μισθούς και συντάξεις.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Τσίπρας επέλεξε να συναντηθεί την Πέμπτη με τον κ. Σουλτς, ο οποίος ναι μεν δεν έχει ειδικό βάρος στη διαπραγμάτευση, αλλά λειτουργεί ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Μαξίμου και Βερολίνου σε πολιτικής φύσεως ζητήματα. Το μήνυμα του κ. Τσίπρα ότι τυχόν σκληρότερα μέτρα δεν θα υπερψηφιστούν από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν συνιστά διπλωματικό εργαλείο και μόνο: Ο πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τριπλό πρόβλημα.
Πρώτον, στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, σε σχέση με την ομάδα των «53». Ο άτυπος επικεφαλής της κ. Τσακαλώτος κατέστησε σαφές, στην τελευταία φάση της διαπραγμάτευσης με τους εκπροσώπους των δανειστών, ότι δεν πρόκειται να φέρει ως υπουργός Οικονομικών νομοσχέδιο στη Βουλή που θα μειώνει το αφορολόγητο κάτω από τις 9.100 ευρώ, όπως επίμονα ζητεί το ΔΝΤ. Δεύτερον, με τους βουλευτές επαρχίας του ΣΥΡΙΖΑ, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν γίνει αποδέκτες αποδοκιμασιών, πριν ακόμη το όποιο πακέτο μέτρων της συμφωνίας κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Και, τρίτον, με τους βουλευτές των ΑΝΕΛ, οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να προεξοφληθεί ότι θα στηρίξουν τις αλλαγές, ακόμη και εάν ο κ. Π. Καμμένος πει το «ναι».
Μάλιστα, προκειμένου να «ξεκλειδώσει» η συμφωνία, η Αθήνα φέρεται να αποδέχεται μια φόρμουλα εμπνεύσεως Κομισιόν, έναντι της οποίας αρχικά ήταν άκρως επιφυλακτική. Η συγκεκριμένη πρόταση, στην οποία είχε αναφερθεί και πάλι η «Κ», προβλέπει η κυβέρνηση να κλείσει την αξιολόγηση μόνο με τους Ευρωπαίους –με την ανοχή του ΔΝΤ–, ώστε να εκταμιευθεί η δόση για την αποπληρωμή των λήξεων ομολόγων του Ιουλίου. Και το Ταμείο να επιστρέψει το δικό του πρόγραμμα αργότερα, αφού έχει συμφωνηθεί η απομείωση του χρέους. Ομως, ακόμα και αυτή η εκδοχή παραμένει ζητούμενο, καθώς το ΔΝΤ εμφανίζεται ιδιαίτερα ενισχυμένο το τελευταίο διάστημα, ενώ είναι αμφίβολο εάν το Βερολίνο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα ήταν διατεθειμένες να προχωρήσουν στην εκταμίευση δόσης χωρίς την παρουσία του.
Τα σενάρια
Κατά πληροφορίες, το ενδεχόμενο η διαπραγμάτευση να παραταθεί έως τον Ιούνιο ή να ολοκληρωθεί νωρίτερα, αλλά με ακόμα βαρύτερα μέτρα, έχει ενεργοποιήσει εσωτερικές συζητήσεις στα ηγετικά κλιμάκια του ΣΥΡΙΖΑ, στην κατεύθυνση άλλης κυβερνητικής λύσης από την παρούσα Βουλή.
Το πρώτο σενάριο προβλέπει διεύρυνση της κυβερνητικής πλειοψηφίας με τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού. Ομως η κ. Φώφη Γεννηματά είναι άκρως απίθανο να κινηθεί στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, καθώς υπάρχουν τουλάχιστον πέντε βουλευτές του κόμματος, συμπεριλαμβανομένου του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, που εκτιμάται πως θα αντιδράσουν.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει οικουμενική κυβέρνηση, χωρίς τον κ. Τσίπρα πρωθυπουργό. Απορρίπτεται, κατά πληροφορίες, από τον ίδιο, αλλά δεν συζητείται ούτε από τη Ν.Δ., που σε περίπτωση κυβερνητικού αδιεξόδου θα επιμείνει σε πρόωρες εκλογές. Σύμφωνα με «εξ απορρήτων» συνεργάτη του κ. Μητσοτάκη, «η Ν.Δ. δεν είναι δυνατόν να συγκυβερνήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να κλείσει την αξιολόγηση και οδηγεί για δεύτερη φορά σε έναν χρόνο τη χώρα στα πρόθυρα του Grexit». Επίσης, όπως προσθέτουν, με δεδομένο ότι με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν εφαρμοσθεί τα capital controls, η χώρα δεν έχει κάτι να χάσει από μια προεκλογική περίοδο-εξπρές, καθώς στη συνέχεια, με την αλλαγή κυβέρνησης, θα δημιουργηθούν στέρεες βάσεις ανάκαμψης της οικονομίας.