ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Με τη συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους να αποδεικνύεται πιο δύσκολη απ’ ό,τι αναμενόταν, δεν είναι λίγοι εκείνοι στις Βρυξέλλες που αρχίζουν να πιστεύουν ότι η απόφαση για το χρέος και κατ’ επέκταση η συμμετοχή του ΔΝΤ μένουν μετέωρες στο άμεσο μέλλον. Και έτσι από την ευφορία που εξέπεμπε το τελευταίο Eurogroup –ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία και ότι το ΔΝΤ συμφωνεί στα αρχικά μέτρα για το χρέος– τρεις μέρες αργότερα «ήταν σαν να είχε “εξατμιστεί” αυτό το θετικό κλίμα και να έχουμε κάνει πάλι βήματα πίσω», όπως λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Την Πέμπτη το απόγευμα στις Βρυξέλλες, οι εκπρόσωποι του Euroworking Group βρέθηκαν για να συζητήσουν για την ελάφρυνση του χρέους. Ο εκπρόσωπος του ESM παρουσίασε την ανάλυση για την ελάφρυνση λίγο πιο ανανεωμένη και πιο συγκεκριμένη από αυτήν του Εurogroup της Δευτέρας. Παρ’ όλο που η πρόταση ήταν ιδιαίτερα «λάιτ», οι εκπρόσωποι από το «σκληρό μπλοκ» της Ευρωζώνης (Γερμανία, Φινλανδία και Ολλανδία) εξέφρασαν σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσον χρειάζεται, από τη στιγμή που οι ίδιοι δεν συμφωνούν με την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους που είχε μόλις παρουσιάσει ο ESM. Ο Γερμανός εκπρόσωπος Τόμας Στέφεν, αλλά και ο Φινλανδός (και οι δύο χώρες έχουν εκλογικές αναμετρήσεις το 2017) τόνιζαν ότι το πιο πιθανό είναι πως η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση του χρέους βραχυπρόθεσμα, έτσι και αλλιώς. Η απάντηση, όμως, που έπαιρναν από τον Πόουλ Τόμσεν, που βρισκόταν σε ανοικτή τηλεφωνική γραμμή, ήταν ότι το ΔΝΤ δεν μπορεί να συμμετάσχει αν το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, και για το Ταμείο δεν είναι.
Ειδικά όταν στο μέσον της συνάντησης ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ παρουσίασε τη δική τους ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους, οι διαφορές ήταν απλώς «τεράστιες», όπως λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Οι προβλέψεις του ΔΝΤ ήταν πολύ πιο δυσοίωνες, με αποτέλεσμα και η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους να είναι διαφορετική. Στο τηλέφωνο ο Πόουλ Τόμσεν εξηγούσε ότι στην ανάλυση του Ταμείου η Ελλάδα θα επιτύχει 1,5% πρωτογενές πλεόνασμα το 2018, ότι η ανάπτυξη δεν θα είναι τόσο μεγάλη μεσοπρόθεσμα όσο εκτιμούν οι Ευρωπαίοι εταίροι του και ότι οι αναλύσεις τους ξεκινούν από διαφορετικά σημεία εκκίνησης, με συνέπεια οι προβλέψεις τους για το πόσο μεγάλο θα είναι το ελληνικό χρέος, σε βάθος χρόνου να είναι τελείως διαφορετικές.
Ο Φινλανδός εκπρόσωπος πήρε τον λόγο μετά την παρουσίαση του Ταμείου και είπε ότι αυτές δεν είναι μόνο διαφορές στους υπολογισμούς, αλλά διαφορές στη βάση της ανάλυσης. Μαζί συντάχθηκαν και χώρες που βρίσκονταν στο παρελθόν σε πρόγραμμα (Ισπανία και Πορτογαλία) και δεν ήταν θετικά διακείμενες σε κάποια ελάφρυνση. Η συζήτηση ήταν πολύ ζωντανή, με πολλά μέλη να παίρνουν τον λόγο και να ζητούν συγκεκριμένες επεξηγήσεις ή να εκφράζουν αμφιβολίες και φόβους για την πρόταση. Ηταν αναμενόμενο η συζήτηση να μην είναι εύκολη, καθώς ήταν η πρώτη φορά που γινόταν σε τεχνικό επίπεδο.
«Ο ΕSM παρουσίασε επτά διαφορετικά σενάρια και σε όλα κάποιο κράτος-μέλος εξέφραζε κάποια επιφύλαξη ή πολιτικό πρόβλημα που θα δημιουργούσε στη χώρα του», λέει αξιωματούχος που ήταν παρών στη συνάντηση, προσθέτοντας ότι το «μόνο σενάριο για το οποίο δεν είχε κανένας αντιρρήσεις ήταν αυτό της απλής επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής», που δεν είναι αποδεκτό από το ΔΝΤ.
Οταν στο τραπέζι έπεσε η πρόταση για την αποπληρωμή του ΔΝΤ με δάνεια από τον ΕSM, κάποιες χώρες, όπως οι Γερμανία, Ισπανία και Φινλανδία, εξέφρασαν αντιρρήσεις. «Πώς μπορούμε να πάμε στα κοινοβούλιά μας και να πούμε ότι έχουμε τη στήριξη του Ταμείου όταν στην πραγματικότητα εξαγοράζουμε τα δάνεια του ΔΝΤ ώστε να φύγει; Θα ήταν ασυνεπές», είπαν.
Η μόνη χώρα που ήταν ανοιχτά υπέρ της ελάφρυνσης του χρέους ήταν η Γαλλία. Ο εκπρόσωπός της Μπρούνο Μπεζάρντ έκανε και την παρακάτω πρόταση:
Εφόσον ο ESM και το ΔΝΤ συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει κάποια ελάφρυνση και αυτή τη στιγμή έχουμε τελείως ακραίες απόψεις για το μέγεθός της, μήπως να δουλεύαμε στον σχεδιασμό της ελάφρυνσης πάνω στα ευρωπαϊκά νούμερα, που είναι και τα πιο ελαφριά, και σε περίπτωση που οι ευρωπαϊκές προβλέψεις δεν βγουν αληθινές, τότε να προσθέσουμε περισσότερα μέτρα ελάφρυνσης;
Σε αυτή τη γραμμή φαίνεται να κινήθηκε και ο επικεφαλής του EWG, Τόμας Βίζερ, που έκανε μεγάλες προσπάθειες να βρει κάποιον τρόπο να καλύψει τις διαφορές.
Στο τέλος της συνάντησης, οι εκπρόσωποι των «18» είχαν κουραστεί. Ο Τ. Βίζερ έκλεισε τη συζήτηση προτείνοντας να στηθεί ένας μηχανισμός για ελάφρυνση χρέους και αργότερα να γίνει και η συμφωνία για το ύψος της ελάφρυνσης.
Κάποιοι αξιωματούχοι με τους οποίους μίλησε η «Κ» είχαν την αίσθηση ότι οι διαφορές ανάμεσα στις διαφορετικές πλευρές παραμένουν αγεφύρωτες. Τόνιζαν όμως ότι αυτή παραμένει μια πρώτη συζήτηση και όλοι ήθελαν να τραβήξουν τις «κόκκινες γραμμές» τους. Αυτό που δεν έγινε ξεκάθαρο είναι πόσο σημαντική τελικά είναι για τις έξι χώρες που πρέπει να ψηφίσουν από το κοινοβούλιό τους την εκταμίευση του ελληνικού προγράμματος η συμμετοχή του ΔΝΤ. Ηδη ο υπ. Οικονομικών της Σλοβακίας έγραφε στο twitter του την Παρασκευή ότι «θα θέλαμε μια γρήγορη συμφωνία με την Ελλάδα, με ή χωρίς το ΔΝΤ». Τώρα, αν και οι υπόλοιπες χώρες έχουν την ίδια άποψη, αυτό μένει να φανεί τις επόμενες μέρες.