ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. «Είμαστε ευαίσθητοι και θα συνεχίσουμε να είμαστε», ανέφερε χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο βήμα της πρώτης συνδιάσκεψης του ΟΗΕ για ανθρωπιστικά θέματα. Η ανάληψη της διοργάνωσης από την Τουρκία στάθηκε ιδανική αφορμή, ώστε η γειτονική χώρα να αναδείξει τον έως τώρα ρόλο της στο προσφυγικό ζήτημα, αλλά και να λάβει –ως οικοδέσποινα μάλιστα– τα εύσημα από όλους τους συμμετέχοντες. «Εμείς καταλαβαίνουμε και τις δύο πλευρές», επεσήμανε με νόημα ο Τούρκος πρόεδρος, που παρουσίασε την Τουρκία ως τη χώρα που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο βάρος από τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Την ανάγκη συνεργασίας αλλά και εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών τόνισε η καγκελάριος Μέρκελ, «ώστε να είμαστε σίγουροι ότι τα χρήματα φτάνουν στους τελικούς αποδέκτες».
Η Γερμανίδα καγκελάριος δεν δίστασε να περιγράψει την κρισιμότητα της κατάστασης, μιλώντας για τους βομβαρδισμούς σε νοσοκομεία στη Συρία, ενώ υπογράμμισε ότι χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν με ενδιαφέρον την έκβαση της συνδιάσκεψης. Και όχι άδικα, καθώς «παρών» στη συνδιάσκεψη έδωσαν αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών, με προεξάρχοντα τον Μπαν Κι Μουν, περί τους 70 αρχηγούς κρατών και υπουργοί, κλιμάκια από περίπου 300 ανθρωπιστικούς οργανισμούς και ΜΚΟ, εκπρόσωποι από το Βατικανό και ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος συνοδευόταν από την κυβερνητική εκπρόσωπο Ολγα Γεροβασίλη και τους υπουργούς Γιάννη Μουζάλα και Θεοδόση Πελεγρίνη. Η ελληνική αντιπροσωπεία μονοπώλησε για αρκετή ώρα τα φλας φωτογράφων και απλών συνέδρων. Λόγω της συνδιάσκεψης, η Κωνσταντινούπολη έχει μετατραπεί σε «αστακό» για λόγους ασφαλείας.
Μπορεί οι δύο ηγέτες, Ερντογάν και Μέρκελ, να σκιαγράφησαν εξαρχής την εν εξελίξει ανθρωπιστική κρίση που έχει πυροδοτήσει ο πόλεμος στη Συρία και η οποία δημιούργησε την αναγκαιότητα συνδιάσκεψης, άλλοι, ωστόσο, προτίμησαν να μιλήσουν αόριστα για τις αξίες του ανθρωπισμού. Ο Γκιόργκι Ιβάνοφ από τα Σκόπια αναφέρθηκε στη δυσκολία της ανθρωπότητας να διδαχθεί από τα λάθη του 20ού αιώνα και στη δυσαρμονία μεταξύ φύσης και ανθρώπου.
Βέβαια, η στάση του Σκοπιανού εκπροσώπου ήταν ενδεικτική της αμηχανίας που κυριαρχούσε και στις συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας, καθώς ο κάθε ομιλητής προσπαθούσε να πείσει για τις καλές του προθέσεις και την έως τώρα συνεισφορά του στην αντιμετώπιση αυτής ή προγενέστερων κρίσεων. Ετσι, ο Λιβανέζος κυβερνητικός εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι το 90% των προσφύγων φιλοξενείται σε αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Γιαλτσίν Ακντογάν περιέγραψε τα 26 κέντρα φιλοξενίας που έχει κατασκευάσει η Τουρκία. «Ορισμένα βρίσκονται 20 χλμ. από τα σύνορα», σημείωσε και έκανε λόγο για 200.000 Ιρακινούς πρόσφυγες και 50.000 γεννήσεις παιδιών από οικογένειες Σύρων. «Οι Σύροι ζουν ήδη τέσσερα χρόνια στη χώρα μας και ίσως χρειαστεί να μείνουν άλλα δέκα», κατέληξε, «χρειαζόμαστε σημαντική βοήθεια και αλληλεγγύη, έως τώρα είχαμε περιορισμένη». Τη διαχείριση, όμως, πληθυσμών που εκτοπίζονται βίαια δεν έχουν αναλάβει μόνον οι κυβερνήσεις της ευρύτερης «γειτονιάς» μας. Ο αντιπρόεδρος της Κένυας διηγήθηκε την προσπάθεια της χώρας του να στηρίξει τους πρόσφυγες από τη Σομαλία ήδη από το 1991: τους πολυάριθμους καταυλισμούς, τον κίνδυνο της γκετοποίησης και τον προσηλυτισμό νεαρών προσφύγων από ακραίες οργανώσεις.