Η ανησυχία της Αθήνας από τη μικρή άνοδο των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών τις τελευταίες δέκα ημέρες είναι απολύτως ενδεικτική των πραγματικών αντοχών που έχει η χώρα απέναντι στον κίνδυνο κατάρρευσης της συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας. Αν και τόσο το Μαξίμου όσο και ο κ. Γ. Μουζάλας καθησυχάζουν, παράλληλα γνωστοποιούν πως η ελληνική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται όλους τους διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας τόσο με την Ευρώπη όσο και με την Τουρκία, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις. Ο κ. Μούζαλας έσπευσε ταχέως χθες να διαψεύσει ότι η Ελλάδα ζητεί Σχέδιο Β για το προσφυγικό, προκειμένου, κυρίως, να διασκεδάσει τις πολιτικές εντυπώσεις που δημιουργούσε το σχετικό δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Bild. Επί της ουσίας, η Αθήνα γνωρίζει ότι ο Οκτώβριος –ο οποίος θεωρείται από την Αγκυρα ως τελική προθεσμία για την απελευθέρωση της χορήγησης βίζα στους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη– είναι μήνας κρίσιμος και για την εξέλιξη του προσφυγικού.
Με δεδομένη αυτήν την εκκρεμότητα, αλλά και τις συνολικότερες τριβές που υπάρχουν στην περίοδο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη γειτονική χώρα, ανάμεσα στην Αγκυρα και τη Δύση συνολικότερα, στην Αθήνα θεωρούν ότι το προσφυγικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης της Τουρκίας προς την Ευρώπη για άλλους λόγους. Ωστόσο στο Μαξίμου εκτιμούν ότι η πραγματική πρόθεση της Αγκυρας δεν είναι η ρήξη με τις Βρυξέλλες αλλά η εξασφάλιση ότι τα σημεία της συμφωνίας που την αφορούν (κυρίως η απελευθέρωση της βίζα) θα υλοποιηθούν. Αντιθέτως δεν ανησυχούν καθόλου για την απόσυρση των επτά Τούρκων αξιωματικών-συνδέσμων στα ελληνικά νησιά, καθώς ούτως ή άλλως μετά τις 15 Ιουλίου (απόπειρα πραξικοπήματος) τα τουρκικά δικαστήρια δεν εκδικάζουν υποθέσεις επανεισδοχής. Επίσης, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, υπάρχει επικοινωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές, η οποία διασφαλίζει την επαφή ακόμη και δίχως τη φυσική παρουσία των Τούρκων αξιωματικών στα ελληνικά νησιά. Από τις ίδιες πηγές τονίζεται, επίσης, ότι τουλάχιστον έως τώρα η Τουρκία δεν έχει κάνει κάποια απόπειρα σύνδεσης της εκκρεμότητας των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα με τη διαχείριση του προσφυγικού.
Η Αθήνα δημοσίως και επισήμως τάσσεται υπέρ της ανάγκης να εφαρμοσθεί η υφιστάμενη συμφωνία μεταξύ Αγκυρας και Βρυξελλών. Ωστόσο, παρά την επικοινωνιακή διαχείριση του τελευταίου 24ωρου, η Ελλάδα έχει εδώ και αρκετό καιρό ζητήσει την κατάρτιση ενός Σχεδίου Β για το προσφυγικό από τις Βρυξέλλες, κάτι που προ διμήνου δήλωσε δημοσίως ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Ο ίδιος είχε επισημάνει την ανάγκη κατάρτισης ενός τέτοιου σχεδίου «για έκτακτες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν», ήδη από την τετραμερή σύνοδο των βαλκανικών χωρών στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Απρίλιο. Ουδείς γνωρίζει τι μπορεί να περιέχει ένα τέτοιο σχέδιο. Ωστόσο, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, είναι απολύτως σαφές ότι σε αυτό η Ελλάδα μπορεί να συνεισφέρει ελάχιστα, λόγω των περιορισμένων δημοσιονομικών δυνατοτήτων της και του στενά καθορισμένου πλαισίου που υπάρχει. Εμπειροι παρατηρητές ανέφεραν ότι με δεδομένη την πολύ στενή συνεργασία που υπάρχει τελευταία ανάμεσα στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, μια πρώτη αντίδραση θα μπορούσε να είναι η ενίσχυση της ναυτικής δράσης που ήδη εξελίσσεται στο Αιγαίο, αλλά παραμένει εντοπισμένη στους δύο από τους τέσσερις επιχειρησιακούς τομείς που έχουν χαραχθεί (και όχι στους υπόλοιπους δύο, δηλαδή στα Δωδεκάνησα). Εν κατακλείδι, στην Αθήνα γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι πρώτες επιπτώσεις από πιθανή περαιτέρω όξυνση της έντασης ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία θα γίνουν αντιληπτές πρώτα στο Αιγαίο και μετά οπουδήποτε αλλού.