Η παράταση της στασιμότητας, του τέλματος μέσα στο οποίο συνεχίζει να βρίσκεται για τουλάχιστον έκτη χρονιά καθηλωμένη η χώρα, αποτελεί, σύμφωνα με στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, τη μεγαλύτερη ανησυχία της κυβερνητικής ηγεσίας. Οι ίδιοι προσδιορίζουν το τέλος του έτους ως κομβικό ορόσημο στη διαδικασία έναρξης της εξόδου από το τέλμα, καθώς στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι διάχυτη η αίσθηση ότι οι κοινωνικές αντοχές έχουν εξαντληθεί και μαζί τους η περίοδος χάριτος της κυβέρνησης. Φαίνεται, δε, ότι περί το τέλος του έτους, αναλόγως με τις εξελίξεις που μέχρι τότε θα έχουν προκύψει, θα ληφθούν οι αποφάσεις όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις του πρωθυπουργού στην πολιτική σκακιέρα.
Στο ενδιάμεσο, το βάρος του κυβερνητικού μηχανισμού στο σύνολό του θα δοθεί στην προσπάθεια να σηματοδοτηθεί η φυγή προς τα εμπρός. Ουσιαστικά, οι πρωτοβουλίες από την πλευρά της κυβέρνησης αφορούν στο αμέσως επόμενο διάστημα κυρίως το πεδίο της επικοινωνίας. Να εμπεδωθεί δηλαδή στους πολίτες το μήνυμα ότι είναι κοντά η αρχή της αντίστροφης πορείας για την οριστική έξοδο της χώρας από την κρίση και την ανάταξη της οικονομίας. Ωστόσο, από το πρωθυπουργικό επιτελείο αναγνωρίζουν ότι εάν μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες και μέχρι το τέλος του χρόνου δεν υπάρξουν απτά δείγματα του μηνύματος που η κυβέρνηση θα επικοινωνήσει, τότε θα διαμορφωθεί γι’ αυτήν εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον. Δηλαδή, «η επικοινωνιακή στρατηγική μπορεί να επεκτείνει την περίοδο χάριτος, αλλά δεν μπορεί να μας πάει μακριά», όπως αναγνωρίζει συνεργάτης του κ. Τσίπρα. Μάλιστα, σε σύσκεψη του πρωθυπουργού με κυβερνητικά και κομματικά στελέχη στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, επισημάνθηκε ακριβώς ότι έχουν σχεδόν εξαντληθεί τα περιθώρια της κυβέρνησης να επιρρίπτει ευθύνες για την κατάσταση στους προκατόχους της, καθώς βρίσκεται στην εξουσία περισσότερο από 1,5 χρόνο, με όλο και πιο συχνά να τίθεται το ερώτημα «γιατί δεν έχετε κάνει κάτι για να αλλάξετε τα κακώς κείμενα;». Στη σύσκεψη αυτή έγινε «χαρτογράφηση» των μηνυμάτων που εισέρχονται από τους πολίτες και, όπως αναφέρθηκε, είναι πολύ μεγάλη η δυσαρέσκεια που εκδηλώνεται μαζικά για τις περικοπές στο ΕΚΑΣ, ενώ όλο και περισσότερα αρνητικά μηνύματα εκφράζονται για ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα, όπως η κατάσταση στα νοσοκομεία, η εξυπηρέτηση σε δημόσιες και κοινωνικές υπηρεσίες κ.λπ., θέματα που οι πολίτες εκτιμούν ότι θα έπρεπε να είχαν αντιμετωπισθεί κατά προτεραιότητα. Σε όλα αυτά θεωρείται βέβαιο ότι θα προστεθεί ισχυρό κύμα δυσαρέσκειας αμέσως μετά την ανάρτηση των ειδοποιήσεων για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ.
Από το Μέγαρο Μαξίμου έχει δοθεί το σύνθημα για επικοινωνιακή αντεπίθεση, η οποία θα κορυφωθεί με την παρουσία του κ. Τσίπρα στη ΔΕΘ. Στο επίκεντρο της ομιλίας του εκεί θα βρεθεί το μήνυμα της ανάπτυξης –μέσα στην εβδομάδα προχώρησε σε αυστηρές συστάσεις στους υπουργούς του για άρση των αγκυλώσεων που παρεμποδίζουν τις επενδύσεις– και, σε δεύτερο επίπεδο, της δίκαιης κατανομής της «πίτας» που θα προκύψει από την ανάπτυξη αυτή. Το δεύτερο μεγάλο μέτωπο της κυβέρνησης είναι αυτό της διαπραγμάτευσης, όπου, πέρα από το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, με το δύσκολο θέμα των εργασιακών στο επίκεντρο, η κυβερνητική ηγεσία προτάσσει το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους με το οποίο συναρτά την προοπτική έναρξης της πορείας ανάταξης της χώρας και της οικονομίας. Ιδανικά, το ζητούμενο για το Μαξίμου είναι ένα γενναίο πακέτο συνδυαστικών παρεμβάσεων, που θα στείλει το μήνυμα προς τις αγορές ότι το ελληνικό χρέος είναι πλέον διαχειρίσιμο μακροπρόθεσμα. Μια τέτοια συμφωνία μέχρι το τέλος του χρόνου θα δώσει στην κυβέρνηση την αναγκαία πολιτική «ανάσα» και την περίοδο ανοχής από τους πολίτες, ώστε να προετοιμασθεί μια δοκιμαστική έξοδος στις αγορές –το αργότερο το καλοκαίρι του 2017– με την οποία ο κ. Τσίπρας επιθυμεί να σηματοδοτήσει το τέλος, επί της ουσίας, των μνημονίων για τη χώρα.
Οι διεθνείς επαφές
Στην κυβέρνηση μεγάλη σημασία δίνουν και στις διεθνείς επαφές του πρωθυπουργού, καθώς θεωρούν ότι οι πρωτοβουλίες για επαφές με ξένους ηγέτες έχουν μεγάλο θετικό αντίκτυπο στην κοινή γνώμη. Μάλιστα, δεν κρύβουν οι συνεργάτες του τα πρότυπα πάνω στα οποία επιθυμούν να κινηθούν και μένει να φανεί εάν θα το επιτύχουν. Ειδικότερα, αναφορικά με την πρόσκληση του πρωθυπουργού προς τους ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου να συναντηθούν στην Αθήνα, από το πρωθυπουργικό περιβάλλον θεωρούν ότι ανάλογες πρωτοβουλίες από την πολιτική ηγεσία της χώρας έχουν να ληφθούν από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου. Και αν κάποιοι εδώ και καιρό αναγνώριζαν στις κινήσεις του κ. Τσίπρα προσπάθεια να πατήσει πάνω στα βήματα του αείμνηστου ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, πλέον το ίδιο το περιβάλλον του ανοιχτά κάνει τη σύγκριση.
Αναφορικά με τη συνάντηση της 9ης Σεπτεμβρίου, ενώ αρχικά και προκειμένου να μην αποθαρρυνθούν στην αποδοχή της πρόσκλησης οι ηγέτες των μεσογειακών χωρών, κατεβλήθη προσπάθεια να διαχωριστεί η πρωτοβουλία από κινήσεις διαμόρφωσης μετώπου του Νότου έναντι του Βορρά, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Ετσι, από το πρωθυπουργικό περιβάλλον κάνουν πλέον ευθέως λόγο για πρωτοβουλία που εκκινεί από την ανάγκη ο Νότος να διεκδικήσει αλλαγή ισορροπιών και αλλαγή της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και θέλει «ο Νότος να πληρώνει τις συνέπειες και ο Βορράς να καρπώνεται τα οφέλη, όσον αφορά την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, τη μετανάστευση».
Ορόσημο αποφάσεων το συνέδριο
Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, το τετραήμερο 13-16 Οκτωβρίου, αποτελεί ορόσημο όσον αφορά τις αποφάσεις του κ. Τσίπρα για αλλαγές σε κυβέρνηση, κόμμα και Κοινοβουλευτική Ομάδα. Θεωρείται βασική επιδίωξή του να καταφέρει να βγει από το συνέδριο έχοντας επιβεβαιώσει παντοδυναμία στο κόμμα, που θα του αφήσει ευρύ περιθώριο κινήσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται ιδιαίτερα προβληματισμένος από την κοινοβουλευτική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ. Η απουσία ικανού αριθμού έμπειρων στελεχών είχε ως αποτέλεσμα την αποψίλωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, καθώς οι πλέον «ετοιμοπόλεμοι» μεταπήδησαν στην κυβέρνηση. Τώρα, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται να επιθυμεί μια αντίστροφη πορεία. Να επιστρέψουν δηλαδή ορισμένοι εκ των υπουργών για την ενίσχυση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του κόμματος στη Βουλή, όπου θεωρεί ότι καταγράφεται υστέρηση και δίδεται έδαφος στην αντιπολίτευση να κερδίζει τις εντυπώσεις στις αντιπαραθέσεις για τα ζητήματα που προκύπτουν. Αλλωστε, η μετακίνηση κυβερνητικών στελεχών σε κοινοβουλευτικούς ρόλους ή ακόμη και στο κόμμα θα βοηθήσει στο να ανοίξουν θέσεις στην κυβέρνηση για τον αναμενόμενο μετά το συνέδριο ανασχηματισμό, στον οποίο, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, ο πρωθυπουργός θα θελήσει να αξιοποιήσει και εξωκοινοβουλευτικά, προερχόμενα από όμορους πολιτικούς χώρους στελέχη, για να σηματοδοτήσει το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην κατεύθυνση κυριαρχίας στον ευρύτερο κεντροαριστερό πολιτικό χώρο.