Την τελευταία φορά που η Γερμανίδα καγκελάριος βρισκόταν προ περιφερειακών εκλογών, είχε σπεύσει να ανακοινώσει την ιδέα για νατοϊκή δύναμη για την αναχαίτιση των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο, κατόπιν συνεννόησης με την Αγκυρα και την Αθήνα. Οι πρώτες επίσημες τοποθετήσεις του Βερολίνου για το προσφυγικό, μετά την ήττα των Χριστιανοδημοκρατών που ήρθαν τρίτοι πίσω από το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, δεν αποτελούν εγγύηση ότι η Γερμανία θα παραμείνει σταθερή στις θέσεις της.
Μπορεί η Γερμανίδα καγκελάριος να έσπευσε να υπερασπιστεί την πολιτική της στο προσφυγικό, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν. Την ίδια ώρα, όμως, κυβερνητικές πηγές δεν θεωρούσαν συμπτωματικές τις δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Εσωτερικών, ούτε τη διαρροή ότι η κ. Μέρκελ εξέφρασε στον Ματέο Ρέντσι τη δυσαρέσκειά της για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στις επαναπροωθήσεις. Η Αθήνα δεν παραγνωρίζει το γεγονός ότι και στο παρελθόν η κ. Μέρκελ είχε υπερασπιστεί τόσο την πολιτική της όσο και τις προσπάθειες της Ελλάδας, την ώρα που ο Τόμας ντε Μεζιέρ προειδοποιούσε ότι αν η χώρα μας δεν αντιμετώπιζε σοβαρά τη φύλαξη των συνόρων της, η μόνη λύση θα ήταν το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου. Η κ. Μέρκελ δεν άλλαξε στάση και όσοι τη γνωρίζουν επιμένουν ότι θα την τηρήσει. Ομως, η απειλή του Γερμανού υπουργού Εσωτερικών έγινε πραγματικότητα.
Θα μπορούσε η καγκελάριος να υιοθετήσει πιο σκληρή στάση μετά την ήττα της και στον δρόμο προς τις εκλογές του επόμενου φθινοπώρου; Ο προβληματισμός υπάρχει ήδη στην Αθήνα. Εξάλλου, η κυβέρνηση έχει γίνει συχνά αποδέκτης ανησυχιών –αν όχι ενόχλησης– από το Βερολίνο για τον τρόπο και τους ρυθμούς με τους οποίους λειτουργούν οι επιτροπές ασύλου στα νησιά.
Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Αν το πρόβλημα των προσφύγων λέγεται ότι έφερε πιο κοντά την κ. Μέρκελ με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τα «καμπανάκια» με αφορμή το προσφυγικό θα μπορούσαν να τους φέρουν ακόμη πιο κοντά στα θέματα της οικονομίας. Στον δρόμο προς τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017, είναι πολλές οι περιφερειακές αναμετρήσεις. Και το ελληνικό ζήτημα δεν ευνόησε ποτέ Γερμανούς πολιτικούς στον δρόμο προς την κάλπη. Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να έχει αποδεχθεί ότι το προεκλογικό 2017 απομακρύνει την όποια σοβαρή ρύθμιση για την ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο, μια σκλήρυνση της στάσης της καγκελαρίου θα μπορούσε να απομακρύνει ταυτόχρονα την ελπίδα μιας πιο ήπιας αξιολόγησης. Το μήνυμα στους θεσμούς, ότι ενόψει Brexit τον περασμένο Ιούνιο η Ελλάδα δεν έπρεπε να πιεστεί άλλο, δεν πρέπει να εκληφθεί ως μόνιμη πρόθεση να επιδειχθεί ελαστικότητα στις απαιτήσεις του προγράμματος.