Η Σύνοδος των χωρών της Μεσογείου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα, που πραγματοποιήθηκε το περασμένο διήμερο στη Ρόδο υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών, είχε –αναποφεύκτα, όπως φάνηκε– στο επίκεντρό της το προσφυγικό ζήτημα. Οι υπουργοί Εξωτερικών χώρων της ευρύτερης περιοχής, ευρωπαϊκών και αραβικών, συμφώνησαν, σχεδόν στο σύνολό τους, ότι το προσφυγικό βρίσκεται αυτή την περίοδο στην κορυφή των πολλαπλών προβλημάτων ασφαλείας και σταθερότητας στην περιοχή. Χθες, ο κ. Ν. Κοτζιάς περιέγραψε το προσφυγικό ως «κοινή πρόκληση». Προανήγγειλε ότι η Σύνοδος της Ρόδου θα επαναληφθεί και του χρόνου, με σκοπό να γίνει ετήσιος θεσμός, ενώ το 2017 θα προσκληθούν και τα κράτη του Περσικού Κόλπου. Ο ΥΠΕΞ αποκάλυψε, επίσης, ότι η πρώτη τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Παλαιστίνης θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στα τέλη του μήνα.
Ως προς το προσφυγικό και τις προκλήσεις ασφαλείας στην περιοχή, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι στη Σύνοδο αποφασίστηκε ως πρώτη αρχή ότι «δεν θέλουμε την επέμβαση τρίτων στην περιοχή. Μπορούμε να συνεργαζόμαστε, να αξιοποιούμε βοήθεια από τρίτες πλευρές, αλλά η περιοχή αυτή πρέπει να αναπτύξει τις δικές της εσωτερικές σχέσεις, στη βάση εμπιστοσύνης και μιας θετικής ατζέντας». Από την ευρωπαϊκή πλευρά, ο ΥΠΕΞ της Σλοβακίας (ο οποίος παρίστατο ως εκπρόσωπος της προεδρεύουσας στην Ε.Ε. χώρας) Μίροσλαβ Λάιτσακ επισήμανε ότι η μετανάστευση θα πρέπει να αντιμετωπισθεί όχι ως απειλή, αλλά ως μια πραγματικότητα. Και τόνισε ότι η ευρωπαϊκή σταθερότητα και ασφάλεια βρίσκονται, σε σημαντικό βαθμό, πέρα από τα σύνορα των χωρών της Ευρώπης. O ΥΠΕΞ της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι ανέφερε ότι χώρες πρώτης φιλοξενίας, όπως η δική του και η Ελλάδα, «βλέπουν την υπόλοιπη Ευρώπη μακριά, σαν να επρόκειτο για θέμα που αφορά μία ή δύο χώρες».
Στη Σύνοδο, πάντως, συζητήθηκε κυρίως πώς μπορεί να παρασχεθεί ουσιαστική βοήθεια στα κράτη που φέρουν το μεγάλο βάρος του προσφυγικού – κυρίως στην Ιορδανία και τον Λίβανο, που εκπροσωπήθηκαν. Οπως γνωστοποίησε ο κ. Κοτζιάς, συζήτηση έγινε και για την Αίγυπτο, η οποία φιλοξενεί ήδη πέντε εκατομμύρια πρόσφυγες. Μάλιστα, επισήμανε πως ήδη υφίστανται συζητήσεις για μια συμφωνία της Ε.Ε. με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ανάλογο με εκείνο που υπάρχει με την Τουρκία. Το προσφυγικό φαίνεται να αγγίζει πλέον ολοένα και περισσότερο και την Κύπρο, η οποία έχει μικρές μεν, σταθερές δε προσφυγικές ροές Σύρων που φεύγουν από τα στρατόπεδα στην Τουρκία και περνούν στο νησί. Τη συγκεκριμένη πτυχή ανέλυσε και ο ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας Ι. Κασουλίδης.