Μετά τις επαφές του οικονομικού επιτελείου στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ, η κυβέρνηση χαμηλώνει τον πήχυ των προσδοκιών για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Αυτό που απασχολεί και φοβίζει περισσότερο την Αθήνα δεν είναι πλέον αν θα πάρει κάτι ουσιαστικό στο θέμα του χρέους, δεδομένης της αρνητικής στάσης του Βερολίνου, αλλά:
• Να χάσει την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
• Ακόμη χειρότερα, να της προσφέρουν οι πιστωτές μέτρα ελάφρυνσης του χρέους συνοδευόμενα από μέτρα που πολιτικά δεν θα μπορεί να αντέξει.
Στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης αντιλήφθηκαν ότι οι πιθανότητες να ανακοινωθούν μέτρα για το χρέος πριν από τις γερμανικές εκλογές το φθινόπωρο του 2017 είναι λιγότερες απ’ όσες νόμιζαν πριν φύγουν για την αμερικανική πρωτεύουσα. Η άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης να ανοίξει τέτοια συζήτηση την παρούσα στιγμή ήταν δεδομένη και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε φρόντισε να την επαναβεβαιώσει αρκετές φορές και με κατηγορηματικό τρόπο στη διάρκεια της συνόδου. Αυτό που προβλημάτισε περισσότερο τα μέλη της ελληνικής αποστολής ήταν η στάση των θεωρούμενων ως συμμάχων της Ελλάδας στο θέμα του χρέους. «Οταν η Γερμανία δεν θέλει κάτι, δεν μπορείς να κάνεις πολλά. Δεν είναι μια χώρα που μπορείς να την απομονώσεις», είπε, σύμφωνα με πληροφορίες, στον κ. Τσακαλώτο Ευρωπαίος ομόλογός του, ένας από τους λίγους που στηρίζει τις θέσεις της Αθήνας και ταυτόχρονα η γνώμη του μετράει στο Eurogroup.
Αλλά και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον κ. Τσακαλώτο πρότεινε να ζητήσει η Αθήνα αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων από τους Ευρωπαίους πιστωτές της, αν και γνωρίζει ότι πρόκειται για μια μάχη εκ προοιμίου χαμένη για την ελληνική κυβέρνηση. Μόνο το ΔΝΤ θα είχε κάποια πιθανότητα να την κερδίσει, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται δεν προτίθεται να τη δώσει μέχρι τέλους.
Αντίθετα, ερήμην της ελληνικής αποστολής, οι κ. Τόμσεν (ΔΝΤ), Κερέ (ΕΚΤ), Μπούτι (Κομισιόν) και Ρέγκλινγκ (ESM) αναζήτησαν τρόπους να παραμείνει το Ταμείο στο πρόγραμμα χωρίς να συμμετέχει στη χρηματοδότηση, αλλά και χωρίς να αμφισβητεί ευθέως τη βιωσιμότητα του χρέους. Προς το παρόν λύση δεν έχει βρεθεί, γεγονός που εντείνει την ανησυχία της Αθήνας. Κι αυτό γιατί όσο αμφισβητείται η βιωσιμότητα του χρέους –ειδικά από το ΔΝΤ– τόσο δυσχεραίνεται η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ. «Αφού θεωρείτε πως δεν υπάρχει θέμα χρέους, δώστε μας το QE», είπαν τα στελέχη της ελληνικής αποστολής στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών. Ωστόσο, ακόμη κι αν ο κ. Σόιμπλε συναινέσει, είναι τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΤ που θα πρέπει να βάλουν την υπογραφή τους στην απόφαση για το QE. Και κάποια εξ αυτών δεν είναι πρόθυμα να το κάνουν χωρίς κάποια πιστοποίηση βιωσιμότητας του χρέους.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση θέλει να κλείσει το ταχύτερο δυνατόν τη δεύτερη αξιολόγηση και να πάρει το QE και ό,τι μπορεί στο χρέος. Από την Τρίτη ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και τρόικας.
Τα στελέχη των θεσμών δεν έχουν ορίσει ημερομηνία αναχώρησης από την Αθήνα. Ωστόσο δεν αποκλείεται να υπάρξει ένα μικρό διάλειμμα στις αρχές Νοεμβρίου (λόγω της περιόδου των φθινοπωρινών διακοπών στην Ευρώπη). Σε κάθε περίπτωση, για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος, η κυβέρνηση θα πρέπει να υλοποιήσει 33 δράσεις. Στις διαπραγματεύσεις των επόμενων ημερών τα μεγάλα «αγκάθια» είναι:
1. Η οριστικοποίηση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Θα πρέπει να συμφωνηθεί ο τρόπος χρηματοδότησης του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) για το 2018, με την τρόικα να πιέζει για τη λήψη μέτρων περιορισμού των δαπανών όπως η περικοπή φοροαπαλλαγών, προνοιακών επιδομάτων κ.λπ. Επίσης, το Μεσοπρόθεσμο δεν πρόκειται να κλείσει όσο η κυβέρνηση επιμένει στη μείωση του ύψους των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2019 και μετά.
2. Οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Συνδικαλιστικός νόμος, ομαδικές απολύσεις και συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι τα θέματα που θα βρεθούν στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων, με την κυβέρνηση να προσδοκά ότι δεν θα υιοθετηθούν οι απαιτήσεις του ΔΝΤ.
3. Αποκρατικοποιήσεις. Ο ορισμός του Δ.Σ. του νέου υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων, ο εσωτερικός κανονισμός του και ο προσδιορισμός των υπόλοιπων ΔΕΚΟ και ακίνητης περιουσίας που θα μεταφερθούν στο υπερταμείο είναι τα σημαντικότερα ζητήματα για να τεθεί σε λειτουργία από τις αρχές του 2017.