Μία από τις κρίσιμες μεταβολές που επέφερε ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης αφορούσε το ίδιο το γραφείο του πρωθυπουργού, που πλέον αναλαμβάνει όλο το βάρος και την ευθύνη του σχεδιασμού και την προετοιμασία της κυβέρνησης για να αντιμετωπίσει κάθε ενδεχόμενο τους επόμενους μήνες: από δυσλειτουργίες μέχρι εκλογές. Αυτό τονίζουν κυβερνητικοί και κομματικοί παράγοντες σχολιάζοντας τις επιλογές του κ. Τσίπρα για τη σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου.
Η ενίσχυση του Μεγάρου Μαξίμου ήταν ίσως το πιο βασικό ζήτημα που απασχολούσε τον πρωθυπουργό τις τελευταίες εβδομάδες. Δεν ήταν τυχαία η προώθηση του διευθυντή του γραφείου του, Δημήτρη Τζανακόπουλου, στη θέση του υπουργού Επικρατείας και κυβερνητικού εκπροσώπου. Επί μήνες, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η κ. Ολγα Γεροβασίλη δεχόταν πιέσεις να κάνει την καθημερινή ενημέρωση των δημοσιογράφων, όπως γίνεται σε όλες τις πρωτεύουσες της Ευρώπης, αλλά εκείνη αρνούνταν θεωρώντας ότι η συγκυρία είναι ιδιαίτερα αρνητική. Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι και η ίδια δεν είχε αντίρρηση στη μετακίνησή της.
Ο πρωθυπουργός προετοίμαζε εδώ και καιρό τον διάδοχό της. Ως γνωστόν, υποστήριξε τον κ. Τζανακόπουλο για την εκλογή του στην Κεντρική Επιτροπή και στο Πολιτικό Συμβούλιο. Ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος θα παραμείνει στο γραφείο του πρωθυπουργού και, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, θα έχει ως βασική αποστολή να θέτει, αλλά και να υποστηρίζει, την κυβερνητική ατζέντα.
Ο σύνθετος ρόλος
Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, θα έχει έναν σύνθετο και δύσκολο ρόλο. Κι αυτό, γιατί εκτιμάται ότι η παρουσία του στο Μέγαρο Μαξίμου θα αλλάξει συνολικά τον πολιτικό σχεδιασμό του κ. Αλέξη Τσίπρα. Θα είναι ο επικοινωνιολόγος του πρωθυπουργού, ο πολιτικός αναλυτής και δημοσκόπος του Μεγάρου Μαξίμου, θα έχει στην αρμοδιότητά του τον πολιτικό σχεδιασμό και κατά κάποιον τρόπο θα έχει και έναν ειδικό ρόλο κοντά στον πρωθυπουργό, καθώς, υπό μία έννοια, καλείται να λειτουργήσει και ως αντίπαλον δέος του κ. Τάκη Θεοδωρικάκου, του συμβούλου του προέδρου της Ν.Δ., Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Δημήτρης Λιάκος, είναι εδώ και καιρό ο άμεσος σύμβουλος και συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα σε θέματα οικονομικής πολιτικής και διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές. Ο πρωθυπουργός εμπιστεύεται απόλυτα τον κ. Λιάκο και θέλει να τον έχει στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να «φιλτράρει» το πλήθος πληροφοριών για τις διαπραγματεύσεις και την πορεία της οικονομίας, αλλά και για να τον διευκολύνει στη λήψη των αποφάσεών του.
Η νέα παρουσία
Το πρόσωπο που ικανοποίησε τον κομματικό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ –και δεν ήταν και πολλές οι περιπτώσεις, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τις προσθήκες στην κυβέρνηση– είναι η νέα υπουργός Εργασίας, Εφη Αχτσιόγλου, που πρόκειται να διαπραγματευθεί πολύ σημαντικά θέματα στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Η κ. Αχτσιόγλου διαδέχεται τον κ. Γιώργο Κατρούγκαλο σε μια κρίσιμη περίοδο, ωστόσο έχει άριστη γνώση του αντικειμένου, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, μετείχε στη διαπραγματευτική ομάδα. Σε ό,τι αφορά την κομματική της προέλευση, η κ. Αχτσιόγλου πρόσκειται στους «53+», θεωρείται, από ορισμένους, πιο αποτελεσματική από τον προκάτοχό της, ωστόσο θα κριθεί από το έργο της. Δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται ότι, σε πρώτη φάση τουλάχιστον και για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, θα έχει και την κομματική στήριξη. Αρκεί να σημειωθεί ότι ήδη έχει προγραμματιστεί κομματική εκδήλωση τις επόμενες ημέρες με βασική ομιλήτρια την ίδια.
Η συμφωνία και η υποχώρηση
Οπως όλα δείχνουν, και πάλι εκ του αποτελέσματος, η συμφωνία μεταξύ του κ. Αλέξη Τσίπρα και του κ. Πάνου Σκουρλέτη τηρήθηκε. Οπως είχε σημειώσει η «Κ» την περασμένη Κυριακή, οι δύο άνδρες είχαν συμφωνήσει, στη μεταξύ τους συνάντηση την περασμένη εβδομάδα στο Μέγαρο Μαξίμου, ο κ. Σκουρλέτης να αναλάβει υπουργείο που δεν θα έχει ισχυρές μνημονιακές δεσμεύσεις. Οπερ και εγένετο, τελικώς.
Τέλος, στον ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) και σε συντριπτικό ποσοστό θεωρούν ότι η απομάκρυνση του κ. Νίκου Φίλη συνιστά πλήρη υποχώρηση του πρωθυπουργού στις πιέσεις της Εκκλησίας και του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου.
Κομματικές πηγές είπαν στην «Κ» ότι επί της ουσίας πρόκειται για μια κατά κράτος ήττα της κυβέρνησης και του κόμματος και δεν είναι τυχαίο ότι, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, κομματικοί παράγοντες είχαν διαμηνύσει στο Μέγαρο Μαξίμου, πριν από τον ανασχηματισμό, ότι τυχόν μετακίνηση ή απομάκρυνση του κ. Φίλη από το υπουργείο Παιδείας δεν θα ήταν αποδεκτή. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά κυρίως με την πάροδο του χρόνου θα φανεί και το εύρος των αντιδράσεων του ίδιου του κ. Φίλη. Κι αυτό ενδεχομένως θα είναι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο σε αυτή την υπόθεση.
Η ορκωμοσία και οι επόμενες κινήσεις
Η ορκωμοσία του νέου κυβερνητικού σχήματος, χθες, σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου στη διακυβέρνηση της χώρας, με ζητούμενο –κατά τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα– την ανάπτυξη και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Η επίτευξη ή όχι των στόχων αυτών θα κρίνει επί της ουσίας εάν ο ανασχηματισμός θα επιτύχει τον επιπλέον ανομολόγητο στόχο, που δεν είναι άλλος από την ανάσχεση της φθοράς που η κυβέρνηση εισπράττει και την ανάταξη της δημόσιας εικόνας της. Εκτός απροόπτου, και σύμφωνα πάντα με τον χθεσινό προγραμματισμό, σήμερα θα πραγματοποιηθεί το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο του νέου κυβερνητικού σχήματος, όπου ο κ. Τσίπρας θα δώσει το στίγμα των προτεραιοτήτων της επόμενης περιόδου και θα θέσει το πλαίσιο εντός του οποίου η κυβέρνηση θα κινηθεί, με κεντρική επιδίωξη τη φυγή προς τα εμπρός και την αποφυγή κρουσμάτων εσωστρέφειας. Θα ακολουθήσει αύριο η διαδικασία παράδοσης – παραλαβής στα υπουργεία που αλλάζουν χέρια, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται ο επιμερισμός αρμοδιοτήτων από τον πρωθυπουργό στους υπουργούς Επικρατείας, δηλαδή στην ομάδα των στενών συνεργατών του στο Μέγαρο Μαξίμου. Με ενδιαφέρον, επίσης, αναμένονται και οι δηλώσεις που θα γίνουν στις τελετές παράδοσης – παραλαβής, όπως είθισται.