Αποφασισμένος να προβεί σε μια κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου και σε σημαντικές παραχωρήσεις ακόμη και σε θέματα «ταμπού» για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως τα εργασιακά, προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και να ανακοινωθούν τα μέτρα για το χρέος, φέρεται ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας. Ηδη, κατά πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει αποδεχθεί να μην επανέλθει άμεσα η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων, που είχε κάνει «σημαία» της διαπραγμάτευσης για τα εργασιακά, και να συνεχίσουν να ισχύουν οι πρόνοιες των νόμων Σαμαρά – Βενιζέλου.
Η επιλογή του κ. Τσίπρα να προβεί σε παραχωρήσεις προκειμένου να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ενέχει κινδύνους για δύο λόγους: Πρώτον, διότι οι αντοχές της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ήδη δοκιμάζονται. Και, δεύτερον, διότι η δημοσκοπική υποχώρησή του είναι πλέον πολύ μεγάλη και η υιοθέτηση νέων μέτρων με πολιτικό κόστος μπορεί να διευρύνει περαιτέρω το μεγάλο προβάδισμα της Ν.Δ. και να παγιώσει την αίσθηση «μιας κυβέρνησης σε αποδρομή». Ομως, μόνη εναλλακτική για τον πρωθυπουργό θα ήταν η ρήξη με τους εταίρους, που θα βύθιζε τη χώρα στη δίνη νέας κρίσης και θα ακύρωνε όλον τον οδικό χάρτη που προβάλλει ως πολιτικό αφήγημα ο κ. Τσίπρας και προβλέπει ανακοίνωση των μέτρων για το χρέος, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και έξοδο στις αγορές.
Οπως προαναφέρθηκε, το Μέγαρο Μαξίμου εκτιμά πως έστω με επιμέρους υποχωρήσεις είναι εφικτή η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης ακόμη και εντός του Δεκεμβρίου. Θεωρεί, δε, πως στη συγκεκριμένη κατεύθυνση θα έχει ως συμμάχους τόσο την Κομισιόν όσο και την ΕΚΤ, που δεν επιθυμούν η Ελλάδα να γίνει εκ νέου πηγή κρίσης στην Ευρωζώνη και μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες οδεύουν προς τις κάλπες. Ως εκ τούτου, «κλειδί» θεωρείται η στάση που θα τηρήσει το ΔΝΤ, το οποίο την προηγούμενη εβδομάδα προέβαλε μια ιδιαίτερα «σκληρή» ατζέντα στο μέτωπο των εργασιακών. Η κυβέρνηση ανέμενε, βεβαίως, τη συνάντηση που είχαν προχθές οι εκπρόσωποι της τρόικας προκειμένου να καταλήξουν σε μια ενιαία γραμμή, αλλά όπως ανέφερε χαρακτηριστικά σταθερός συνομιλητής του κ. Τσίπρα, «εάν το ΔΝΤ το επιθυμεί, η συμφωνία θα κλείσει».
Μάλιστα, η κυβέρνηση την εβδομάδα που ξεκινά στις 28 του μήνα προτίθεται να καταθέσει δύο πολυνομοσχέδια, που θα περιλαμβάνουν προαπαιτούμενα, με στόχο τουλάχιστον το ένα εξ αυτών να ψηφιστεί έως τις 3 Δεκεμβρίου, δηλαδή πριν από το προγραμματισμένο Eurogroup στο οποίο θα εξεταστεί το ελληνικό ζήτημα.
Τι προσδοκά αμέσως μετά η κυβέρνηση; Οι ανακοινώσεις για το χρέος να μην αφορούν μόνο τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, αλλά να περιλαμβάνουν έναν «οδικό χάρτη» για μετά το 2018, που εάν και δεν θα το αναφέρει ρητά θα παραπέμπει σε χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα.
Μάλιστα, στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμάται πως μια διατύπωση πολλαπλών αναγνώσεων θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή ακόμη και από το Βερολίνο, παρά τη σταθερή θέση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Β. Σόιμπλε, ότι το θέμα του χρέους δεν πρέπει να συζητηθεί πριν από τις γερμανικές εκλογές, το φθινόπωρο του 2018. Σε κάθε περίπτωση, το πλέον κρίσιμο για την κυβέρνηση δεν είναι η τελική μορφή που έχει ο «οδικός χάρτης» για το χρέος, αλλά κατά πόσον θα θεωρηθεί επαρκής από τον κ. Μ. Ντράγκι και την ΕΚΤ, ώστε η Ελλάδα να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Παράλληλα, στόχος του κ. Τσίπρα είναι, ως αντίβαρο για τη δεύτερη αξιολόγηση, να είναι σε θέση να ανακοινώσει κάποια μέτρα ενίσχυσης των αδυνάμων, ώστε να τονώσει το κοινωνικό του προφίλ, αλλά και να εξοπλίσει με επιχειρήματα τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που θα κληθούν να απολογηθούν στους ψηφοφόρους τους για μια συμφωνία που εκ των πραγμάτων θα έχει και πολλές αρνητικές πτυχές.
Οι ανωτέρω «ανάσες» κρίνονται κρίσιμες από το Μέγαρο Μαξίμου καθώς από την 1η Ιανουαρίου θα αρχίσουν να εφαρμόζονται ήδη ψηφισμένα φορολογικά μέτρα, όπως η αύξηση του φόρου στα τσιγάρα και τα καύσιμα, ενώ παράλληλα η κυβέρνηση δέχεται συνεχώς και νέα πλήγματα στην εικόνα της, με τελευταίο την αίσθηση ότι τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο το προσφυγικό στα νησιά του Αιγαίου.
Πάντως, ενώ τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα κυβερνητικά στελέχη μετέδιδαν αισιοδοξία για την εντός χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωση της αξιολόγησης, από το βράδυ της Παρασκευής το κλίμα ήταν διαφορετικό:
Πρώτον, υπήρχε αγωνία για το κείμενο των θέσεων που θα παρουσίαζε η τρόικα μετά την εσωτερική διαπραγμάτευση, μεταξύ Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ. Δεύτερον, εκφράζονταν φόβοι πως το χάσμα μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου για το χρέος και τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν θα είναι τελικώς εύκολο να γεφυρωθεί.