Σε κινούμενη άμμο πορεύεται η διαπραγμάτευση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με τους εκπροσώπους των δανειστών. Μόνη… σταθερά είναι η απαίτηση των δανειστών για αύξηση του ορίου των επιτρεπόμενων απολύσεων και το φρένο που έθεσαν στην επιδίωξη της κυβέρνησης για επαναφορά ρυθμίσεων που καταργήθηκαν με τα προηγούμενα μνημόνια. Το ασταθές περιβάλλον επιδεινώνεται από τη στάση του ΔΝΤ, που ενδέχεται να δυσκολέψει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, εφόσον επιμείνει στη γνωστή του θέση για μειώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, στο πλαίσιο της εξεύρεσης πόρων για τις απαραίτητες «κοινωνικές δαπάνες». Η κυβέρνηση ήδη επεξεργάζεται το σχέδιο αποφυγής του αδιεξόδου, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να αφαιρεθεί η πρόβλεψη προέγκρισης των ομαδικών απολύσεων από την υπουργό Εργασίας και μεταβίβασής της σε άλλη Αρχή. Στον αντίποδα, χτίζει άμυνα με στόχο τη διατήρηση του επιτρεπόμενου ορίου απολύσεων ανά μήνα στο 5%.
Το κλίμα περιγράφεται ως «νηνεμία πριν από την καταιγίδα». Οι επικεφαλής των δανειστών κατά τη συνάντησή τους με τη νέα υπουργό διατήρησαν σκληρή γραμμή απέναντι στο «μανιφέστο» της κ. Αχτσιόγλου περί επαναφοράς της ισχύος των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών αλλά και του ορισμού του κατώτατου μισθού από τους κοινωνικούς εταίρους. Μάλιστα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαφαίνεται κάποια διάθεση των δανειστών να εξετάσουν την πιθανότητα υπερίσχυσης των επιχειρησιακών συμβάσεων μόνον υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις (και όχι άκριτα όπως ισχύει σήμερα). Στον αντίποδα, τόσο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί όσο και το ΔΝΤ επιμένουν ότι ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να παραμείνει στη δικαιοδοσία του κράτους.
Μείζον θέμα θεωρείται και η λειτουργία του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας. Παρά την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική την κατάργηση της δυνατότητας για μονομερή προσφυγή στον ΟΜΕΔ, οι δανειστές, έχοντας στα χέρια τους και την εισήγηση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), ζητούν η μονομερής προσφυγή να επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στις ειδικές ή δημόσιες υπηρεσίες ή έστω στην περίπτωση της διαβούλευσης και όχι της διαιτησίας. Οι δανειστές με επικεφαλής το ΔΝΤ επιμένουν στην αύξηση του ποσοστού ομαδικών απολύσεων από 5% σε 10% και ζητούν την κατάργηση της προληπτικής υπουργικής έγκρισης. Ζητούν κατάργηση των προνομίων των συνδικαλιστών ενώ διατηρούν στο τραπέζι –πιθανότατα για να το αποσύρουν κάποια στιγμή– την επαναφορά του λοκ άουτ (ανταπεργία) στο ελληνικό δίκαιο.
Εφεδρικό «όπλο»
Η κ. Αχτσιόγλου αναμένεται να χρησιμοποιήσει το πόρισμα του ILO παράλληλα με αυτό της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, με στόχο να επιτύχει την επαναφορά της αρχής της ευνοϊκότερης για τον εργαζόμενο σύμβασης, έστω κι αν ο κατώτατος μισθός παραμείνει έως το τέλος του προγράμματος, ήτοι τουλάχιστον στα μέσα του 2018, στη δικαιοδοσία του κράτους. Παράλληλα, αναμένεται να ρίξει το βάρος της επιχειρηματολογίας της στην αποτροπή θεσμοθέτησης ενός υπο-κατώτατου μισθού για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, αν και το ILO –όπως και οι εμπειρογνώμονες– αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο διάκρισης στην αμοιβή, εφόσον στηρίζεται σε αντικειμενικούς όρους (π.χ. εκπαιδευτικό αντικείμενο, εμπειρία) και όχι στην ηλικία.
Οι πιθανές υποχωρήσεις που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση εστιάζονται στο ζήτημα των ομαδικών απολύσεων με την εφαρμογή της εργασίας μειωμένου ωραρίου, ώστε οι επιχειρήσεις που βρίσκονται ένα βήμα πριν από τις ομαδικές απολύσεις να μπορούν να απασχολούν τους εργαζομένους με μειωμένο ωράριο. Το κράτος, μέσω ΟΑΕΔ, θα συμπληρώνει τον μειωμένο μισθό με επίδομα ανεργίας. Αντιθέτως, μάχη σε νομικό επίπεδο αναμένεται να δοθεί στο θέμα του ΟΜΕΔ, το οποίο άλλωστε έχει κριθεί από το ΣτΕ.
Από 250 έως και 400 εκατ. ευρώ ανεβάζουν οι δανειστές το έλλειμμα για την καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης, με την αναπληρώτρια υπουργό σε συνεργασία με το ΥΠΟΙΚ να γράφουν και να σβήνουν από τον προνοιακό χάρτη επιδόματα που απευθύνονται στους «πλέον προνομιούχους από τους δικαιούχους», ώστε να επιδοτηθούν με το ΚΕΑ όσοι βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Στο στόχαστρο έχουν τεθεί αρκετά από τα 35 επιδόματα που καταγράφει η Παγκόσμια Τράπεζα, καθώς και σειρά από φοροαπαλλαγές.