Σε Συμπληγάδες μεταξύ ΔΝΤ και Β. Σόιμπλε καλείται να πορευτεί ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, καθώς οι ελπίδες για μια «αναίμακτη» αξιολόγηση λόγω των επερχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη αποδείχθηκαν φρούδες.
Το Μέγαρο Μαξίμου αντιλαμβάνεται πλέον ότι πρέπει να προβεί σε παραχωρήσεις με μεγάλο πολιτικό κόστος, οι οποίες είναι αμφίβολο εάν θα γίνουν ανεκτές από τον ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα σε όλα τα κομματικά επιτελεία να συζητείται το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, αλλά και το σκηνικό της «επόμενης μέρας» στο οποίο, αίφνης, σε ρόλο καταλύτη μπορεί να αναδειχθεί το ΠΑΣΟΚ.
Στο περιβάλλον του πρωθυπουργού, μετά και τις ευθείες απειλές Σόιμπλε για το ενδεχόμενο η χώρα να βρεθεί στον «αέρα» εάν το ΔΝΤ αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα, χαρακτηρίζουν κρίσιμη την επόμενη εβδομάδα. Οπως εκτιμούν, τις επόμενες ημέρες το Ταμείο θα ανοίξει τα χαρτιά του μέσω της δημοσιοποίησης της έκθεσης του άρθρου 4 για την Ελλάδα, οπότε στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου είναι πολύ πιθανόν να γίνει ορατό το περίγραμμα των υποχωρήσεων στις οποίες θα πρέπει να προβεί η κυβέρνηση προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία.
Νέες υποχωρήσεις
Παρότι το Μέγαρο Μαξίμου έχει οχυρωθεί πίσω από τη θέση ότι θα μπορούσε να αποδεχθεί μόνον έναν ενισχυμένο «κόφτη», στο παρασκήνιο γίνεται ήδη συζήτηση για πρόσθετες υποχωρήσεις, υπό τις έμμεσες απειλές του κ. Σόιμπλε για Grexit. Οπως αφήνουν να εννοηθεί κυβερνητικά στελέχη, η κυβέρνηση θα μπορούσε να αποδεχθεί στον ενισχυμένο «κόφτη» για την περίοδο μετά το 2018 να περιγραφούν όχι μόνον τα πεδία του αφορολογήτου και του μεσαίου συντελεστή του ΦΠΑ, αλλά και εκείνου των συντάξεων.
Συνομιλητές του κ. Τσίπρα εκτιμούν πως οι αναφορές σε φόρους και συντάξεις θα γίνουν «ανεκτές» από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς με δεδομένη την υπεραπόδοση των φετινών μέτρων ο κ. Τσίπρας θα προτάξει το επιχείρημα ότι ο «μηχανισμός ενισχυμένων εγγυήσεων», όπως έχει βαφτίσει η κυβέρνηση τον «κόφτη», δεν πρόκειται τελικώς να ενεργοποιηθεί.
Εναλλακτικά, εάν η πίεση από ΔΝΤ και Βερολίνο ενταθεί και ζητηθούν άμεσα μέτρα με το επιχείρημα ότι υφίσταται δημοσιονομικό κενό για το 2018, κατά πληροφορίες η κυβέρνηση εξετάζει ένα πρόσθετο βήμα υποχώρησης. Ειδικότερα, να υπάρξουν παρεμβάσεις στο αφορολόγητο και στον μεσαίο συντελεστή του ΦΠΑ, αλλά υπό τον όρο ότι δεν θα θιγεί η προσωπική διαφορά, καθώς σ’ αυτή την περίπτωση θα καταρρεύσει το κυβερνητικό αφήγημα περί προστασίας των χαμηλοσυνταξιούχων.
Δύο φάσεις
Τέλος, κατά τις ίδιες πηγές, η Αθήνα θα συζητούσε και τη «σαλαμοποίηση» της διαπραγμάτευσης, δηλαδή να κλείσει άμεσα η δεύτερη αξιολόγηση με τους Ευρωπαίους εταίρους και η συζήτηση για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα να μετατεθεί χρονικά, έστω και με συμφωνηθέντα στο παρασκήνιο μέτρα. Για την ενεργοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου, η κυβέρνηση επενδύει κατά κύριο λόγο στο ενδεχόμενο η νέα αμερικανική διοίκηση, υπό τον κ. Ντ. Τραμπ, να «τραβήξει» το ΔΝΤ έξω από το ελληνικό πρόγραμμα. Σε κάθε περίπτωση, η ρευστότητα στο πεδίο της διαπραγμάτευσης επηρεάζει και το εσωτερικό σκηνικό: η πιθανότητα των πρόωρων εκλογών θεωρείται πλέον αυξημένη, με τα κομματικά επιτελεία να επεξεργάζονται τα πιθανά διλήμματα στην πορεία προς τις κάλπες, αλλά και τα σενάρια της επόμενης μέρας, στην περίπτωση κατά την οποία η Ν.Δ., που πλέον προεξοφλείται ότι θα είναι πρώτο κόμμα, δεν επιτύχει τον στόχο της αυτοδυναμίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, την περασμένη Τετάρτη, ο κ. Αλ. Τσίπρας και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυρ. Μητσοτάκης προέβησαν σε άμεσες ή έμμεσες αναφορές στο ΠΑΣΟΚ, όπου τα δεδομένα και οι εσωτερικές ισορροπίες έχουν μεταβληθεί, μετά την ένταξη του ΚΙΔΗΣΟ του κ. Γ. Παπανδρέου στη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Η επιστροφή του κ. Παπανδρέου και των στελεχών που τον ακολούθησαν στη δημιουργία του ΚΙΔΗΣΟ καθιστά ακόμη πιο δύσκολη τη μετακίνηση της κ. Φώφης Γεννηματά από την υφιστάμενη θέση της για τον σχηματισμό, μετεκλογικά, μιας κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας για τη «σωτηρία της χώρας», με τη συμμετοχή των δύο μεγάλων κομμάτων. Και, άρα, φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο –σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας της Ν.Δ.– μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης, που όμως πλέον θα διεξαχθεί με σύστημα απλής αναλογικής.
Παράλληλα, η διαφαινόμενη ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ μετά τις τελευταίες εξελίξεις, κατά την Κουμουνδούρου, ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ, υπό την έννοια ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη μπορεί να λειτουργήσει ως ανάχωμα για την απευθείας μετακίνηση ψηφοφόρων του κ. Τσίπρα προς τη Ν.Δ. Ομως, από στελέχη της Πειραιώς υπάρχει και ο αντίλογος. Οπως λέγεται, η τακτική ίσων αποστάσεων που εμφανίζεται να τηρεί η κ. Γεννηματά οδηγεί τους ψηφοφόρους που επιθυμούν «να φύγει ο Τσίπρας» απευθείας στη Ν.Δ., ενισχύοντας τις προοπτικές του κ. Κυρ. Μητσοτάκη για επίτευξη αυτοδυναμίας.