Πρώτοι υιοθέτησαν τη «συνταγή» Αμερικανοί fund managers. Σε δουλειές που κλείνουν στην Ευρώπη, το τελευταίο διάστημα, προβλέπουν τη ρήτρα του «ενός νομίσματος» στα συμβόλαια που υπογράφουν. Ο στόχος; Σε περίπτωση που το ευρώ αποσυρθεί –είτε συνολικά, είτε από κάποιες χώρες– και επιστρέψουν τα εθνικά νομίσματα, υποχρεώσεις και απαιτήσεις να αποτιμώνται με τον ίδιο τρόπο.
Τι φοβούνται; Το ενδεχόμενο να τους «γυρίσουν» οι απαιτήσεις στο υποτιμημένο εθνικό νόμισμα (άρα να ευτελιστούν) και να παραμείνουν οι υποχρεώσεις τους (π.χ. τα δάνεια) στο ισχυρό –έστω και λογιστικά– ευρώ (και άρα να τιναχθούν «στα ουράνια»). Οπως έχει ξαναγράψει η «Κ», στην Ανατολική Ευρώπη, όπου το ευρώ έχει αντικαταστήσει στις διεθνείς συναλλαγές το δολάριο, ο αστερίσκος αυτός υπάρχει σε όλα τα συμβόλαια που υπογράφονται.
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από ακραία σενάρια. Ενδεχομένως, έως πριν από λίγο καιρό, θα έπρεπε να προσθέσει. Και αυτό γιατί σήμερα η τακτική αυτή τείνει να γίνει κυρίαρχη στις συναλλαγές, ενώ μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι συζητήθηκε και στο τελευταίο ετήσιο συνέδριο του Νταβός.
Κι αυτό γιατί το άγχος της επόμενης μέρας για το ευρώ αρχίζει να κυριαρχεί πλέον και μέσα στην Ευρωζώνη. Είναι ενδεικτικό ότι ο επικεφαλής της ολλανδικής ING, Ralph Hamers, μιλώντας στους F.T. του Σαββατοκύριακου, σχετικά με τη ρήτρα του ενός νομίσματος, ήταν ξεκάθαρος: «Πάρτε την Ιταλία, για παράδειγμα. Αν αποχωρήσει από το ευρώ, τα κεφάλαια θα επιστρέψουν στη λίρα, αλλά οι υποχρεώσεις θα μπορούσαν να παραμείνουν σε ευρώ».
Με τις αποτυχημένες προβλέψεις για τη μη εκλογή του Ντ. Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και του μη Brexit στη Μεγάλη Βρετανία να έχουν πέσει πανηγυρικά έξω τη χρονιά που πέρασε, κανένας σώφρων διαχειριστής δεν μπορεί να μην πάρει υπόψη του, πλέον, και αυτή την εκδοχή, σχετικά με τη μερική ή ολική απόσυρση του ευρώ. Κι αυτό ακριβώς το θέμα φαίνεται να θίχτηκε, μεταξύ άλλων, στο φετινό World Economic Forum του Νταβός.
Στρες τεστ
Πληροφορίες, που προς το παρόν δεν επιβεβαιώνονται, αναφέρουν ότι κάποιες μεγάλες ξένες τράπεζες έχουν κάνει εξειδικευμένα στρες τεστ για την αντίδρασή τους σε μία σειρά από επίφοβες χώρες. Οχι, η Ελλάδα δεν φαίνεται να είναι μεταξύ αυτών. Πιθανότατα, το βασικό κριτήριο έχει να κάνει με τις επικείμενες εκλογικές διαδικασίες. Κατά συνέπεια, φωτογραφίζονται η Ολλανδία και η Γαλλία, ενώ η Ιταλία μπορεί να μην έχει εκλογές, αλλά έχει μετρηθεί, κυρίως μετά τα μεγάλα προβλήματα της αρχαιότερης τράπεζας στην Ευρώπη, Monte dei Paschi, της ανόδου των λαϊκιστικού κινήματος των «5 αστέρων» στο τελευταίο δημοψήφισμα και των ενδεχόμενων πρόωρων εκλογών.
Πάλι στους F.T. διαβάζουμε τη δήλωση Ευρωπαίου τραπεζίτη που παραδέχεται ότι «τεστάρουμε τα πάντα», ενώ ο (επίσης Ιταλός) πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, όχι τυχαία, προειδοποίησε ότι μια έξοδος από την Ευρωζώνη δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, για καμία χώρα, τόσο όσον αφορά το χρέος της όσο και σε ό,τι αφορά στις τράπεζές της.
Η προειδοποίηση κρίθηκε απαραίτητη, καθώς στην πατρίδα του η σεχταριστική συζήτηση, αργά αλλά σταθερά, ανάβει, ενώ στη Γαλλία η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, προανήγγειλε ότι σε περίπτωση νίκης της στις προεδρικές εκλογές θα κάνει δημοψήφισμα για έξοδο από το ευρώ. Ωστόσο, οι πιθανότητες εκλογικής νίκης της είναι περιορισμένες.
Το πιθανότερο είναι ότι οδεύουμε προς μια «βαριά» φιλοευρωπαϊκή υποψηφιότητα, είτε του Μακρόν είτε του Φιγιόν, οπότε το ένα εμπόδιο ξεπερνιέται. Σε ό,τι αφορά την Ιταλία, αναλυτές μεγάλης αμερικανικής τράπεζας, με τους οποίους μίλησε η «Κ», θεωρούν ότι ο Ρέντσι θα «πατήσει» πάνω στο 41% του «Ναι» στο τελευταίο δημοψήφισμα και θα επιστρέψει.