Σε μία από τις πλέον σοβαρές προκλήσεις των τελευταίων χρόνων προέβη χθες η Τουρκία στο Αιγαίο, κλιμακώνοντας επικίνδυνα την ένταση που έχει δημιουργηθεί από τις 26 Ιανουαρίου και την απόφαση του Αρείου Πάγου για μη έκδοση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών στην Αγκυρα. Η τουρκική άσκηση με πραγματικά πυρά στα ανατολικά του Φαρμακονησίου φθάνει στα όρια της ανεκτικότητας των ελληνικών αρχών, παίζοντας επικίνδυνα με τις «κόκκινες γραμμές» της Αθήνας, η οποία παρακολουθεί με ανησυχία τον προσεκτικά σχεδιασμένο τρόπο με τον οποίο ξεδιπλώνεται η προκλητικότητα της Αγκυρας στο Αιγαίο. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν χθες ότι η εκτέλεση βολών «σε θαλάσσια περιοχή κοντά στο Φαρμακονήσι αποτελεί σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Και επρόσθεταν πως η «απαράδεκτη ενέργεια» της Τουρκίας προκαλεί «έντονο προβληματισμό για τις συνέπειες που δύναται να έχει η συμπεριφορά της στη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής». Οι ίδιες πηγές επισήμαιναν ότι το υπουργείο Εξωτερικών προχωρεί στις απαραίτητες ενέργειες, μέσω των αναγκαίων διαβημάτων προς την Τουρκία, αλλά και της ενημέρωσης «φίλων, συμμάχων και διεθνών οργανισμών».
Συγκεκριμένα, χθες, το παράκτιο περιπολικό «Κουσάντασι» έπλευσε στα ανατολικά του Φαρμακονησίου στο Ανατολικό Αιγαίο, εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων και με στραμμένη την πλώρη προς τα τουρκικά παράλια άρχισε να εκτελεί βολές με πυροβόλα μικρού διαμετρήματος (μέχρι 40 mm), από τις 07.40 έως και τις 07.55. Το ΓΕΕΘΑ και το Πολεμικό Ναυτικό ήταν ήδη σε επιφυλακή από το βράδυ της Πέμπτης, όταν η Υδρογραφική Υπηρεσία Σμύρνης εξέδωσε NAVTEX (Οδηγία προς ναυτιλλομένους) με αριθμό 211/17, με την οποία ανακοίνωνε άσκηση πυρών στα ανατολικά του Φαρμακονησίου από τις 7 έως και τις 9 το πρωί, εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του ΓΕΕΘΑ, άμεσα και με εντολή του υπουργού Εθνικής Αμυνας κ. Π. Καμμένου,εκδόθηκε NAVTEX από την Ελληνική Υδρογραφική Υπηρεσία (87/17) με την οποία η τουρκική Οδηγία καθίστατο άκυρη λόγω αναρμοδιότητας, καθώς αφορούσε άσκηση σε μέρος της ελληνικής επικράτειας.
Εκδοση NAVTEX
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι τουρκικές υπηρεσίες εκδίδουν NAVTEX με αυτό το περιεχόμενο δίχως να τις υλοποιούν, κάτι που –προφανώς– αυτή τη φορά δεν συνέβη. Γι’ αυτό τον λόγο από νωρίς το πρωί στην περιοχή είχε τοποθετηθεί η κανονιοφόρος «Νικηφόρος», η οποία και ανέλαβε την αποστολή παρακολούθησης του τουρκικού παράκτιου περιπολικού. Από τον «Νικηφόρο» εκπεμπόταν μέσω ασυρμάτου τα προβλεπόμενα κείμενα για απομάκρυνση από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και διακοπή των πυρών. Τελικά, λίγο πριν τις οκτώ το πρωί το «Κουσάντασι» εξήλθε των ελληνικών χωρικών υδάτων και έπλευσε βόρεια προς τα τουρκικά παράλια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της έντασης, ο Καμμένος παρακολουθούσε εξ αποστάσεως –από το Μόναχο όπου βρισκόταν– τις εξελίξεις. Εκεί, σύμφωνα με πηγές του υπ. Aμυνας, κατά τη διάρκεια της 53ης Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, ο κ. Καμμένος ενημέρωσε συμμάχους και εταίρους για την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο, με αφορμή και το χθεσινό περιστατικό. Την Τουρκία στη συγκεκριμένη Διάσκεψη εκπροσωπούσε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Το συμβάν στο Φαρμακονήσι αποτελεί ουσιαστική κλιμάκωση, σε συνέχεια της διαρκούς –σχεδόν σκηνοθετημένης εκ μέρους των Τούρκων– έντασης στα Iμια και συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη τουρκική άποψη περί μη ύπαρξης οριοθέτησης χωρικών υδάτων στο Αιγαίο αλλά και τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Ωστόσο, ανάμεσα στο Φαρμακονήσι και τα Ιμια υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά. Σε αντίθεση με τα ακατοίκητα Ιμια, το Φαρμακονήσι διαθέτει μόνιμη φρουρά του Στρατού Ξηράς, την οποία, μάλιστα, μόλις την περασμένη Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου, επισκέφθηκε ο αρχηγός ΓΕΣ κ. Αλκ. Στεφανής. Στο Φαρμακονήσι (η φρουρά του οποίου εξυπηρετείται από το μηχανοκίνητο τάγμα που εδρεύει στη Λέρο και υπάγεται στη διοίκηση της 80ής ΑΔΤΕ στην Κω) υπάρχουν πλήρεις εγκαταστάσεις στρατωνισμού, ελικοδρόμιο και ένας μικρός προβλήτας για ελλιμενισμό μικρού σκάφους, γεγονός που καθιστά την τουρκική πρόκληση ακόμη σοβαρότερη.
Σύγκληση του ΕΣΕΠ ζητεί η Ν.Δ.
Τη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) προκειμένου να συζητηθεί η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, έπειτα και από το χθεσινό, εξαιρετικά ανησυχητικό, περιστατικό στο Φαρμακονήσι, ζήτησε ο τομεάρχης Εξωτερικών της Ν.Δ. κ. Γιώργος Κουμουτσάκος, με επιστολή του προς τον υπουργό Εξωτερικών κ. Νίκο Κοτζιά. Συνεργάτες του κ. Κουμουτσάκου τόνιζαν ότι η πρωτοβουλία της Ν.Δ. κινείται στην κατεύθυνση στήριξης των εθνικών συμφερόντων, στη διάρκεια μιας περιόδου ακραίων τουρκικών προκλήσεων. Στην επιστολή του ο κ. Κουμουτσάκος επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι: «Με ιδιαίτερο προβληματισμό παρακολουθούμε το τελευταίο διάστημα την επιμονή της Τουρκίας στην πρόκληση και διατήρηση κλίματος έντασης στο Αιγαίο.
»Οι παραβάσεις των κανόνων κυκλοφορίας στο FIR Aθηνών και οι παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου από τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη έχουν γίνει συστηματικές, όπως φαίνεται στα επίσημα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, με πιο πρόσφατες τις χθεσινές υπερπτήσεις στο Φαρμακονήσι. Πέραν όμως των από αέρος προκλήσεων, η παρουσία τουρκικών πολεμικών και λιμενικών σκαφών στην περιοχή των Ιμίων εντάσσεται στο πλαίσιο των τουρκικών αβάσιμων αιτιάσεων περί “γκρίζων ζωνών”. Ταυτόχρονα, σε συνέχεια των αναθεωρητικών δηλώσεων σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάννης, Τούρκοι αξιωματούχοι υπενθυμίζουν επισήμως και μετ’ επιτάσεως τις αμφισβητήσεις της γείτονος στο Αιγαίο. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα της παραβατικής επιμονής της Αγκυρας είναι η πρόσφατη πολύωρη παραμονή σκαφών της τουρκικής ακτοφυλακής κοντά στη νήσο Παναγιά και, βέβαια, η σημερινή κλιμάκωση με την επικίνδυνα προκλητική παραβίαση των χωρικών μας υδάτων και πάλι στο Φαρμακονήσι. Ο συνδυασμός όλων αυτών προκαλεί εύλογη ανησυχία για τη στρατηγική πίσω από τις τουρκικές ενέργειες, αλλά και την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ως εκ τούτου, απαιτείται ενδελεχής αξιολόγηση των δεδομένων και εκτίμηση της προβληματικής δυναμικής που αναπτύσσεται όλο το τελευταίο χρονικό διάστημα.
»Λόγω της ιδιαίτερης σοβαρότητας των ζητημάτων που ανακύπτουν, εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης ζητώ, επειγόντως, επίσημη ενημέρωση με τη σύγκληση του ΕΣΕΠ για την κατάσταση, την πορεία και τις προοπτικές των ελληνοτουρκικών σχέσεων, σε όλα τα πεδία και τομείς (πολιτικό – διπλωματικό, ασφάλεια, προσφυγικό, οικονομία)».