Βαρύ κλίμα δείχνει να διαμορφώνεται στις σχέσεις Αθήνας – Βρυξελλών με αφετηρία τις εξελίξεις στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης και απολήξεις σε μια ευρεία ατζέντα ζητημάτων. Φαίνεται ότι τα περιθώρια της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Αλέξη Τσίπρα να κινηθούν στον αστερισμό της λεγόμενης «πολιτικής διαπραγμάτευσης», δείχνουν ιδιαίτερα στενά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Τσίπρας, ο οποίος από χθες βρίσκεται στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι τα χρονικά περιθώρια επίτευξης συμφωνίας πριν από το Eurogroup της 20ής Μαρτίου στενεύουν και παρά τη διαπιστωμένη μεγάλη απόσταση, δεν είχε μέχρι χθες στο πρόγραμμά του συναντήσεις με εκπροσώπους της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας κατά την προσφιλή μέθοδό του σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Η ατμόσφαιρα για την κυβέρνηση στη βελγική πρωτεύουσα δεν είναι ιδιαίτερα θερμή. Πέραν των ζητημάτων που άπτονται της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση θα πρέπει να ελιχθεί στη συζήτηση που έχει ανοίξει για επιμέρους ομαδοποιήσεις χωρών εντός της Ε.Ε., με τρόπο τέτοιο ώστε να μη βρεθεί ενώπιον δυσάρεστων εκπλήξεων και αποκλεισμών προσεχώς. Ταυτόχρονα, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, φρόντισε να διαμηνύσει τη δυσαρέσκειά της για τους χειρισμούς της κυβέρνησης όσον αφορά τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών πληθυσμών. Σε δηλώσεις της ενόψει της Συνόδου Κορυφής, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «η κατάσταση των προσφύγων στα ελληνικά νησιά παραμένει διόλου ικανοποιητική. Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας εξακολουθεί να μην υλοποιείται μέχρι σήμερα από την ελληνική πλευρά έτσι όπως θα έπρεπε».
Η διαπραγμάτευση
Στα ζητήματα της διαπραγμάτευσης, αν κανείς σταθεί στη μέχρι χθες εκτίμηση κυβερνητικών στελεχών ότι η παράταση της παραμονής των εκπροσώπων των θεσμών στην Αθήνα ήταν δείγμα αισιοδοξίας όσον αφορά τις προοπτικές γεφύρωσης των διαφορών, η απόφασή τους, χθες το απόγευμα, να φύγουν μπορεί να ερμηνευθεί ως σαφής ένδειξη αδιεξόδου στη συζήτηση επί των ανοιχτών ζητημάτων. Η επίσημη θέση της Αθήνας είναι ότι ο χρόνος μέχρι την 20ή Μαρτίου και το επόμενο Eurogroup είναι επαρκής για να επιτευχθεί συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (SLA), που θα επιτρέψει το κλείσιμο της β΄ αξιολόγησης για το τρέχον πρόγραμμα και ότι ακόμη και στη συνεδρίαση του Eurogroup θα μπορούσε να αποτυπωθεί αλματώδης πρόοδος στα θέματα που αφορούν το μείγμα μέτρων – αντιμέτρων για το 2019 και μετά, το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος – ζητήματα που η κυβέρνηση τοποθετεί ως ενότητα για την επίτευξη αυτού που ονομάζει «συνολική συμφωνία».
Βεβαίως, η επίτευξη συμφωνίας για το κλείσιμο της β΄ αξιολόγησης κάθε άλλο παρά εύκολος στόχος είναι, καθώς κάτι τέτοιο προϋποθέτει υπέρβαση των διαφωνιών σε κομβικά για την κυβέρνηση ζητήματα: Στα εργασιακά, όπου η απόσταση με το ΔΝΤ παραμένει πολύ μεγάλη, αλλά και στα ενεργειακά. Πρόκειται για δύο ζητήματα που απαιτούν ιδιαίτερο πολιτικό χειρισμό, καθώς αποτελούν θέματα «ταμπού» για σημαντική μερίδα των ψηφοφόρων, αλλά και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και, ως εκ τούτου, ένας συμβιβασμός με υποχωρήσεις σίγουρα θα έχει κραδασμούς στη διαχείρισή του. Σε κάθε περίπτωση, η αποχώρηση των εκπροσώπων των θεσμών χωρίς να επιτευχθεί πρόσθετη πρόοδος στα ζητήματα αυτά μάλλον έρχεται να επιβεβαιώσει τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις που τις προηγούμενες ημέρες έγιναν από τις Βρυξέλλες και συνέκλιναν στη διαπίστωση ότι θα απαιτηθεί ικανό χρονικό διάστημα για να κλείσει η συμφωνία και η διαπραγμάτευση.
Πέραν της β΄ αξιολόγησης και η συμφωνία για το 2019 και μετά κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, καθώς, ενώ η κυβέρνηση έσπευσε χθες –διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Δ. Τζανακόπουλου– να κάνει αναφορά σε συγκλίσεις στα «θετικά μέτρα», όπως μειώσεις σε φορολογικούς συντελεστές και αύξηση παροχών, αποφεύγει να προσδιορίσει πού βρίσκεται η συζήτηση για τη μείωση του αφορολόγητου και για το ασφαλιστικό – μείωση των συντάξεων, που ζητεί η άλλη πλευρά.