«Σας ενδιαφέρει μόνο αν θα κλείσει η αξιολόγηση και δεν βλέπετε πόσο τεράστια ζημιά έχει γίνει στη χώρα…». Κάποιοι από τους 27 πρεσβευτές των χωρών της Ε.Ε. στην Αθήνα που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Κυριάκου Μητσοτάκη για πρόγευμα στις αρχές του μήνα βρήκαν τη συγκεκριμένη αποστροφή του προέδρου της Ν.Δ. επιθετική. Για όσους συνομιλητές του τον γνωρίζουν, πάντως, δεν είναι παρά το απόσταγμα της βασικής πεποίθησής του ότι ακόμη κι αν κλείσει η αξιολόγηση, η χώρα θα «σέρνεται».
Αυτό που κάποιοι διαβάζουν ως «επιθετικότητα», για τον κ. Μητσοτάκη δεν είναι παρά το μήνυμα σε όλους τους τόνους ότι εφεδρεία της κυβερνητικής πλειοψηφίας δεν πρόκειται να γίνει. Θα ήταν, άλλωστε, σαν να προσφερόταν να γίνει το «βολικό θύμα». Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Ν.Δ. επαναλαμβάνει σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις του ότι οι συμφωνίες (και τα μέτρα) δεσμεύουν τη χώρα και άρα και την επόμενη κυβέρνηση. Οπερ σημαίνει ότι θα τα εφαρμόσει, παρότι διαφωνεί με το μείγμα πολιτικής και θα επιδιώξει να το αλλάξει. «Οι συμφωνίες δεν είναι οι πλάκες του Μωυσή. Αλλάζουν και προς το καλύτερο και προς το χειρότερο. Αυτό εξαρτάται από την αξιοπιστία και την ικανότητα της εκάστοτε κυβέρνησης», σημείωναν χαρακτηριστικά πηγές της Πειραιώς.
Η συνέχεια
Μαζί με τον ανένδοτο του «δεν ψηφίζω» ο κ. Μητσοτάκης έχει απευθύνει το μήνυμα συνέχειας του κράτους σε όλους τους ξένους συνομιλητές του. Ο ίδιος θεωρεί ότι «τους καλύπτει». Αλλωστε, ουδέποτε του ζητήθηκε να ψηφίσει τα μέτρα, ούτε κάποιου είδους δέσμευση για τα μέτρα μετά τη λήξη του προγράμματος και τα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα κληθεί να εφαρμόσει μια κυβέρνηση της Ν.Δ. Αυτό, παρότι οι πληροφορίες επιμένουν ότι στους κόλπους των θεσμών υπάρχει έντονη συζήτηση για το αν πρέπει να ζητηθούν κάποιου είδους «διαβεβαιώσεις» (political assurances) εφαρμογής από τη Ν.Δ. Η συζήτηση δεν έχει καταλήξει. Ως διαβεβαιώσεις, βέβαια, θα μπορούσαν να εκληφθούν και οι δημόσιες τοποθετήσεις του προέδρου της Ν.Δ. Εξάλλου, σύμφωνα με πληροφορίες, αν η εν λόγω παραφιλολογία επιμείνει, δεν αποκλείεται ο ίδιος να ξεκαθαρίσει εκ νέου και δημοσίως τα πράγματα.
Σε κάθε περίπτωση, το 2017 δεν είναι ούτε 2011 ούτε 2012. Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν ανήκει στο αντιμνημονιακό τόξο και δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι η ίδια θα έχει την ιδιοκτησία του προγράμματος και θα εφαρμόσει ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Εν ολίγοις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι ο Αντώνης Σαμαράς της πρώιμης αντιμνημονιακής φάσης. Και, πάντως, όταν το 2012 ο κ. Σαμαράς απηύθυνε σχετικές γραπτές δεσμεύσεις, ήταν εταίρος της κυβέρνησης Παπαδήμου και όχι αντιπολίτευση. Στον τρίτο όροφο της Πειραιώς θυμίζουν, πάντως, ότι ουδέποτε οι δανειστές ζήτησαν κάποια δέσμευση από τον κ. Τσίπρα και ο νοών νοείτω…
Τυχαία δεν είναι, πάντως, ούτε η διαρκής υπενθύμιση τα τελευταία 24ωρα από κορυφαία στελέχη του κόμματος ότι η Ν.Δ. «δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ» και ότι η Πειραιώς –όπως είπε ο αντιπρόεδρος του κόμματος Κωστής Χατζηδάκης– δεν έχει «μαγική γομολάστιχα» για να διαγράψει τα μέτρα όταν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Το μήνυμα προφανώς απευθύνεται σε αποδέκτες εκτός συνόρων.
Ο κ. Μητσοτάκης ουδέποτε καλλιέργησε ψευδαισθήσεις συναίνεσης στην οικονομία στους ξένους συνομιλητές του. Εξαρχής έχει δηλώσει την κατηγορηματική του άρνηση να ψηφίσει τα μέτρα. Και επιμένει ότι με ευθύνη της κυβερνητικής αναξιοπιστίας και ολιγωρίας στον λογαριασμό έχουν προστεθεί μέτρα που δεν περιλαμβάνονται στο μνημόνιο που ψηφίστηκε με συναίνεση των δυνάμεων του ευρωπαϊκού τόξου το καλοκαίρι του 2015. Η Ν.Δ. επιμένει ότι τα μέτρα έφτασαν τα 9 δισ. ευρώ και προμηνύονται νέα μέτρα μετά τη λήξη του προγράμματος (2018), η κυβέρνηση δέχθηκε το «προδοτικό» (όσο ήταν στην αντιπολίτευση) υπερταμείο και προβλέπεται ήδη ο «κόφτης», όλα με την υπογραφή της αναξιοπιστίας της κυβέρνησης.
Δεν είναι, εξάλλου, η πρώτη φορά που ο ίδιος λέει ευθέως ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει μέτρα. Στην πρώτη του συνάντηση με την Αγκελα Μέρκελ, ως νεοεκλεγείς τότε πρόεδρος της Ν.Δ., η καγκελάριος είχε κρατήσει για το τέλος της συνάντησης την ερώτηση: «Το ασφαλιστικό θα το ψηφίσετε;». «Αυτό το ασφαλιστικό δεν το ψηφίζουμε», ήταν η λακωνική απάντηση του κ. Μητσοτάκη. Προηγουμένως, τον Φεβρουάριο του 2016, είχε προϊδεάσει το ΕΛΚ για τη στάση του θέτοντας το διακύβευμα με ένα ρητορικό ερώτημα: «Εσείς θα συμπράττατε με μια κυβέρνηση λαϊκίστικη που λέει ψέματα, δεν εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις και διχάζει τον λαό;».
Οι ευθύνες
Ολο και πιο συχνά στις δημόσιες παρεμβάσεις του ο πρόεδρος της Ν.Δ. αναφέρεται στις ευθύνες των εταίρων για τα αποτελέσματα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Κυρίως για το γεγονός ότι κάνουν τα «στραβά μάτια» σε ένα πρόγραμμα που δεν βγαίνει και δέχονται την υπερφορολόγηση αντί των πραγματικών μεταρρυθμίσεων. Παρόμοια επιχειρήματα είχε χρησιμοποιήσει, σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, ο πρόεδρος της Ν.Δ. και στη συνάντηση που είχε με την κ. Μέρκελ τον περασμένο Ιούνιο στο Λουξεμβούργο με αφορμή τα 40χρονα του ΕΛΚ. Στον τρίτο όροφο της Πειραιώς είναι έντονη η πεποίθηση ότι ενίοτε οι ξένοι παίζουν το παιχνίδι του Αλέξη Τσίπρα. Το ίδιο υποψιάζεται η Ν.Δ. και για τη συζήτηση που άνοιξε μέσω τον δηλώσεων Σαπέν –διαψεύστηκαν από το ΔΝΤ– και μέσω των δηλώσεων Σόιμπλε.
Θεωρούν ότι δεν έγινε χωρίς συμμετοχή της κυβέρνησης, που μπροστά στα δύσκολα επιδιώκει να αφήσει ανοικτή την επιλογή του επιμερισμού των ευθυνών. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης δεν μπλοφάρει. Μέτρα δεν προτίθεται να ψηφίσει και θα επιμείνει στη γραμμή αυτή μέχρι τέλους.