Θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί η πρόσφατη εξέλιξη στη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της αξιολόγησης δεν πρέπει να εκπλήσσει. Αναφέρομαι στην άρνηση των δανειστών να δεσμευτούν σε συγκεκριμένα μέτρα για ελάφρυνση του χρέους, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να μην υπογράψει.
Τα κράτη-δανειστές μας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) έχουν συνδέσει τη βοήθεια προς την Ελλάδα με την εφαρμογή σειράς μεταρρυθμίσεων. Αυτές στοχεύουν στο να βελτιώσουν τη λειτουργία του κράτους μας στη διοίκηση και οικονομία, έτσι ώστε να επανέλθει η ανάπτυξη. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι δανειστές επιβάλλουν τις μεταρρυθμίσεις για να μπορούμε να εξοφλούμε τα δανεικά. Στην πραγματικότητα, τα κίνητρά τους είναι πολύ πιο σύνθετα και έχουν σχέση περισσότερο με τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την υγεία του ευρώ και τη σταθερότητα και ασφάλεια της γεωγραφικής περιοχής μας. Επιδιώκουν να κάνουν τη σύμμαχο Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της. Ακόμη όμως και αν δεχτούμε τη στενή άποψη ότι μας βοηθούν μόνο για να πάρουν πίσω τα λεφτά τους, και τότε η βοήθεια που μας δίνουν είναι ό,τι μας χωρίζει από τη χρεοκοπία
Οι διαπραγματεύσεις έχουν κρατήσει αρκετά χρόνια και δανειστές και ΔΝΤ μας έχουν μάθει. Εχουν καταλάβει καλά ότι η κυβέρνηση αυτή θέλει τα λεφτά τους, αλλά όχι τις μεταρρυθμίσεις. Παρακολουθούν τι λένε οι υπουργοί μας προς τα μέσα και τι προς τα έξω, τα διάφορα παιχνίδια και ξεγλιστρήματα. Ακόμα και όταν η διγλωσσία μπορεί επιεικώς να αποδοθεί σε απειρία και αφέλεια, η αξιοπιστία μας έχει χαθεί. Επίσης η έκταση που έχει πάρει το ελληνικό ζήτημα ανέδειξε ιδιαιτερότητες της χώρας μας, ιδίως στο συνταξιοδοτικό και τη φοροδιαφυγή, που εξοργίζουν τους ψηφοφόρους και φορολογουμένους των δανειστών. Χειρονομίες γενναιοδωρίας προς την Ελλάδα, όταν μάλιστα κινδυνεύουν να γυρίσουν μπούμερανγκ λόγω αθέτησης από εμάς των υπεσχημένων, έχουν πολιτικό κόστος και θα τις αποφύγουν.
Η κυβέρνηση Τσίπρα συνέδεσε το κλείσιμο της αξιολόγησης με την ελάφρυνση του χρέους. Διαλάλησε ότι πρώτα ρύθμιση και μετά μεταρρυθμίσεις. Ετσι, αυτοπαγιδεύθηκε. Τώρα οι δανειστές λένε: πρώτα μεταρρυθμίσεις και μετά βλέπουμε. Γνωρίζουν εκ πείρας ότι αν λασκάρουν στο ζήτημα του χρέους, οι μεταρρυθμίσεις πάνε περίπατο. Ετσι, το χρέος γίνεται ο μοχλός για να πιεστεί η κυβέρνηση να εφαρμόσει ό,τι έχει υπογράψει. Δεν πρέπει να απορούμε αν μας φέρνονται όπως ο τραπεζίτης σε αναξιόπιστο πελάτη.
Να ξεχάσουμε τη ρύθμιση του χρέους; Κάθε άλλο. Η σειρά της θα έρθει όταν και εάν γίνουν οι μεταρρυθμίσεις και αρχίσουν να φαίνονται αποτελέσματα. Εξάλλου, για τα επόμενα λίγα χρόνια η εξυπηρέτηση του χρέους δεν είναι υπερβολικά επαχθής. Οι σωστές προτεραιότητες είναι αλλού, ιδίως στη μείωση του κράτους.
Η επόμενη συνάντηση με τους δανειστές είναι στις 15 Ιουνίου και η πληρωμή των τόκων τον Ιούλιο. Ας κρατήσουμε την αναπνοή μας.