Το δράμα της ανώτατης παιδείας

Το δράμα της ανώτατης παιδείας

3' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Υπήρξε πράγματι μια ελπίδα. Το «ράβε-ξήλωνε» στην ανώτατη παιδεία να σταματούσε οριστικά το 2011. Ο τότε πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και αφού συμφώνησαν στα επιμέρους άρθρα, από κοινού στήριξαν έναν νόμο ο οποίος έλαβε την ψήφο 255 βουλευτών. Εκ των πραγμάτων αναμενόταν ότι, όπως συμβαίνει σε κάθε δημοκρατικό πολίτευμα, κάποια στιγμή η αξιωματική αντιπολίτευση θα γινόταν κυβέρνηση και τότε δεν θα ήταν δυνατόν να ανατρέψει τον νόμο που η ίδια είχε ψηφίσει.

Δυστυχώς όμως για την Παιδεία, αυτό δεν συνέβη. Κυβέρνηση τελικά προέκυψε από τα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ με μια πλειοψηφία 153 βουλευτών, οι οποίοι τώρα επαναφέρουν διατάξεις από το παρελθόν ανατρέποντας την απόφαση των 255 βουλευτών. Το τραγικότερο όμως είναι ότι επτά βουλευτές, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού των ΑΝΕΛ, που σήμερα στηρίζουν αυτή την ανατροπή, είχαν πιστέψει και στηρίξει τον προηγούμενο νόμο, ως βουλευτές της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Ορισμένοι μάλιστα ήταν και υπουργοί. Αυτή είναι η τραγική πραγματικότητα για την ανώτατη παιδεία. Αυτή είναι, δυστυχώς, η αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.

Ομως ακόμα τραγικότερο είναι το γεγονός ότι ο σημερινός αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που κάποια στιγμή αναμένεται να κυβερνήσει τη χώρα, δήλωσε ότι θα ανατρέψει τον νόμο που ψηφίζουν σήμερα οι 153 βουλευτές. Ο μόνος χαμένος από αυτήν την περιπέτεια είναι ο δυστυχής φοιτητής που φοιτά σε αυτά τα πανεπιστήμια, τα οποία διέπονται από κομματικές νοοτροπίες και συναλλαγές και όχι από τους γραπτούς ή άγραφους ακαδημαϊκούς νόμους που τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου εφαρμόζουν από πολλών ετών.

Ο υπό ψήφιση νόμος επαναφέρει διατάξεις του παρελθόντος που καταργήθηκαν με τον προηγούμενο, γιατί είχαν οδηγήσει στη βία, στις καταστροφές και στην κακοποίηση καθηγητών και πρυτάνεων, δηλαδή σε πλήρη διάλυση των πανεπιστημίων.

Τα πανεπιστήμια γενικώς δεν είναι απλά εκπαιδευτικά ιδρύματα που μεταδίδουν γνώση. Γνώση μεταδίδει και το δημοτικό και το γυμνάσιο και το λύκειο. Τα πανεπιστήμια παράγουν νέα γνώση με τη συνεχή ερευνητική προσπάθεια των μελών τους, η οποία καταξιώνεται όταν αναγνωρίζεται διεθνώς. Ετσι, ο πραγματικά καταξιωμένος καθηγητής είναι αυτός που με την ερευνητική του προσπάθεια παράγει νέα γνώση, η οποία γίνεται αποδεκτή διεθνώς.

Τα τελευταία χρόνια, δυστυχώς στη χώρα μας υπήρξε μια λαγνεία τίτλων την οποία επιδίωξαν εκπαιδευτικά ιδρύματα και φορείς. Σχολές όπως το Χαροκόπειο, η Γεωπονική, η Ανωτάτη Εμπορική, η Πάντειος και η Βιομηχανική Σχολή του Πειραιά, και άλλες, αναγορεύτηκαν «πανεπιστήμια» χωρίς φυσικά να διαθέτουν πέραν του αντικειμένου τους το εύρος των σχολών και των ειδικοτήτων που απαιτεί η έννοια του πανεπιστημίου. Καταργήθηκαν οι εισαγωγικές βαθμίδες, όπως είναι η βαθμίδα του λέκτορα στην οποία κρίνονταν οι υποψήφιοι για τις καθηγητικές βαθμίδες. Ετσι, οι διοριζόμενοι σήμερα κατ’ ευθείαν επίκουροι καθηγητές, εν δυνάμει και σχεδόν όλοι, κάποια στιγμή καταλήγουν στη βαθμίδα του καθηγητή. Βαθμίδα, η οποία θα έπρεπε να καταλαμβάνεται ύστερα από διεθνή προκήρυξη και όχι με την κατάληξη μιας εξελικτικής διαδικασίας βασισμένης στη συναδελφικότητα.

Οταν τα ΤΕΙ, διά νόμου, από «ανώτερα» μετατράπηκαν σε «ανώτατα» ιδρύματα, πολλοί από τους διδάσκοντες δεν είχαν ούτε διδακτορική διατριβή, που ήταν παλαιότερα το απαραίτητο προσόν ακόμα και για κάποιον που θα διοριζόταν με τον βαθμό του πανεπιστημιακού βοηθού. Τώρα, τα ΤΕΙ με τον νόμο που φέρνει ο σημερινός υπουργός Παιδείας θα ονομαστούν ΑΕΙ. Δηλαδή, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δηλαδή, πανεπιστήμια. Και οι καθηγητές τους, καθηγητές πανεπιστημίου. Πρόκειται για μια θλιβερή διολίσθηση της ανώτατης παιδείας προς την απαξίωση. Οταν η Κύπρος, η οποία δεν διέθετε ούτε ένα πανεπιστήμιο, σήμερα διαθέτει πανεπιστήμια ισοδύναμα, για την Ευρωπαϊκή Ενωση, με τα δικά μας, που παρέχουν μεταπτυχιακή εκπαίδευση ευρωπαϊκού επιπέδου και έχουν καθηγητές από ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια.

Σήμερα, χιλιάδες Ελληνες φοιτητές φοιτούν σε αγγλόφωνα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ακόμα και βαλκανικών χωρών, καταβάλλοντας αδρά ποσά για την εκπαίδευσή τους. Εμείς, δυστυχώς, ακόμα και τώρα αντιδρούμε στο να επιτρέψουμε τη λειτουργία διεθνών πανεπιστημίων στη χώρα με οικονομικό status και ακαδημαϊκές προδιαγραφές επιπέδου Οξφόρδης ή Χάρβαρντ. Ετσι αφενός να επανέλθουν οι Ελληνες φοιτητές που σπουδάζουν στην αλλοδαπή αφετέρου να αποτρέψουμε τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων χαμηλού επιστημονικού επιπέδου, τα οποία θα αλλοίωναν την πανεπιστημιακή μας παιδεία. Αυτό θα μπορούσε να κατοχυρωθεί συνταγματικά, γεγονός που θα υποχρέωνε, κατ’ ανάγκην, τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας να ανεβάσουν την επιστημονική τους στάθμη, λόγω του ακαδημαϊκού ανταγωνισμού. Ετσι, θα μπορούσε τόσο απλά να επιλυθεί το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Το μέλλον των ελληνικών κρατικών πανεπιστημίων θα εξαρτηθεί από το πότε η ωριμότητα ενός κυβερνητικού κόμματος θα του επιτρέψει να εφαρμόσει σε πιστή αντιγραφή το διοικητικό και εκπαιδευτικό σύστημα ενός εκ των 10 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο, χωρίς οπισθοδρομήσεις, λαϊκισμούς και κομματικοποιήσεις φοιτητών και καθηγητών.

* Ο καθηγητής Δημήτρης Θ. Κρεμαστινός είναι αντιπρόεδρος της Βουλής, πρώην υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή