«…και του ’σπασε η στάμνα!». • Το θυμήθηκα πάλι τώρα που ο μπαρμπα-Φλαμπουράρης είπε το αμίμητο «Θα βγούμε απ’ τα μνημόνια σε ένα χρόνο • και τότε θα ανοίξουν οι κάνουλες!». •
Ημουν σχεδόν παιδί ακόμα όταν πρωτοείδα τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη στην αξέχαστη εκείνη παράσταση του Καρόλου Κουν με το Θέατρο Τέχνης • σε μετάφραση Κώστα Σταματίου, • δημοσιογράφου, κριτικού κινηματογράφου και βιβλίου και λογίου γενικότερα, • τον οποίο είχα γνωρίσει από κοντά στα «Νέα», στα μέσα της δεκαετίας του ’80, στην τελευταία περίοδο της επαγγελματικής του ζωής. • Στην περίφημη σκηνή του «αγώνα» μεταξύ Αισχύλου και Ευριπίδη στον Αδη, • που την έστησε ο Διόνυσος για να αποφασίσει ποιον από τους δυο θα πάρει μαζί του στον Απάνω Κόσμο, • για να βοηθήσει να μπει ένα τέρμα στην κατρακύλα των Αθηνών, • απαγγέλλουν καθένας με τη σειρά του στίχους από κάποιο έργο τους, • όπου ο Αισχύλος σπάει τα νεύρα του Ευριπίδη κολλώντας σε κάθε στίχο που εκείνος απαγγέλλει την ουρά «και του ’σπασε η στάμνα!». • Ο,τι έλεγε ο Ευριπίδης, «και του ’σπασε η στάμνα!» κόλλαγε στο τέλος ο Αισχύλος, γελοιοποιώντας τον. • Και τι μου κόλλησε τώρα εμένα • κάθε φορά που ακούω τον Τσίπρα να διαλαλεί • «Θα βγάλουμε τη χώρα απ’ τα μνημόνια τον Αύγουστο του ’18», • να μου έρχεται αυτόματα στο στόμα «…και άνοιξαν οι κάνουλες!».• Θα κάνουμε, θα ράνουμε • «και άνοιξαν οι κάνουλες!». • Κολλάει παντού! •
(Καλότυχη η γενιά μου • να έχουμε δει όλα σχεδόν τα έργα της κλασικής αρχαιότητας σε παραστάσεις εναργείς • όπου καταλάβαινες τι έβλεπες και τι άκουγες • όπου σέβονταν το κείμενο • –δεν το θόλωναν, δεν το στραμπούλαγαν, δεν το παραγέμιζαν, σαν να ήταν αναιμικό το ίδιο, με του κόσμου τα άσχετα– • κι όπου οι σκηνοθεσίες ήταν συχνά ευφείς κι ευφάνταστες • – πάντως καθαρές κι ευανάγνωστες. • Οχι σαν κάποια σημερινά, • τα κίβδηλα τα δήθεν και τα τάχα μου πιθικιζόντων και συχνά απαίδευτων σκηνοθετών • που εκτός των άλλων διαθέτουν συχνότατα και «φαντασία ορυκτού» • όπως είχε πει γι’ άλλη περίσταση ο Σεφέρης. • Τι ατυχία για τις νεότερες γενιές να έρχονται σ’ επαφή με τα έργα αυτά • –«επαφή»· λέμε τώρα– • μέσα από τέτοια σύγχυση και τρικυμία εν σκηνοθετικώ κρανίω.) •
Ας αφήσουμε όμως τον Αριστοφάνη • – εδώ έχουμε ένα σύγχρονο δραματουργό, • Τσίπραν, ποιητήν ορατών τε πάντων και… αοράτων. • Παρακολουθώντας τις κωλοπιλάλες που τον έχουν πιάσει τελευταία, • και επισκέπτεται εργοστάσια, εγκαινιάζει δρόμους και σιδηροδρόμους, εξαγγέλλει «επανιδρύσεις κράτους», αρθρογραφεί, αγιογραφεί, κυκλοφορεί κι οχλαγωγεί τελοσπάντων, • φαντάσου, λες, τι θα κάνει έτσι και πάμε σε εκλογές. • Το γαρ πολύ του πανικού γεννά πιλαλοσύνη. •
Εχει μάλιστα επιδοθεί και σε «εισοδισμό», υποστηρίζουν σχολιαστές κι αναλυτές. • Δηλαδή, το νέο τσίρκο «επισκέψεων και υποσχέσεων» που έστησε • αποσκοπεί στην πλαγιοκόπηση τόσο της Ν.Δ. • –στροφή υπέρ επενδύσεων και επιχειρηματικότητας, αναμόρφωση και καλά του Δημοσίου, προσλήψεις πτυχιούχων «για να επιστρέψουν οι νεομετανάστες» και άλλα πολλά εμπριμέ– • όσο και του υπό συγκρότηση Κέντρου • – όπου για να το υπονομεύσει δεν δίστασε ακόμη και να εμφανιστεί ως ο γνήσιος κληρονόμος του Ανδρέα και του Πρωτοπασόκ, ο παρενδυματίας. •
Δεν ξέρω κατά πόσο θα επιτύχει ο επιχειρούμενος «εισοδισμός», • σίγουρα όμως έχει επιτυχία ο σοδομισμός του Ελληνα φορολογουμένου. • Εξόφθαλμη δε. • Ετσι ξεκαθαρίζει και το τι πράγματι εννοούσε ο κομψός τω στόματι κυβερνητικός εταίρος • όταν από το βήμα της Βουλής εκστόμιζε εκείνο το ιστορικό «Εσείς στα τέσσερα τώρα!». • Εμάς εννοούσε. •
Υπομονή όμως. • Ενας χρόνος απομένει • «και άνοιξαν οι κάνουλες».