Σε ηχηρή προειδοποίηση για το μέλλον της δημοκρατίας προέβη ο πρώην γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, στην ομιλία του χθες στο Προεδρικό Μέγαρο στην εναρκτήρια εκδήλωση του Athens Democracy Forum. Ο κ. Ανάν μάλιστα έκανε ειδική αναφορά στην Ελλάδα και στις πληγές που προκάλεσε η κρίση και η διαχείρισή της. «Η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να ανατρέψει τη λιτότητα», τόνισε ο υψηλός προσκεκλημένος του συνεδρίου των New York Times, παρά τη δημοκρατική εντολή που είχε λάβει, «δημιούργησε απογοήτευση». Μίλησε μάλιστα για «ευρέως διαδεδομένη αντίληψη» στη χώρα μας ότι η Ε.Ε. θεωρεί την προστασία των ευρωπαϊκών τραπεζών πιο σημαντική προτεραιότητα από τη στήριξη των Ελλήνων πολιτών.
Στην ομιλία του, ο κ. Ανάν ανέδειξε ευρύτερα την απειλή για τη δημοκρατία από τις αχαλίνωτες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης, που «χωρίζουν κοινωνίες σε νικητές και ηττημένους σε μία κλίμακα άνευ προηγουμένου». Ενώ οι φόροι αυξάνονται για τη μεσαία τάξη και τα εισοδήματα παραμένουν στάσιμα, τόνισε, οι οικονομικά ισχυροί τοποθετούν τα κεφάλαιά τους σε φορολογικούς παραδείσους. Η οικονομική ανισότητα «γεννά πολιτική ανισότητα», πρόσθεσε, καθώς τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα επηρεάζουν τους πολιτικούς μέσω της οικονομικής στήριξης που παρέχουν στις εκστρατείες τους. Επικαλούμενος τον Αριστοτέλη, ο κ. Ανάν τόνισε ότι η υπονόμευση της μεσαίας τάξης υποσκάπτει τα ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας, μετατρέποντάς την σε ολιγαρχία.
Ο πρώην γ.γ. του ΟΗΕ μίλησε επίσης για την «κρίση αποτελεσματικότητας» που βιώνει η δημοκρατία. Οπως ανέφερε, τα άλματα αυταρχικών χωρών όπως η Κίνα –η οποία, όπως τόνισε, «κατάφερε σε δύο γενιές επιτεύγματα που άλλες χώρες χρειάστηκαν αιώνες για να τα καταφέρουν»– προβάλλουν ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης για τις πιο φτωχές χώρες. Κάποιες από τις αυταρχικές αυτές χώρες μάλιστα, προειδοποίησε, υπονοώντας εμμέσως τη Ρωσία, «δαπανούν δισεκατομμύρια» για να υπονομεύσουν τις δυτικές δημοκρατίες, «να ρίξουν τον σπόρο της διχόνοιας και του διχασμού».
Εναντι σε αυτές τις προκλήσεις, υπογράμμισε, πρέπει «οι δημοκρατίες να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, υπερασπιζόμενες τις φιλελεύθερες ιδέες όπως έκαναν τη δεκαετία του 1930». Η δημοκρατία, είπε ο κ. Ανάν, που οδηγεί σε κοινωνίες πιο εύπορες, πιο υγιείς και καλύτερα μορφωμένες, είναι «ένα έργο εν εξελίξει» και «πρέπει να ξυπνάμε κάθε μέρα αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το έργο αυτό». Κλείνοντας, θύμισε τη ρήση του Τόμας Τζέφερσον: «Το τίμημα της ελευθερίας είναι η διαρκής επαγρύπνηση. Ας συνεχίσουμε να επαγρυπνούμε».
Ο Πρ. Παυλόπουλος
Νωρίτερα, στη δική του ομιλία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε για τους τρεις πυλώνες του δυτικού πολιτισμού: την αρχαία Ελλάδα, την αρχαία Ρώμη και τη χριστιανική διδασκαλία. Σύμφωνα με τον κ. Παυλόπουλο, η μεγάλη συνεισφορά της αρχαίας Ελλάδας ήταν το «ελεύθερο πνεύμα, που “απομάγευσε τον κόσμο”». Η Ρώμη «μας έδωσε την έννοια του κράτους και του νόμου», ενώ ο Χριστιανισμός ήταν η πηγή του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης που «αποτελούν τη ρίζα της Ευρώπης μας».
Ο κ. Παυλόπουλος εντόπισε τρεις κύριους εχθρούς που απειλούν τον δυτικό πολιτισμό: την ισλαμική τρομοκρατία, τους εξτρεμιστές της άκρας δεξιάς που «έχουν ως στόχο την κατεδάφιση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και της δημοκρατίας», αλλά και τις «ακραίες αντιλήψεις» υπέρ της ελευθερίας των αγορών. Οι αντιλήψεις αυτές, είπε, δημιουργούν «τεράστιους κινδύνους για το κοινωνικό κράτος» και ενισχύουν τα ακροδεξιά μορφώματα στην Ευρώπη.