Η έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναδεικνύει ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν την ελληνική πολιτική και τους δυτικούς μας εταίρους. Η έρευνα επιβεβαιώνει την, έντονα επιβαρυμένη από την οικονομική κρίση, ευρωσκεπτικιστική στροφή της ελληνικής κοινωνίας, με έναν διαμορφούμενο σκληρό πυρήνα «αντι-ευρωπαϊσμού» που αγγίζει το ένα τρίτο της κοινής γνώμης. Αναδεικνύει επίσης την αυξημένη ελκυστικότητα της Ρωσίας, με έναν σκληρό πυρήνα φιλορωσικών στάσεων που φτάνει στο 25%. Σημαντικό είναι επίσης το ότι ο πρόεδρος Πούτιν απολαμβάνει αποδοχή πολύ ευρύτερη από την ίδια του τη χώρα, γεγονός που διαχωρίζει τη χώρα μας από την υπόλοιπη Ε.Ε., όπου σε γενικές γραμμές η δημοφιλία του Ρώσου προέδρου είναι χαμηλή.
Συνολικά, η έρευνα σκιαγραφεί μια κοινωνία δυσαρεστημένη με τους παραδοσιακούς της εταίρους, εσωστρεφή και με έλλειψη αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης στις διεθνείς υποθέσεις, αλλά και με μια προφανή απόσταση ανάμεσα στις προσδοκίες της και την πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής.
Στις ερωτήσεις μέτρησης της υποστήριξης στα εθνικά μας συμφέροντα από Ε.Ε., ΗΠΑ και Ρωσία, με ποσοστά μεταξύ 25% και 40,5%, ανάλογα με το ζήτημα, η κοινή γνώμη θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν υποστηρίζεται από κανέναν. Τα ποσοστά των ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε όλα τα ζητήματα, και κυρίως στο ζήτημα της ΠΓΔΜ, όπου η αναγνώρισή της με το όνομα Μακεδονία από την Ουάσιγκτον φαίνεται να παίζει ρόλο. Συγχρόνως, η κοινή γνώμη αγνοεί ή δίνει μικρή σημασία στο γεγονός ότι στο ΝΑΤΟ, όπου κεντρικό ρόλο παίζει η Ουάσιγκτον, η Ελλάδα έχει καταφέρει για μια δεκαετία να εμποδίζει την ένταξη της ΠΓΔΜ λόγω μη επίλυσης του ονοματολογικού.
Στο ζήτημα του Κυπριακού σχετικά υψηλά ποσοστά υποστήριξης της Ελλάδας συγκεντρώνει, εκτός από την Ε.Ε., και η Ρωσία, πιθανότατα λόγω του ότι υπάρχει θετική αποτίμηση της διαχρονικής εμπλοκής του ΟΗΕ, στον οποίο η Ρωσία έχει κεντρικό ρόλο.
Μεταξύ των τριών δυνάμεων, η Ε.Ε. φαίνεται να προσφέρει τη μεγαλύτερη υποστήριξη στην Ελλάδα, αλλά τα ποσοστά δεν είναι ιδιαίτερα υψηλά, κυρίως αν λάβουμε υπ’ όψιν την κεντρική σημασία που παίζει η συμμετοχή μας στην Ενωση για τη διαχείριση αυτών των ζητημάτων (π.χ. ένταξη Κύπρου στην Ε.Ε., «πολιτική Ελσίνκι»). Πάντως, τα υψηλότερα ποσοστά υποστήριξης της Ελλάδας από την Ε.Ε. συγκεντρώνονται στα Ελληνοτουρκικά. Εδώ, μεταξύ άλλων, παίζει ρόλο τόσο το προσφυγικό/μεταναστευτικό, όσο και η ρήξη μεταξύ Ερντογάν και χωρών της Ε.Ε.
Η μεγαλύτερη αίσθηση απομόνωσης φαίνεται να υπάρχει στο ζήτημα της ΠΓΔΜ, για το οποίο 4 στους 10 απαντούν ότι καμία από τις τρεις δυνάμεις δεν υποστηρίζει την Ελλάδα. Ιδιαίτερα για τη Ρωσία το ποσοστό είναι αισθητά χαμηλό (14,5%), πιθανότατα λόγω του γεγονότος ότι η Ρωσία διατηρεί χαμηλό προφίλ στο θέμα, ενώ σε αρκετούς πρέπει να είναι γνωστό ότι έχει αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία. Αξίζει πάντως να τονιστεί ότι είναι ακριβώς στο θέμα της ΠΓΔΜ όπου η Αθήνα παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια περισσότερες επιτυχίες στο πλαίσιο των δυτικών θεσμών (Ε.Ε. και ΝΑΤΟ).
* Ο κ. Γιάννης Αρμακόλας είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ερευνητής στην Εδρα «Σταύρος Κωστόπουλος» στο ΕΛΙΑΜΕΠ.