Στην αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποσκοπεί η επίσκεψη εργασίας στην Αγκυρα του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά, ο οποίος θα γίνει δεκτός από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και θα έχει εκτενέστερη συνάντηση με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου (ήδη χθες το βράδυ είχαν ένα πρώτο δείπνο). Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι, δίχως «επανεκκίνηση» των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο κίνδυνος ακόμη και ατυχήματος δεν παραμένει απλώς σοβαρός, αλλά μεγεθύνεται. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι η επίσκεψη έχει ως γενικό στόχο την αναθέρμανση της συνεργασίας ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα. Η τελευταία διμερής επαφή ανάμεσα στους δύο ΥΠΕΞ είχε πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο του 2016, λίγο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, όταν ο κ. Τσαβούσογλου είχε μεταβεί στην Κρήτη για επαφές με τον κ. Κοτζιά. Διπλωματικές πηγές τόνιζαν ότι από τότε η Αθήνα είχε επανειλημμένως ζητήσει διμερή συνάντηση από την Αγκυρα, δίχως ιδιαίτερα αποτελέσματα.
Δεδομένων των περιστάσεων, κυρίως λόγω της αυξημένης τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο, η πρωτοβουλία των Τούρκων να προχωρήσουν τελικά σε αυτή τη συνάντηση κρίνεται από την Αθήνα θετική. Το πρακτικό «πάγωμα» των ελληνοτουρκικών σχέσεων φαίνεται από την εξέλιξη μιας σειράς πρωτοβουλιών, όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (το οποίο έχει να συγκληθεί από το 2016). Επίσης, διερευνητικές επαφές έχουν να πραγματοποιηθούν για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, ενώ έχουν «παγώσει» και οι επαφές ανάμεσα στους στρατιωτικούς των δύο χωρών που πάντα ακολουθούσαν έναν ρυθμό πιο ικανοποιητικό από τις συναντήσεις σε διπλωματικό επίπεδο. Το «βαρομετρικό χαμηλό» των ελληνοτουρκικών σχέσεων φάνηκε, επίσης, και κατά τη διάρκεια των πολυμερών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο Κραν-Μοντανά τον περασμένο Ιούλιο.
Η συνάντηση πραγματοποιείται, μάλιστα, σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία οι ευρωτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο. Πολύ περισσότερο, όταν οι σχέσεις της Τουρκίας με τη μεγαλύτερη χώρα της Ε.Ε., τη Γερμανία, διανύουν «ψυχροπολεμική» φάση. Για την Αθήνα αυτό δημιουργεί πρόβλημα στην πάγια αντίληψη περί σύνδεσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων με τα γενικά ευρωτουρκικά. Μια από τις πλέον προβληματικές πτυχές είναι το προσφυγικό. Κατά τον Οκτώβριο έχουν ήδη καταγραφεί πολύ υψηλότερες προσφυγικές ροές από τα τουρκικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη γίνεται αντιληπτή αφενός ως άσκηση έμμεσης πίεσης από την Τουρκία, αφετέρου ως πιθανό σημάδι προβληματικού ελέγχου της κατάστασης λόγω της απίσχνανσης των κρατικών δομών στη γειτονική χώρα.
Επισήμως, πάντως, από τα υπουργεία Εξωτερικών και των δύο χωρών τονίζεται ότι βασικός σκοπός της συνάντησης Κοτζιά – Τσαβούσογλου είναι η προετοιμασία του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη (το προηγούμενο είχε γίνει το 2016 στη Σμύρνη).
Ανοικτοί οι δίαυλοι με τα Τίρανα
Ανοικτούς τους διαύλους επαφής και συνομιλιών με την Αλβανία είναι αποφασισμένη να διατηρήσει η Αθήνα, παρά τις διαρκείς προκλήσεις των τελευταίων ημερών, είτε αυτές αφορούν την ανακίνηση της απόφασης για κατεδάφιση των σπιτιών των Ελλήνων της Χειμάρρας, είτε πρόκειται για σχολικά βιβλία που εμφανίζουν μεγάλο μέρος των Δυτικών Βαλκανίων (και την Ηπειρο) ως αλβανικές «χαμένες πατρίδες». Αυτό σημαίνει ότι ο σχεδιασμός για διμερή και εκτεταμένης διάρκειας συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά με τον Αλβανό ομόλογό του Ντίτμιρ Μπουσάτι στην Κρήτη παραμένει σε ισχύ. Στην Αθήνα εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται τους εθνικιστικούς τόνους των τελευταίων ημερών ως αντιπερισπασμό στην υπόθεση του πρώην υπουργού Εσωτερικών της Αλβανίας Σαϊμίρ Ταχίρι, ο οποίος κατηγορείται για συμμετοχή σε κύκλωμα εμπορίας ναρκωτικών. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα αναγκάστηκε να θέσει τον Ταχίρι εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματός του, αλλά και να του αφαιρέσει κάθε κομματικό αξίωμα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα αλβανικά ΜΜΕ, ο Ράμα προανήγγειλε ότι η Κ.Ο. του κόμματός του
θα καταψηφίσει την πρόταση της εισαγγελίας για σύλληψη του Ταχίρι.